CHỦ ĐỀ 9: HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

BÀI 19: ĐẶC ĐIỂM, CẤU TRÚC VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ VIỆT NAM

Mở đầu

Câu hỏi: Em hãy kể một số hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong việc góp phần xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.

Đáp án chuẩn: 

- Tháng 7/1936, Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương tích cực vận động thanh niên đấu tranh chống thực dân, đế quốc, phản động tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình. 

Khám phá

Câu 1: Hệ thống chính trị Việt Nam gồm những cơ quan nào? Hãy chia sẻ hiểu biết cùa em về vị trí của các cơ quan đó trong hệ thống chính trị Việt Nam.

Đáp án chuẩn: 

- Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

- Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là công cụ tổ chức thực hiện ý chí và quyền lực của nhân dân, quản lý toàn bộ hoạt động đời sống xã hội.

- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân và chăm lo lợi ích của đoàn viên, hội viên.

Câu 2: Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng được quy định trong Hiến pháp Việt Nam như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

- Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam

- Hoạt động của các tổ chức Đảng và đảng viên phải trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật

Câu 3: Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng trong hệ thống chính trị ở xã A thể hiện qua những việc làm cụ thể nào?

Đáp án chuẩn: 

Nghị quyết đẩy mạnh phát triển kinh tế, thực hiện xoá đói giảm nghèo của Đại hội Đảng bộ xã được các chi bộ quán triệt đến từng đảng viên.

Câu 4: Em hiểu nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng trong tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

Đảng Cộng sản Việt Nam là tổ chức lãnh đạo toàn bộ hệ thống chính trị và xã hội, bao gồm các lĩnh vực cán bộ, đối ngoại, an ninh, và quốc phòng.

Câu 5: Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng được quy định trong Hiến pháp Việt Nam như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

Bảo đảm môi trường, điều kiện pháp lý giữ vững vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước. 

Câu 6: Thông qua bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, nguyên tắc quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân được thể hiện như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

Quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân

Câu 7: Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước thông qua cơ quan, tổ chức nào trong hệ thống chính trị Việt Nam? Khi thực hiện quyền lực nhà nước, các cơ quan, tổ chức đó cần phải làm gì đề thực hiện nguyện vọng của nhân dân?

Đáp án chuẩn: 

- Quốc hội và Hội đồng nhân dân 

- Quyết định một vấn đề nào đó phải phù hợp với ý chí, nguyện vọng của nhân dân.

Câu 8: Em hiểu nguyên tắc quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân trong tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

Tất cả quyền lực nhà nước đều thuộc về nhân dân. 

Câu 9: Vì sao khi quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, Quốc hội phải họp thảo luận và biểu quyết để lấy ý kiến tập thể?

Đáp án chuẩn: 

Kết hợp thống nhất và hài hoà giữa hai yếu tố: tập trung và dân chủ

Câu 10: Quy định Luật, Nghị quyết của Quốc hội cần phải được quá nửa số đại biểu tán thành mới được thông qua thể hiện nguyên tắc tập trung dân chủ như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

Các cơ quan trong hệ thống chính trị Việt Nam hoạt động chủ yếu qua các cuộc họp, thảo luận và biểu quyết để quyết định các vấn đề quan trọng.

Câu 11: Em hãy cho biết các văn bản luật trong hình ảnh trên quy định việc tổ chức và hoạt động của các cơ quan, tổ chức nào trong hệ thống chính trị Việt Nam? Điều đó thể hiện nguyên tắc đảm bảo tính pháp chế xã hội chủ nghĩa trong hệ thống chính trị như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

"Hiến pháp được Quốc hội thông qua khi có ít nhất hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành" 

Câu 12: Em hiểu nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa trong tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị Việt Nam như thế nào? 

Đáp án chuẩn: 

Đó là sự tôn trọng, tuân thủ, chấp hành nghiêm chỉnh Hiến pháp, pháp luật của các cơ quan. nhân viên nhà nước, của các tổ chức xã hội và mọi công dân.

Câu 13: Em hiểu như thế nào là nhất nguyên chính trị?

Đáp án chuẩn: 

Chỉ có một đảng chính trị, đó là Đảng Cộng sản Việt Nam

Câu 14: Trong hệ thống chính trị Việt Nam, tính nhất nguyên chính trị được thể hiện như thế nào?

Đáp án chuẩn: 

Tất cả hệ thống chính trị đều đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. 

Câu 15: Em hiểu thế nào là tính thống nhất?

Đáp án chuẩn: 

Hệ thống chính trị có quan hệ chặt chẽ, gắn bó, tạo thành một thể thống nhất

Câu 16: Tính thống nhất được thể hiện như thế nào trong hệ thống chính trị Việt Nam?

Đáp án chuẩn: 

Sự lãnh đạo thống nhất của một đảng duy nhất cầm quyền là Đảng Cộng sản Việt Nam

Câu 17: Em hiểu như thế nào là tính nhân dân?

Đáp án chuẩn: 

Các tổ chức được thành lập bởi các tầng lớp nhân dân

Câu 18: Tính nhân dân được biểu hiện như thế nào trong hệ thống chính trị Việt Nam?

Đáp án chuẩn: 

Nhà nước Việt Nam là nhà nước của dân, do dân và vì dân. Các cơ quan trong bộ máy nhà nước hoạt động để phục vục cho lợi ích của nhân dân.

Vận dụng

Câu 19: Em hãy viết một bài luận về vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đối với việc xây dựng và phát triển hệ thống chính trị nước ta hiện nay. 

Đáp án chuẩn: 

Đoàn Thanh Niên Cộng Sản Hồ Chí Minh định hướng chính trị cho Hội, thông báo chủ trương và chương trình của Đoàn, phối hợp xây dựng chương trình hoạt động, và góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Câu 20: Em hãy tìm hiểu và viết bài chia sẻ về hoạt động ngày hội Đoàn kết toàn dân tộc ở địa phương em. 

Đáp án chuẩn: 

Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc diễn ra hàng năm vào ngày 18/11, gồm phần Lễ và phần Hội. Phần Lễ ngắn gọn, tập trung vào phần Hội để tạo không khí vui tươi và thu hút người dân, nhằm phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết và gắn kết cuộc sống với hoạt động của Đảng và Nhà nước.