BÀI 14 - AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG SẢN XUẤT CƠ KHÍ

KHỞI ĐỘNG

CH: Vì sao phải tuân thủ nội quy an toàn lao động trong sản xuất cơ khí? Vì sao phải bảo vệ môi trường trong sản xuất cơ khí?

Giải nhanh:

• Vì an toàn lao động trong sản xuất cơ khí nhằm phòng, chống tác động của các yếu tố nguy hiểm, làm suy giảm sức khoẻ của con người.
• Phải bảo vệ môi trường vì môi trường phục vụ nhu cầu tồn tại và sinh hoạt của con người. 

I. AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG SARN XUẤT CƠ KHÍ

1. An toàn lao động và nguyên nhân gây mất an toàn

CH: Người công nhân ở hình 14.1 đã dùng biện pháp gì để đảm bảo an toàn? Vì sao?

Giải nhanh:

Người công nhân ở hình 14.1 đã trang bị đồ bảo hộ lao động.

CH: Nguyên nhân gây ra tai nạn trong sản xuất cơ khí là gì?

Giải nhanh:

Một số nguyên nhân: Thiếu thiết bị bảo hộ, máy móc không đảm bảo an toàn, người lao động vi phạm quy định an toàn.

CH: Quan sát hình 14.2, 14.3 và phân tích nguyên nhân gây ra tai nạn đối với người công nhân.

Giải nhanh:

• Khi làm việc với các máy móc cơ khí, công nhân bị mảnh vỡ bắn vào mắt  do thiếu kính bảo hộ (hình 14.2).
• Công nhân không tuân thủ nội quy về trang phục khi làm việc với máy khiến áo bị cuốn vào máy (hình 14.3).

2. Một số biện pháp đảm bảo an toàn lao động trong sản xuất cơ khí

CH: Nêu các biện pháp chính để đảm bảo an toàn lao động trong sản xuất cơ khí.

Giải nhanh:

• Mỗi thiết bị sản xuất phải có hồ sơ hướng dẫn. 
• Cảnh bảo vùng nguy hiểm có nguy cơ gây ra tai nạn lao động 
• Trang bị đầy đủ các đồ dùng bảo hộ lao động cần thiết cho người lao động.
• Thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về an toàn lao động.

CH: Quan sát hình 14.5 và cho biết các biển cảnh bảo này được đặt ở các vùng nguy hiểm nào?

Giải nhanh:

Khu vực có nguồn điện hoặc rò rỉ điện gây nguy hiểm; khu vực hồ quang điện; khu vực máy móc có nguy cơ gây đứt tay, kẹt tay; khu vực ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm không khí.

II. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG SẢN XUẤT CƠ KHÍ

2. Biện pháp bảo vệ môi trường trong sản xuất cơ khí

CH: Nêu nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất cơ khí.

Giải nhanh:

• Khí thải và bụi: Ô nhiễm không khí trong quá trình hàn,...
• Nước thải: dung dịch bôi trơn, làm mát sử dụng khi gia công cắt gọt.
• Tiếng ồn: chủ yếu từ các máy gia công.
• Chất thải rắn: mảnh vụn kim loại, giẻ lau, bao bì,...

CH: Nêu các biện pháp bảo vệ môi trường trong sản xuất cơ khí.

Giải nhanh:

Biện pháp: Thay đổi công nghệ sản xuất với các nguyên nhiên liệu sạch, trang bị những dây chuyển, thiết bị sản xuất không làm ô nhiễm môi trường, xử lí các chất thải, giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường làm việc.

LUYỆN TẬP

CH: Trình bày nguyên nhân gây ra các tai nạn lao động trong sản xuất cơ khí dưới đây. 

a, Bỏng khi cắt bình nhiên liệu của xe cũ

b, Dây xích của bộ truyền xích văng ra đập vào người

c, Điện giật khi chạm vào phần kim loại của máy

Giải nhanh:

• Thiếu thiết bị bảo hộ cho người lao động.
• Máy móc thiếu thiết bị bảo hiểm.
• Máy móc không đảm bảo cách điện

CH: Trình bày nguyên nhân gây ra các bệnh nghề nghiệp trong sản xuất cơ khí dưới đây.

a, Bệnh về hô hấp

b, Suy giảm thính lực

Giải nhanh:

a, Do ô nhiễm khí thải và bụi

b, Do ô nhiễm tiếng ồn.

VẬN DỤNG

CH: Tìm hiểu các nguồn gây ô nhiễm môi trường và đề xuất biện pháp bảo vệ môi trường trong một cơ sở sản xuất cơ khi đang hoạt động ở địa phương em.

Giải nhanh:

• Các nguồn gây ô nhiễm môi trường từ một cơ sở sản xuất nội thất:
• Khí thải và bụi: Bụi kim loại, bụi sơn, quá trình hàn cắt,...
• Nước thải: Nước tẩy rửa, sơn, chất chống mối mọt,..
• Tiếng ồn từ máy cắt, tiện,...
• Chất thải rắn: vụn kim loại, bao bì,...
• Biện pháp: Xử lí chất thải trước khi thải ra môi trường, thay đổi một số nguyên vật liệu thân thiện mới môi trường, nâng cao ý thức giữ gìn môi trường trong sản xuất, nâng cấp công nghệ sản xuất.