BÀI 4. DÂN CƯ VÀ DÂN TỘC Ở VIỆT NAM

MỞ ĐẦU

Quan sát Hình 1, em hãy: 

• Chia sẻ cảm nhận của em về bức ảnh này

• Kể tên một số dân tộc ở Việt Nam mà em biết

Đáp án chuẩn:

- Em thấy đây là hình ảnh đẹp, thể hiện sự đoàn kết giữa các dân tộc ở Việt Nam. 

- Một số dân tộc ở Việt Nam: Kinh, Dao, H-Mông, Tày, Lùng, Thái,…

1. DÂN CƯ

Số dân

Câu hỏi: Dựa vào bảng 1, em hãy cho biết: 

• Năm 2021, Việt Nam có số dân là bao nhiêu nghìn người

• So sánh số dân của Việt Nam với số dân một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á

Đáp án chuẩn:

- Năm 2021, Việt Nam có 98 504 (nghìn người) 

- Việt Nam có số dân đông thứ 3 Đông Nam Á (năm 2021), chỉ sau Indonexia và Philippin. 

Gia tăng dân số

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, 4, em hãy:

• Nhận xét về sự gia tăng dân số của Việt Nam.

• Nêu một số hậu quả do dân số tăng nhanh ở Việt Nam.

Đáp án chuẩn:

- Dân số Việt Nam tăng nhanh, trung bình mỗi năm tăng thêm khoảng 1 triệu người. Những năm gần đây, tốc độ tăng dân số đã giảm hơn so với trước.

- Dân số tăng nhanh gây suy giảm tài nguyên thiên nhiên, gia tăng ô nhiễm môi trường, gây khó khăn trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân 

Phân bố dân cư

Câu hỏi: Quan sát hình 5 và đọc thông tin, em hãy: 

- Nhận xét về sự khác nhau về mật độ dân số giữa đồng bằng, ven biển và miền núi

- Cho biết sự phân bố dân cư chưa hợp lí dẫn đến những hậu quả gì

Đáp án chuẩn:

- Sự khác nhau về mật độ dân số: 

+ Ở đồng bằng và ven biển, dân cư tập trung đồng đúc, ở miền núi, dân cư thưa thớt. 

- Sự phân bố dân cư chưa hợp lý gây khó khăn cho việc khai thác tài nguyên và sử dụng nguồn lao động. 

2. CỘNG ĐỒNG CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM 

Các dân tộc

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy: 

• Cho biết Việt Nam có bao nhiêu dân tộc

• Kể tên một số dân tộc ở Việt Nam 

Đáp án chuẩn:

• Việt Nam có 54 dân tộc 

• Một số dân tộc ở Việt Nam: Kinh, Dao, H-Mông, Tày, Lùng, Thái, Ê Đê, Chăm, Hoa,..

Tìm hiểu: Hãy giới thiệu tranh ảnh và nét văn hoá tiêu biểu của một số dân tộc Việt Nam mà em đã sưu tầm.

Đáp án chuẩn:

Tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam

Câu hỏi: Đọc thông tin và kết hợp với hiểu biết của bản thân, em hãy kể lại một số câu chuyện về tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Đáp án chuẩn:

Bài học về sự đoàn kết: Bác Hồ với chiến sĩ người dân tộc

Anh hùng La Văn Cầu, dân tộc Tày mãi mãi không quên bữa cơm của Bác "đãi" với rau, thịt gà… những "sản phẩm" do chính Bác nuôi, trồng. Bác hỏi thăm mẹ Cầu, gửi quà cho mẹ, dặn cán bộ tạo mọi điều kiện để Cầu về thăm mẹ, giúp đỡ gia đình.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Hoàn thành sơ đồ thể hiện tác động của dân số tăng nhanh ở nước ta theo gợi ý dưới đây và ghi vào vở

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Em cần làm gì để thể hiện thái độ tôn trọng đối với sự đa dạng văn hoá của các dân tộc Việt Nam

Đáp án chuẩn:

• Đọc sách, tìm hiểu truyền thống, phong tục, tập quán và các giá trị văn hóa của các dân tộc Việt Nam. 

• Luôn thể hiện sự kính trọng và tôn trọng quyền tự do văn hóa và quyền lựa chọn của mỗi người.

• Tránh đánh đồng và đánh giá tiêu cực

VẬN DỤNG

Lựa chọn và thực hiện một trong hai nhiệm vụ dưới đây 

Câu 1: Ở địa phương em có những dân tộc nào cùng chung sống? Hãy tìm hiểu một hoạt động của người dân thể hiện tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc ở địa phương và chia sẻ với các bạn trong lớp.

Đáp án chuẩn:

Ở địa phương em có dân tộc Kinh và dân tộc M’nông cùng chung sống. 

Trong những năm qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh Tây Nguyên nơi có đồng bào M’nông sinh sống đã phục dựng, tái hiện Lễ hội kết nghĩa tại buôn làng và trình diễn một số nghi thức liên quan đến ứng xử, giao tiếp, quan hệ cộng đồng như văn hóa rượu cần, văn hóa ẩm thực trong ngày hội giao lưu văn hóa cấp tỉnh, khu vực.

Câu 2: Vẽ hoặc viết thông điệp về tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam để chia sẻ với các bạn và những người xung quanh.

Đáp án chuẩn: