BÀI 4. DÂN CƯ VÀ DÂN TỘC Ở VIỆT NAM

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

Khởi động

CH: Theo Tổng cục thống kê, giữa tháng 4 năm 2023, số dân Việt Nam đạt mốc 100 triệu người, xếp thứ 8 châu Á và thứ 15 trong số các quốc gia đông dân nhất thế giới. Hãy chia sẻ suy nghĩ của em về những thông tin trên.

1. QUY MÔ DÂN SỐ

CH: Đọc thông tin và bảng dân số các nước Đông Nam Á năm 2021 quan sát, em hãy:

- Cho biết dân số của nước ta năm 2021.

- So sánh số dân nước ta với các nước trong khu vực Đông Nam Á.

2. GIA TĂNG DÂN SỐ

CH: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 1, em hãy:

-  Cho biết dân số của nước ta năm 2021 tăng bao nhiêu nghìn người so với năm 1991.

- Nêu một số ảnh hưởng của gia tăng dân số ở nước ta.

3. PHÂN BỐ DÂN CƯ

CH: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 2, em hãy:

-  Xác định các khu vực đông dân, khu vực thưa dân ở nước ta. Rút ra nhận xét

- Nêu những hậu quả của việc phân bố dân cư chưa hợp lí.

4. DÂN TỘC

CH: Đọc thông tin, em hãy:

-  Kể tên một số dân tộc sinh sống ở nước ta

- Kể lại một số câu chuyện về tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam

5. LUYỆN TẬP

CH: Dựa vào lược đồ phân bố dân cư Việt Nam năm 2021, hãy kể tên 3 tỉnh, thành phố có mật độ dân số cao nhất và 3 tỉnh, thành phố có mật độ dân số thấp nhất.

6. VẬN DỤNG

CH: Tìm hiểu và viết đoạn văn ngắn (5-7 câu) về một dân tộc ở nước ta (tên, nơi sinh sống, trang phục, lễ hội,...) và chia sẻ với các bạn.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

KHỞI ĐỘNG

CH: 

- Dân số tăng: Cơ hội và thách thức

+ Tăng nhanh: Cơ hội, động lực phát triển.

+ Thách thức: Nhà ở, giáo dục,...

1. QUY MÔ DÂN SỐ

CH: 

- Dân số (2021): 98,504 người

- Thứ 3 Đông Nam Á, sau Indonesia, Philippines.

2. GIA TĂNG DÂN SỐ

CH: 

- Dân số Việt Nam tăng (1991 - 2021): Tăng 31,262 người

- Ưu điểm: Nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ rộng lớn.

- Nhược điểm: Khó khăn việc làm, nhà ở, y tế, giáo dục; suy thoái tài nguyên, ô nhiễm môi trường.

3. PHÂN BỐ DÂN CƯ

CH: 

- Tập trung ở các tỉnh/thành phố lớn, thưa thớt ở vùng núi, nông thôn.

- Không đồng đều giữa đồng bằng và miền núi.

- Hậu quả:

+ Thiếu/thừa lao động.

+ Khó khăn khai thác tài nguyên, sử dụng lao động.

4. DÂN TỘC

CH: 

- Một số dân tộc: Kinh, Mường, Tày, Thái,...

- Câu chuyện đoàn kết: Phong trào Cần Vương: các dân tộc đồng lòng giúp vua cứu nước (lương thực, gỗ, doanh trại), giữ bí mật, khiến giặc Pháp không tìm thấy.

5. LUYỆN TẬP

CH: 

- Mật độ dân số Việt Nam:

+ Cao nhất: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng.

+ Thấp nhất: Kon Tum, Điện Biên, Sơn La.

6. VẬN DỤNG

CH: 

- Tóm tắt về dân tộc Tày:

+ Lịch sử: Cư trú từ sớm ở thung lũng Đông Bắc.

+ Nhà ở: 3 dạng: nhà sàn, nhà nửa sàn nửa đất, nhà phòng thủ.

+ Trang phục: Vải chàm đen, ít hoa văn.

+ Lương thực: Gạo tẻ (nấu cơm, cháo, cơm lam, bún, cốm,...).