BÀI 19. CARBOXYLIC ACID

Bài 1: Hãy viết công thức cấu tạo của acetic acid...

Đáp án chuẩn:

CTCT: CH₃COOH. 

Tnh chất hóa học:

- Tính acid yếu: làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ, phản ứng được với kim loại, base, oxide base và muối.

- Phản ứng ester hóa.

Ứng dụng: dùng làm giấm, dùng trong công nghiệp dệt, dược phẩm, sản xuất nước hoa, ...

I. KHÁI NIỆM VÀ DANH PHÁP

Bài 1: Hãy chỉ ra hợp chất carboxylic acid trong số các chất dưới đây...

Đáp án chuẩn:

 (A), (C), (E).

Bài 2: Viết công thức cấu tạo, gọi tên thay thế của...

Đáp án chuẩn:

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Bài 1: Căn cứ các dữ liệu về nhiệt độ sôi và nhiệt độ nóng chảy...

Đáp án chuẩn:

Carboxylic acid mạch ngắn là chất lỏng, carboxylic acid mạch dài là chất rắn dạng sáp.

Bài 2: Cho các chất có công thức cấu tạo sau...

Đáp án chuẩn:

 (B) < (C) < (D) < (A) < (E).

Nhiệt độ sôi của hydrocarbon < carbonyl < alcohol < carboxylic acid.

Khối lượng phân tử càng lớn thì nhiệt độ sôi càng cao 

Bài 3: Vì sao acetic acid có thể tan vô hạn trong nước?

Đáp án chuẩn:

Vì có khả năng tạo liên kết hydrogen với nước nên tan vô hạn trong nước.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

Bài 1: Từ đặc điểm cấu tạo của nhóm carboxyl...

Đáp án chuẩn:

Carboxylic acid thể hiện tính acid và tham gia phản ứng ester hoá.

Bài 2: Từ các giá trị K_a cho trong Bảng 19.2...

Đáp án chuẩn:

HCOOH 

Bài 3: Thí nghiệm 1: Khả năng đổi màu quỳ tím của acetic acid...

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng: Quỳ tím chuyển sang màu đỏ vì acetic acid có tính acid yếu.

Bài 4: Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy...

Đáp án chuẩn:

a) 2CH₃CH₂COOH + Zn → (CH₃CH₂COO)₂Zn + H₂

b) 2CH₃CH₂COOH + CuO → (CH₃CH₂COO)₂Cu + H₂O

c) 2CH₃CH₂COOH + Cu(OH)₂ → (CH₃CH₂COO)₂Cu + 2H₂O

d) 15CH₃CH₂COOH + 14CaCO₃ → 14CH₃CH₂COOCa + 10H₂O + 17CO₂

Bài 5: Thí nghiệm 2: Phản ứng của acetic acid với magnesium...

Đáp án chuẩn:

Kim loại magnesium tan dần tạo thành dung dịch màu không màu và có khí không màu thoát ra.

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

Bài 6: Trình bày cách phân biệt các dung dịch sau...

Đáp án chuẩn:

- Cho quỳ => acetic acid và acrylic acid sẽ đổi màu quỳ tím thành đỏ; acetaldehyde không đổi màu.

=> Nhận biết acetaldehyde.

- Dung dịch bromine => Lọ chứa acrylic acid sẽ làm mất màu nước bromine.

Bài 7: Ấm (siêu) đun nước lâu ngày thường có...

Đáp án chuẩn:

Sử dụng giấm ăn để loại bỏ lớp cặn ở dưới đáy ấm nước.

Bài 7: Phản ứng của acetic acid với sodium carbonate...

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng: phản ứng tạo dung dịch không màu và có khí thoát ra.

2CH₃COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃COONa + CO₂ + H₂O 

Bài 8: Do phản ứng ester hoá là phản ứng thuận nghịch...

Đáp án chuẩn:

Tăng nống độ các chất tham gia phản ứng hoặc giảm nồng độ các chất sản phẩm, đồng thời dùng xúc tác H₂SO₄ đặc. 

Bài 9: Trong thí nghiệm điều chế ethyl acetate...

Đáp án chuẩn:

Vì nhiệt độ quá cao sẽ làm các nguyên liệu bay hơi đồng thời thúc đẩy tạo sản phẩm phụ.

Vai trò: giúp ester tách ra và nổi lên dễ dàng hơn.

Bài 10: Phản ứng điều chế ethyl acetate...

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng: dung dịch phân thành hai lớp và dung dịch có mùi thơm 

PTHH:

IV. ỨNG DỤNG VÀ ĐIỀU CHẾ

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 1: Hợp chất X có công thức cấu tạo...

Đáp án chuẩn:

C. 

Bài 2: Trong các chất sau, chất nào có nhiệt độ sôi cao nhất...

Đáp án chuẩn:

D

Bài 3: Trình bày phương pháp hoá học để...

Đáp án chuẩn:

1 - Quỳ tím => Lọ chứa acetic acid sẽ đổi màu quỳ tím thành đỏ 

2 - Dung dịch AgNO₃/NH₃, có xúc tác t0 => Lọ chứa acetaldehyde sẽ có kết tủa màu trắng bạc

3 - Cu(OH)₂ => Lọ có glycerol sẽ xuất hiện phức màu xanh lam.

4 - Lọ còn lại là Ethanol 

Bài 4: Đun nóng 12 gam acetic acid với 13,8...

Đáp án chuẩn:

62,5%.

Bài 5*: Giấm được sử dụng khá phổ biến để chế biến thức ăn...

Đáp án chuẩn:

0,5 M

Bài 6*: Hợp chất X được dùng nhiều để tổng hợp polymer...

Đáp án chuẩn:

CH₂=CH-COOH.