BÀI 6. KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY SẦU RIÊNG

KHỞI ĐỘNG

Quan sát (H6.1) và nêu đặc điểm thực vật của cây sầu riêng. Theo em, vì sao sầu riêng lại không được trồng ở các tỉnh miền Bắc nước ta?

Đáp án chuẩn:

- Cây sầu riêng là thân gỗ lớn. Cây trưởng thành có nhiều cành, mọc ngang, phân cành thấp, tán cây phát triển mạnh, rộng ở phần gốc và thu hẹp dần lên phần ngọn. Cây sầu riêng có lá đơn, mọc so le, lá dày hình trứng thuôn dài. Qủa sầu riêng hình bầu dục, vỏ cứng, có nhiều gai.

- Vì sầu riêng là một giống cây trồng thích hợp nhất tại các vùng có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, do đó khí hậu ở miền Bắc thường trở lạnh bất thường vào mùa đông, nắng nóng vào mùa hè nên không phù hợp.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Phân tích đặc điểm thực vật học và yêu cầu ngoại cảnh của cây sầu riêng.

Đáp án chuẩn:

* Đặc điểm thực vật học:

- Rễ: rễ cọc, ăn rất sâu và rộng từ 6m đến 8m.

- Thân, cành: Thân gỗ lớn, cây trưởng thành có cành mọc ngang, phân cành thấp, tán cây phát triển mạnh, rộng ở phần gốc cây, thu hẹp dần lên phần ngọn tạo thành hình tháp.

- Lá: đơn, mọc sole, phiến dày hình trứng thuôn dài. Lá còn non màu đồng, lá trưởng thành màu xanh.

- Hoa: hoa lưỡng tính, màu trắng, mọc thành chùm trên cành lớn và thân chính. Hoa nở ban đêm, thụ phấn nhờ côn trùng.

- Qủa: Hình bầu dục hoặc tròn, vỏ cứng, có nhiều gai, thịt cơm có màu vàng, mùi đặc trưng.

* Yêu cầu ngoại cảnh:

- Nhiệt độ: nhiệt độ thích hợp từ 24 – 30 độ C. 

- Lượng mưa và độ ẩm: Lượng mưa từ 1600 – 4000ml/năm và độ ẩm không khí từ 75 – 80%.

- Ánh sáng: Khi cây nhỏ, cần che bớt nắng cho cây, tránh ánh sáng trực tiếp 

- Đất trồng: thích nghi với đất thịt pha cát, đất thịt, đất phù sa, đất đỏ bazan…, thích hợp nhất là đất thịt, độ pH từ 5,0 đến 6,4.

Câu 2: Trình bày kĩ thuật trồng, chăm sóc, cắt tỉa, tạo tán, điều khiển ra hoa, đậu quả cho cây sầu riêng. 

Đáp án chuẩn:

*Kĩ thuật trồng: 

- Thời vụ: trồng vào đầu mùa mưa ở miền Nam (cuối tháng 4 đầu tháng 5).

- Khoảng cách: cây cách cây và hàng cách hàng từ 6m đến 8m, tương ứng 125 cây đến 277 cây/ha.

- Chuẩn bị hố trồng

- Trồng cây 

*Kĩ thuật chăm sóc:

- Làm cỏ, vun xới: 2 – 3 lần/năm. Có thể trồng xen cây họ Đậu.

- Bón phân thúc: 

+ Thời kì kiến thiết cơ bản

+ Thời kì kinh doanh

- Tưới nước: 

+ Thời kì kiến thiết cơ bản: cung cấp nước đủ quanh năm.

+ Thời kì kinh doanh: giai đoạn ra hoa cần hạn chế nước, các giai đoạn còn lại cần nhiều nước.

+ Phòng, trừ sâu bệnh hại

*Kĩ thuật cắt tỉa, tạo tán:

- Thời kì kiến thiết cơ bản: tỉa cành, tạo tán từ năm đầu. Các năm sau loại bỏ các cành cấp 1 ở vị trí không hợp lí để cây có nhiều tầng tán. Tầng tán đầu tiên cách mặt đất 1m, mỗi tầng 3 – 4 cành cấp 1, các tầng tán cách nhau 0,4 – 0,6m.

- Thời kì kinh doanh: sau thu hoạch loại bỏ các cành đã già yếu, cành bị sâu, bệnh, chòi mọc thẳng đứng, tỉa bớt cành tạo độ thông thoáng.

*Kĩ thuật điều khiển ra hoa, đậu quả:

- Kích thích tạo mầm hoa: Sau bón phân lần 2, tiến hành tạo khô hạn kết hợp phun Paclobutrazol nồng độ từ 0,001% đến 0,015% lên hai mặt lá cây.

- Kích thích ra hoa: khi ra hoa được 0,5cm, tiến hành tưới nước 2 ngày/lần để phát triển tốt.

- Tăng khả năng đậu quả: Sau khi nở hoa, tiến hành phân bó lá chứ Ca, Bo, K theo khuyến cáo hoặc/và thụ phấn bổ sung cho các chùm hoa ở giữa cành để tăng tỉ lệ đậu quả.

VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức để thực hiện việc trồng và chăm sóc cây sầu riêng phù hợp với thực tiễn ở địa phương em.

Đáp án chuẩn:

HS tự tìm hiểu