BÀI 2. BẢN ĐỒ. MỘT SỐ LƯỚI KINH, VĨ TUYẾN. PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN BẢN ĐỒ

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

1. Khái niệm bản đồ

CH1: Em hãy cho biết quả Địa Cầu và bản đồ có điểm gì giống nhau và khác nhau.

CH2: Hãy nêu một số ví dụ cụ thể về vai trò của bản đồ trong học tập và đời sống.

2. Một số lưới kinh, vĩ tuyến của bản đồ thế giới

CH1. Quan sát hình 1, em hãy nêu đặc điểm hình dạng lưới kinh, vĩ tuyến ở mỗi bản đồ.

3. Phương hướng trên bản đồ

CH1. Dựa vào bản đồ Việt Nam trong Đông Nam Á ở trang 101, em hãy xác định hướng đi từ Hà Nội đến các địa điểm: Băng Cốc, Ma-ni-a, Xin-ga-po.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

CH1. Dựa vào bản đồ ở trang 101, cho biết Biển Đông tiếp giáp với phần đất liền của nước ta ở những hướng nào?

CH2. Sưu tầm một số bản đồ và giới thiệu với các bạn trong lớp về các bản đồ đó.

PHẦN II. ĐÁP ÁN

1. Khái niệm bản đồ

CH1: Quả Địa Cầu và bản đồ có điểm giống nhau và khác nhau:

- Giống: đều là sự mô phỏng thu nhỏ một phần hay toàn bộ bề mặt trái đất theo một tỉ lệ nhất định

- Khác: Quả địa cầu là mô phỏng theo dạng cầu (tròn) giống trái đất thật của chúng ta do đó các kinh tuyến sẽ cắt nhau tại 2 điểm cực bắc và cực nam, còn các vĩ tuyến là các đường tròn đồng tâm (chỉ trên quả địa cầu thôi còn thực tế thì không vậy). Bản đồ là hình vẽ thu nhỏ Trái Đất lên mặt phẳng trên cơ sở toán học, thể hiện các đối tượng địa lí bằng biểu tượng có các yếu tố bổ trợ, yếu tố nội dung.

CH2. Một số ví dụ cụ thể về vai trò của bản đồ trong học tập và đời sống:

- Xác định được vị trí địa lí một điểm nào đó trên mặt đất (toạ độ địa lí), ở vào đới khí hậu nào,...

- Dùng để chỉ đường.

- Dùng trong các ngành kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, du lịch,...

- Dùng trong quân sự

- Dự báo và thể hiện các hiện tượng tự nhiên, ...

2. Một số lưới kinh, vĩ tuyến của bản đồ thế giới

CH1. Đặc điểm hình dạng lưới kinh, vĩ tuyến ở mỗi bản đồ:

a) Kinh tuyến giữa là đường thẳng, các kinh tuyến còn lại là những đường cong đối xứng nhau qua kinh tuyến giữa; các đường kinh tuyến có độ dài bằng nhau. Vĩ tuyến là các đoạn thẳng song song và vuông góc với đường kinh tuyến giữa; độ dài các đường vĩ tuyến giảm dần từ xích đạo về hai cực.

b) Mặt chiếu là một hình trụ bao quanh quả cầu. Các kinh tuyến là những đoạn thẳng song song và bằng nhau. Các vĩ tuyến là những đoạn thẳng song song, bằng nhau và vuông góc với kinh tuyến.

3. Phương hướng trên bản đồ

CH1. 

Hướng đi từ Hà Nội đến Băng Cốc: Hướng tây nam.

Hướng đi từ Hà Nội đến Ma-ni-a: Hướng đông nam.

Hướng đi từ Hà Nội đến Xin-ga-po: Hướng nam.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

CH1. Phần đất liền của nước ta giáp với biển Đông ở các hướng: đông, nam, tây nam.

CH2. Một số bản đồ:

- Bản đồ hệ thống sông Việt Nam

- Bản đồ miền Bắc Việt Nam

- Bản đồ thế giới 

- Bản đồ quy hoạch phát trhệ thống giao thông đô thị năm 2020

Hà Nội có 30 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm 12 quận, 1 thị xã và 17 huyện ngoại thành:

-12 Quận: gồm các quận Hoàn Kiếm, Đống Đa, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Thanh Xuân, Long Biên, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Tây Hồ, Cầu Giấy, Hà Đông.

- 17 Huyện: gồm các huyện Ba Vì, Chương Mỹ, Phúc Thọ, Đan Phượng, Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức, Mê Linh, Mỹ Đức, Phú Xuyên, Quốc Oai, Sóc Sơn, Thạch Thất, Thanh Oai, Thường Tín, Ứng Hòa, Thanh Trì.

- 1 Thị xã: Sơn Tây