BÀI 22 - HỆ THỐNG ĐÁNH LỬA VÀ HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG

KHỞI ĐỘNG

CH: Kể tên các phương pháp khởi động động cơ đối trong trong thực tế.

Giải nhanh:

Khởi động bằng tay, khởi động sử dụng động cơ điện, khởi động sử dụng động cơ phụ, khởi động bằng khí nén

I. HỆ THỐNG ĐÁNH LỬA

2. Phân loại

CH: Bugi đánh lửa ở thời điểm nào của quá trình làm việc thì được coi là đúng thời điểm?

Giải nhanh:

Bugi đánh lửa vào cuối kì nén.

CH: Vì sao khi động cơ không làm việc được, ta cần kiểm tra bugi trước tiên?

Giải nhanh:

Vì động cơ không nổ nghĩa là không có quá trình cháy xảy ra → kiểm tra xem bugi có đánh lửa được hay không. 

3. Hệ thống đánh lửa thường

CH: Quan sát hình 22.1 cho biết cấu tạo, nguyên lí làm việc của hệ thống đánh lửa thường.

Giải nhanh:

Cấu tạo: ắc quy, biến áp đánh lửa, bộ phận tạo xung, bộ chia điện, mạch sơ cấp, mạch cao áp, bugi. Nguyên lí: Khóa điện đóng, tiếp điểm KK’ đóng, mạch sơ cấp có dòng điện từ cực dương ắc quy qua R1 đến W1 đến KK’ về cực âm ắc quy. Khi cam quay đến tách cặp tiếp điểm KK’ làm dòng điện về 0, từ thông qua W1 biến thiên nhanh, cảm ứng qua W2 tạo ra suất điện động cảm ứng có điện áp cao đến bộ chia điện, đến bugi đánh lửa theo thứ tự.

CH: Cho biết mối liên hệ giữa số vấu cam (7) với số xilanh động cơ?

Giải nhanh:

Số vấu cam tương đương với số xilanh của động cơ.

CH: Cho biết thứ tự đánh lửa ở các bugi trên sơ đồ 22.1.

Giải nhanh:

Thứ tự đánh lửa của các bugi theo thứ tự hoạt động của xilanh.

4. Hệ thống đánh lửa điện tử

CH: Quan sát hình 22.2 và trình bày cấu tạo, nguyên lí của hệ thống đánh lửa điện tử.

Giải nhanh:

Cấu tạo chung: ắc quy, biến áp đánh lửa, IC đánh lửa, bộ điều khiển trung tâm ECU, bugi. Nguyên lý: Khóa điện đóng, tranzitor mở, dòng điện sơ cấp đi từ cực dương ắc quy → cuộn W1 của biến áp đánh lửa → tranzitor của IC đánh lửa và về cực âm ắc quy. ECU nhận tín hiệu từ cảm biến, ra tín hiệu điều khiển đánh lửa đến IC đánh lửa → tranzitor bị khóa → dòng điện trong mạch sơ cấp giảm đột ngột về 0 → từ thông trong W1 biến thiên nhanh, cảm ứng sang W2 tạo suất điện động cảm ứng có điện áp cao đến bugi thực hiện đánh lửa.

CH: Cho biết sự khác nhau của bộ phận tạo xung của hệ thống đánh lửa thường (hình 22.1) và đánh lửa điện tử (hình 22.2).

Giải nhanh:

• Hệ thống đánh lửa: cam, lò xo, tụ, tiếp điểm.
• Hệ thống đánh lửa điện tử: tranzitor, IC đánh lửa.

II. HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG

CH: Nhiệm vụ của hệ thống khởi động là gì?

Giải nhanh:

Nhiệm vụ: dẫn động trục khuỷu động cơ quay đếm số vòng quay nhất định để động cơ có thể tự làm việc. 

CH: Vì sao phải dẫn động trục khuỷu quay để khởi động động cơ đốt trong?

Giải nhanh:

Dẫn động trục khuỷu quay để động cơ tự nổ máy được.

3. Hệ thống khởi động bằng động cơ điện

CH: Quan sát hình 22.3, trình bày cấu tạo và nguyên lí làm việc của hệ thống khởi động điện?

Giải nhanh:

Cấu tạo: nguồn điện, rơ le, động cơ khởi động, càng gạt, cặp bánh răng và vành răng khởi động. Nguyên lý: Khi đĩa tiếp điểm chưa đóng, bánh răng khởi động chưa ăn khớp vành răng bánh đà. Khi khóa điện đóng, dòng điện từ (+) ắc quy hút lõi thép sang trái. Khi K đóng, động cơ khởi động được cấp điện, trục roto quay, làm quay trục khuỷu. Khi động cơ đã làm việc, ngắt khóa điện, dòng điện vào cuộn dây rơ le gài khớp mất đi, lõi thép được đẩy về vị trí ban đầu. 

LUYỆN TẬP

CH:  Vì sao phải sử dụng biến áp đánh lửa mà không sử dụng dòng điện trực tiếp từ ắc quy để đánh lửa?

Giải nhanh:

Phải sử dụng biến áp đánh lửa để đánh lửa để đảm bảo an toàn và tính ổn định.

CH: Vai trò của rơ le trong hệ thống khởi động bằng động cơ điện ở sơ đồ hình 22.3 là gì?

Giải nhanh:

Vai trò: sinh ra lực từ hút lõi thép.

VẬN DỤNG

CH: Tìm hiểu hệ thống khởi động của xe máy?

Giải nhanh:

• Nguyên lý mạch xe số tự động   

• Nguyên lý mạch xe số sàn