BÀI 22. LỚP ĐẤT TRÊN TRÁI ĐẤT

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

1. Các tầng đất

CH1. Quan sát hình 1, em hãy kể tên các tầng đất.

CH2. Trong các tầng đất, tầng nào trực tiếp tác động đến sinh trưởng và phát triển của thực vật.

2. Thành phần của đất

CH1. Quan sát hình 2, cho biết đất bao gồm những thành phần nào. Thành phần nào chiếm tỉ lệ lớn nhất trong đất tốt?

CH2. Tại sao chất hữu cơ chiếm tỉ lệ nhỏ trong đất nhưng lại có ý nghĩa quan trọng đối với cây trồng.

3. Các nhân tố hình thành đất

CH1. Dựa vào hình ảnh và thông tin trong mục 3, em hãy trình bày nhân tố hình thành đất mà em cho là quan trọng nhất và giải thích cho sự lựa chọn đó

4. Một số nhóm đất điển hình trên Trái Đất

CH1. Xác định trên hình 5 nơi phân bố chủ yếu của ba nhóm đất: đất đen thảo nguyên ôn đới, đấy pốt dôn, đất đỏ vàng nhiệt đới

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

CH1. Dựa vào bản đồ hình 5, cho biết tên nhóm đất phổ biến ở nước ta

CH2. Tại sao để bảo vệ đất, chúng ta phải phủ xanh đất trống, đồi núi trọc

CH3. Con người có tác động như thế nào đến sự biến đổi đất

PHẦN II. ĐÁP ÁN

1. Các tầng đất

CH1. Các tầng đất: Tầng chứa mùn, tầng tích tụ, tầng đá mẹ.

CH2. Trong các tầng đất, tầng chứa mùn trực tiếp tác động đến sinh trưởng và phát triển của thực vật.

2. Thành phần của đất

CH1. Đất bao gồm nhiều thành phần: chất khoáng, chất hữu cơ, không khí và nước. Hạt khoáng chiếm tỉ lệ lớn nhất và chiếm 45%.

CH2. Nguồn thức ăn dồi dào, cung cấp những chất cần thiết cho các thực vật tồn tại trên mặt đất. 

3. Các nhân tố hình thành đất

CH1. 

+ Đá mẹ:

•  Cung cấp các khoáng chất cho đất.

•  Ảnh hưởng đến tính chất lí hoá và màu sắc của đất.

+ Khí hậu:

•  Ảnh hưởng đến sự phá huỷ đá.

•  Tăng độ ẩm trong đất.

•  Ảnh hưởng gián tiếp thông qua thực vật.

+ Sinh vật:

•  Cung cấp chất hữu cơ cho đất.

•  Thực vật: hạn chế xói mòn.

•  Vị sinh vật: phân huỷ xác động, thực vật.

•  Động vật sống trong đất: làm đất tơi xốp.

+ Địa hình:

•  Độ cao: càng lên cao tầng đất càng mỏng.

•  Độ dốc: nơi bằng phẳng tầng đất dày hơn nơi dốc.

+ Thời gian:

• Biểu thị tác động tổng hợp của các nhân tố.

• Thời gian hình thành đất lâu hơn, tầng đất dày hơn.

4. Một số nhóm đất điển hình trên Trái Đất

CH1. Nơi phân bố chủ yếu của ba nhóm đất:

• Đất đen thảo nguyên ôn đới: Trung Á, trung tâm Bắc Mĩ, Nam Mĩ

• Đất pốt dôn: Bắc Âu, đồng bằng Xibia, đông bắc Hoa Kì, trung tâm Canada

• Đất đỏ vàng nhiệt đới: Trung Phi và Khu vực Đông Nam Á

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

CH1. Nhóm đất phổ biến ở nước ta: Đất đỏ vàng nhiệt đới.

CH2. Phải phủ xanh đất trống, đồi núi trọc vì lớp phủ thực vật sẽ hạn chế quá trình rửa trôi đất làm mất chất dinh dưỡng trong đất. Lớp phủ bể mặt sẽ cung cấp các chất hữu cơ quan trọng để bổ sung lượng mùn, giữ nước làm đất không bị khô, thiếu nước.

CH3. Con người có tác động đến sự biến đổi đất

- Con người làm cho đất tốt hơn nhờ các biện pháp tăng độ phì của đất:

•  Phủ xanh đất trống đồi núi trọc.

•  Canh tác đất hợp lí.

•  Bón phân hữu cơ.

- Con người làm cho đất xấu đi do sử dụng thuốc trừ sâu, khai thác tài nguyên, chặt phá rừng,…