BÀI 5: SỰ CHUYỂN BIẾN TỪ XÃ HỘI NGUYÊN THỦY SANG XÃ HỘI CÓ GIAI CẤP

I. SỰ XUẤT HIỆN CỦA CÔNG CỤ LAO ĐỘNG BẰNG KIM LOẠI

Câu hỏi: 

- Kim loại đã được phát hiện ra như thế nào?

- Em hãy quan sát các hình 5.3 đến 5.4 và cho biết:

+ Công cụ và vật dụng bằng kim loại có đặc điểm gì khác biệt về chủng loại, hình dáng so với công cụ bằng đá?

+ Kim loại được sử dụng vào những mục đích gì trong đời sống của con người cuối thời nguyên thủy?

Đáp án chuẩn: 

- Quá trình phát hiện: Vào khoảng thiên niên kỉ V TCN, con người tình cờ phát hiện ra đồng đỏ khi khai thác=> Đầu thiên niên kỉ II TCN, họ đã luyện được đồng thau và sắt. 

- Công cụ và vật dụng bằng kim loại có đặc điểm khác biệt về chủng loại, hình dáng so với công cụ bằng đá như:

- Mục đích: khai phá đất hoang, tăng diện tích đất trồng trọt, xẻ gỗ đóng thuyền, cả đá làm nghà và khai thác mỏ, trồng trọt, săn thú,...

II. SỰ BIẾN CHUYỂN TRONG XÃ HỘI NGUYÊN THỦY

Câu hỏi: 

- Đọc các thông tin, quan sát sơ đồ 5.5 em hãy cho biết:

+ Nguyên nhân nào dẫn đến sự phân hóa xã hội thành “ người giàu” và người nghèo”?

+ Mối quan hệ giữa người với người trong xã hội phân hóa giàu nghèo

- Vì sao xã hội nguyên thủy ở phương đông không phân hóa triệt để?

Đáp án chuẩn: 

- Nguyên nhân:

+ Sản phẩm dư thừa, một số người chiếm hữu, trở nên giàu có.

+ Xã hội phân hóa thành giàu - nghèo.

- Mối quan hệ: Bất bình đẳng.

- Ngoại lệ:

+ Phương Đông: gắn bó, hợp tác thủy lợi, nông nghiệp.

+ Mối quan hệ gần gũi, mật thiết.

II. VIỆT NAM Ở CUỐI THỜI KỲ NGUYÊN THỦY

Câu hỏi: 

- Em hãy nêu một số nét cơ bản của xã hội nguyên thủy Việt Nam trong quá trình tan rã?

- Quan sát các hình từ 5.6 đến 5.9 em hãy cho biết cuối thời nguyên thủy, người Việt cổ đã có những công cụ lao động và những ngành nghề sản xuất nào?

Đáp án chuẩn: 

- Nét cơ bản xã hội nguyên thủy Việt Nam tan rã:

+ Thuật luyện kim, công cụ, vũ khí bằng đồng.

+ Mở rộng địa bàn, định cư ven sông lớn.

+ Trồng lúa nước, chăn nuôi, gốm, đúc đồng.

+ Xóm làng xuất hiện.

- Cuối thời nguyên thủy:

+ Công cụ sắt: giáo, tên, vũ khí đồng, lưỡi câu.

+ Ngành nghề: nông nghiệp, thủ công (gốm, tượng,...).

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy nêu những chuyển biến về kinh tế, xã hội vào cuối thời nguyên thủy. Phát minh quan trọng nào của người nguyên thủy tạo nên những chuyển biến này?

Đáp án chuẩn:

Những chuyển biến về kinh tế, xã hội vào cuối thời nguyên thủy:

VẬN DỤNG

Câu 2: Quan sát công cụ lao động và những vật dụng của người nguyên thủy giai đoạn Phùng Nguyên, Đồng Đậu Gò Mun, em hãy viết một đoạn văn ngắn mô tả cuộc sống của họ

Đáp án chuẩn: 

Người nguyên thủy phát minh ra kim loại, chế tạo công cụ mới, cuộc sống cải thiện, khai hoang, sản xuất dư thừa, xã hội phân hóa giàu nghèo.

Câu 3: Em hãy kể tên một số vật dụng bằng kim loại mà con người ngày nay vẫn thừa hưởng từ những phát minh của người nguyên thủy

Đáp án chuẩn: 

Kim loại mà con người ngày nay vẫn thừa hưởng từ những phát minh của người nguyên thủy như liềm, kìm, búa, cuốc, xẻng, cày, dao,…