BÀI 6: KĨ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY SẦU RIÊNG

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Viết được một văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học: phân tích nội dung chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm và hiệu quả thẩm mĩ của nó.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. Đặc điểm thực vật học và yêu cầu ngoại cảnh

1. Đặc điểm thực vật học

- Tên khoa học: Durio zibethinus Murr.

- Bộ rễ: Có thể ăn sâu và lan rộng từ 6m đến 8m tuỳ vào cây giống được tuyển chọn bằng hình thức nào (chiết cành, ghép cành, trồng bằng hạt,...).

- Thân, cành: Thân gỗ lớn, cây trưởng thành có thể cao từ 20m đến 30 m. Cành mọc ngang, phân cành thấp; tán cây phát triển mạnh, rộng nhất ở phần gốc cây và thu hẹp dần lên phần ngọn cây tạo thành dạng hình tháp.

- Lá: Lá đơn, mọc so le, phiến lá dày hình trứng thuôn dài. Lá có màu đồng khi còn non và chuyển sang màu xanh khi lá trưởng thành.

- Hoa: Hoa lưỡng tính, cánh hoa có màu trắng, hoa mọc thành chùm trên những cành lớn và trên thân chính (Hình 6.2b). Hoa nở vào ban đêm, thụ phấn nhờ côn trùng.

- Quả: Quả có hình bầu dục hoặc tròn, vỏ cứng, có nhiều gai, thịt quả (cơm) thường có màu vàng và có mùi đặc trưng.

2. Yêu cầu ngoại cảnh

- Nhiệt độ: Phù hợp từ 24°C đến 30°C. Thấp dưới 22°C hoặc vượt quá 40°C làm hạn chế sinh trưởng của cây → miền Bắc nước ta không trồng được sầu riêng.

- Lượng mưa và độ ẩm: Thích hợp ở những nơi có lượng mưa từ 1 600 mm đến 4.000 mm/năm, độ ẩm không khí từ 75% đến 80%.

- Ánh sáng: Khi cây còn nhỏ, nhu cầu ánh sáng không cao —> Cần che bớt nắng cho cây. Khi cây đã trưởng thành thì cần nhiều ánh sáng.

- Đất trồng: Thích nghi với nhiều loại đất như thịt pha cát, đất thịt, đất phù sa, đất đỏ bazan,... nhưng thích hợp nhất là đất thịt, thoát nước tốt, độ pH từ 5,0 đến 6,4.

II. Quy trình kĩ thuật trồng và chăm sóc

1. Kĩ thuật trồng

- Thời vụ: Thường được trồng vào đầu mùa mưa ở miền Nam (cuối tháng 4 đầu tháng 5).

- Khoảng cách: Cây cách cây và hàng cách hàng từ 6m đến 8m, tương đương với mật độ từ 125 cây đến 277 cây/ha.

- Chuẩn bị hố trồng: + Đối với những vùng đất cao, đào hố tròn với đường kính 80cm hoặc hổ vuông với kích thước mỗi chiều từ 70cm đến 80cm, sâu khoảng 50 – 60 cm.

+ Đối với những vùng trũng thấp, đào mương, lên liếp hoặc đắp ụ cao để tránh ngập úng. Kích thước mặt ụ từ 70cm đến 100 cm; đáy ụ từ 100 cm đến 150 cm.

+ Bón phân lót: Mỗi hố hoặc mỗi ụ từ 20kg đến 30kg phân hữu cơ; 0,7 kg đến 1,0 kg supe lân; 0,5 kg vôi bột.

- Trồng cây: Tạo một hố nhỏ giữa hố hoặc ụ đất đã chuẩn bị —> xé bỏ túi bầu —> đặt cây con xuống —> lấp đất cao hơn mặt bầu từ 2 cm đến 3 cm.

– Cắm cọc giữ cây khỏi đổ và che bớt ánh sáng cho cây con.

2. Kĩ thuật chăm sóc

III. Kĩ thuật cắt tỉa, tạo tán

1. Thời kì kiến thiết cơ bản

- Tỉa cành, tạo tán ngay từ năm đầu tiên và thực hiện thường xuyên ở những năm sau bằng cách loại bỏ các cành cấp 1 mọc ở những vị trí không hợp lí để tạo cho cây có nhiều tầng tán. Tạo tầng tán đầu tiên ở vị trí cách mặt đất khoảng 1.0 m. Mỗi tầng để từ 3 đến 4 cành cấp 1. Các tầng tán cách nhau khoảng 0,4 – 0,6 m.

2. Thời kì kinh doanh

- Đối với cây sầu riêng đã vào giai đoạn cho quả, việc cắt tỉa chủ yếu được thực hiện ở thời điểm sau thu hoạch bằng cách loại bỏ các cành đã già yếu, những cảnh bị sâu, bệnh, những chồi mọc thẳng đứng hoặc đâm xuống dưới, tỉa bớt cành tạo cho tán cây có độ thông thoáng.

IV. Kĩ thuật điều khiển ra hoa, tạo quả 

1. Điều khiển ra hoa

- Kích thích tạo mầm hoa. Sau khi bón phân lần 2 tử 30 ngày đến 40 ngày, tiến hành tạo khô hạn kết hợp với phun Paclobutrazol nồng độ từ 0,001% đến 0,0015% lên hai mặt của lá cây.

- Kích thích ra hoa: Khi cây ra hoa được 0,5 cm (sau khi kích thích tạo mầm hoa từ 30 ngày đến 40 ngày), tiến hành tưới nước hai ngày một lần để giúp hoa phát triển tốt.

2. Tăng khả năng tạo quả

- Sau khi hoa nở, tiến hành phun phân bón lá chứa Ca, Bo, K theo khuyến cáo hoặc và thụ phấn bổ sung cho các chùm hoa ở giữa cành để tăng tỉ lệ đậu quả.