BÀI 17. THỜI TIẾT VÀ KHÍ HẬU. BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU.

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

1. Khái niệm về thời tiết và khí hậu

CH1: Dựa vào bản tin dự báo thời tiết ở trên, em hãy:

a. Nêu những yếu tố được sử dụng để biểu hiện thời tiết

b. Mô tả đặc điểm thời tiết của từng ngày trong bảng

CH2: Hãy cho biết trong tình huống ở đầu bài, bạn nào là người nói đúng

2. Các đới khí hậu trên Trái Đất

CH1: Xác định trên hình 1 phạm vi của năm đới khí hậu trên Trái Đất

CH2: Hãy lựa chọn và trình bày khái quát đặc điểm của một đới khí hậu

3. Biến đổi khí hậu

a) Biểu hiện của biến đổi khí hậu

CH1: Dựa vào thông tin trong mục a và hình 2, 3, em hãy nêu một số biểu hiện của biến đổi khí hậu

b) Phòng tránh thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu

CH1: Nêu một số biện pháp để sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng

CH2: Dựa vào hình 4 và hiểu biết của bản thân, em hãy nêu một số biện pháp để giảm nhẹ biến đổi khí hậu

CH3: Hãy nêu một số giải pháp cụ thể để phòng tránh bão

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

CH1: Trình bày khái quát đặc điểm khí hậu của đói ôn hoà (ôn đới) hoặc đới lạnh (hàn đới).

CH2: Cuối tuần, lớp em dự định tổ chức đi dã ngoại một ngày. Đài khí tượng thuỷ văn có dự báo thời tiết ngày hôm đó như sau: nhiệt độ thấp nhất là 15°C, nhiệt độ cao nhất là 23°C; sáng sớm có sương mù, trời lạnh; trưa chiều hửng nắng, có lúc có mưa. Em cần chuẩn bị những gì để phù hợp với thời tiết của buổi dã ngoại đó?

CH3: Em hãy nêu một số hoạt động mà bản thân và gia đình có thể làm để góp phần ứng phó biến đổi khí hậu.

CH4: Em hãy chuẩn bị một số nội dung để tuyên truyền về biến đổi khí hậu và ứng phó với biến đổi khí hậu cho gia đình và những người xung quanh.

PHẦN II. ĐÁP ÁN

1. Khái niệm về thời tiết và khí hậu

CH1: 

a. Những yếu tố được sử dụng để biểu hiện thời tiết: nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa và gió, mây,...

b. Mô tả đặc điểm thời tiết của từng ngày trong bảng:

• Thứ ba ngày 6/3/2018: có mưa rào nhẹ. Nhiệt độ thấp nhất là 21 độ C và cao nhất trong ngày là 26 độ C. Độ ẩm là 80%. Hướng gió Đông Bắc 

• Thứ tư ngày 7/3/2018: có lúc có mưa. Nhiệt độ thấp nhất là 23 độ C và cao nhất trong ngày là 29 độ C. Độ ẩm là 75%. Hướng gió Đông Bắc

• Thứ năm ngày 8/3/2018: có mưa. Nhiệt độ thấp nhất là 18 độ C và cao nhất trong ngày là 23 độ C. Độ ẩm là 77%. Hướng gió Đông Bắc

• Thứ sáu ngày 9/3/2018: ít mây, trời nắng. Nhiệt độ thấp nhất là 17 độ C và cao nhất là 21 độ C. Độ ẩm là 65%. Hướng gió Đông Bắc

CH2: Bạn thứ hai là người nói đúng: "Thời tiết hôm nay thật là đẹp".

2. Các đới khí hậu trên Trái Đất

CH1: Xác định trên hình 1 phạm vi của năm đới khí hậu trên Trái Đất:

• Đới nóng (nhiệt đới): nằm giữa hai chí tuyến

• Ôn đới (đới ôn hòa): từ 23 độ 27'B đến 63 độ 33'B; từ 23 độ 27'N đến 63 độ 33'N

• Hàn đới (Đới lạnh): từ 63 độ 33'B đến 90 độ B; từ 63 độ 33'N đến 90 độ N.

CH2: Đặc điểm của đới nóng:

• Nóng quanh năm, nhiệt độ tủng bình trên 20 độ C

• Lượng mưa trung bình từ 1000 - 2000mm

• Gió thổi thường xuyên là gió Mậu dịch.

3. Biến đổi khí hậu

a) Biểu hiện của biến đổi khí hậu

CH1: Sự nóng lên của Trái Đất, mực nước biển dâng do băng tan ở hai cực và trên các vùng núi cao; sự gia tăng các thiên tai (bão, lốc, mưa lớn, nắng nóng...)

b) Phòng tránh thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu

CH1: Tắt điện khi không sử dụng, tận dụng ánh sáng tự nhiên và không khí mát tự nhiên; sử dụng  đèn compact hoặc đèn ống huỳnh quang để tiết kiệm điện, sử dụng năng lượng mặt trời và tua-bin gió, rút tất cả các phích cắm khi không sử dụng,...

CH2: Sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng, đi bộ, xe đạp, hạn chế dùng núi nilon, tích cực trồng cây xanh, bảo vệ rừng,...

CH3: Tuyên truyền, thông báo tới người dân về tình hình của bão một cách thường xuyên, bịt kín cửa và các khe cửa, không ra ngoài khi có mưa to, gió mạnh để tránh bị cây ngã đổ đè lên người, với tàu thuyền thì cần vào bờ sớm nhất, dự trữ thức ăn,; chủ động thu hoạch các sản phẩm nông nghiệp

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

CH1: Đặc điểm khí hậu của đói ôn hoà (ôn đới) hoặc đới lạnh (hàn đới)

Hai đới ôn hoà (ôn đới):

• Vị trí:từ 23 độ 27'B đến 63 độ 33'B; từ 23 độ 27'N đến 63 độ 33'N

• Nhiệt độ không khí trung bình năm duới 20°C, tháng nóng nhất không nhỏ hơn 10°C.

• Các mùa trong năm rất rõ rệt.

• Lượng mưa trung bình năm dao động từ 500 mm đến 1 000 mm.

• Gió thổi thường xuyên là gió Tây ôn đới

Hai đới lạnh (hàn đới) :

• Vị trí: từ 63 độ 33'B đến 90 độ B; từ 63 độ 33'N đến 90 độ N

• Có bằng tuyết hầu như quanh năm, nhiệt độ trung bình của tất cả các tháng trong năm đều dưới 10°C.

• Lượng mưa trung bình năm dưới 500 mm.

• Gió thổi thường xuyên là gió Đông cực đới.

CH2: Với đặc điểm thời tiết (dự báo): nhiệt độ từ 15 - 23°C, sáng sớm có sương mù, trời lạnh; trưa chiều hửng nắng, có lúc có mưa, HS cần chuẩn bị: áo ấm, áo mưa, ô, giày dép phù hợp để có một buổi dã ngoại an toàn cho bản thân.

CH3: Một số hoạt động mà bản thân và gia đình có thể làm để góp phần ứng phó biến đổi khí hậu:

• Tham gia ngày vì môi trường do trường học hoặc xã/phường/thị trấn tổ chức

• Tiết kiệm điện, nước sinh hoạt hàng ngày

• Sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện, hạn chế dùng than, rơm rạ, đốt rác 

• Bán đồng nát để tái chế: giấy, chai lọ không sử dụng

• Hạn chế dùng túi nilon

• Đi bộ tới trường

CH4: Biến đổi khí hậu (BĐKH) là sự thay đổi của khí hậu và của những thành phần liên quan gồm đại dương, đất đai, bề mặt Trái đất, và băng quyển như tăng nhiệt độ, băng tan, và nước biển dâng. Những diễn biến của BĐKH tại Việt Nam bao gồm các hiện tượng thời tiết cực đoan đang ngày càng gia tăng về tần suất và thường khó dự đoán: mưa kỷ lục, các đợt nắng nóng kỷ lục, nước biển dâng, thiên nhiên khắc nghiệt, khó lường trước, xuất hiện nhiều loại virus mới,... Việt Nam đã đưa ra những chính sách và triển khai các hoạt động ứng phó với BĐKH nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính và thích ứng với BĐKH: nâng độ che phủ rừng, thuyền đánh bắt xa bờ có đủ thiết bị thông tin liên lạc, trồng thêm rừng ngập mặn, dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cho người dân được chú trọng và nâng cao,…