BÀI 22. LỚP ĐẤT TRÊN TRÁI ĐẤT

1. CÁC TẦNG ĐẤT

- Các tầng đất: tầng đá mẹ, tầng tích tụ, tầng chứa mùn

- Trong các tầng đất, tầng chứa mùn trực tiếp tác động đến sự sinh trưởng và phát triển của thực vật

2. THÀNH PHẦN CỦA ĐẤT

- Đất bao gồm thành phần khoáng, thành phần hữu cơ, không khí và nước. Mỗi thành phần có nguồn gốc khác nhau. Tỉ trọng các thành phần khác nhau sẽ quy định loại đất xấu hay tốt:

+ Các thành phần trong đất: thành phần khoáng chiếm tỉ trọng lớn nhất (45%), sau đó là nước (25%), chất hữu cơ (5%)

+ Vai trò của chất hữu cơ: duy trì độ phì của đất

3. CÁC NHÂN TỐ HÌNH THÀNH

+ Đá mẹ

• Cung cấp các khoáng chất cho đất.

• Ảnh hưởng đến tính chất lí hoá và màu sắc của đất.

+ Khí hậu:

• Ảnh hưởng đến sự phá huỷ đá

• Tăng độ ẩm trong đất.

• Ảnh hưởng gián tiếp thông qua thực vật.

+ Sinh vật:

• Cung cấp chất hữu cơ cho đất

• Thực vật: hạn chế xói mòn

• Vi sinh vật: phân huỷ xác động, thực vật.

• Động vật sống trong đất: làm đất tơi xốp.

+ Địa hình:

• Độ cao càng lên cao tầng đất càng mỏng

• Độ dốc nơi bằng phẳng tầng đất dày hơn nơi dốc

+ Thời gian

• Biểu thị tác động tổng hợp của các nhân tố

Thời gian hình tầng đất lâu hơn, tầng đất dày hơn

4. MỘT SỐ NHÓM ĐẤT ĐIỂN HÌNH TRÊN TRÁI ĐẤT

• Nhóm đất đen thảo nguyên ôn đới khu vực Trung Á, trung tâm Bắc Mỹ, Nam Mỹ. 

• Nhóm đất Pốt-dôn đến: Bắc Âu, đồng bằng Xi-bia, Đông tác Hoa Kỳ, trung tâm Ca-na-đa

• Nhóm đất đỏ vàng nhiệt đới. Đông Nam Á, Trung Phi, Nam Mỹ (khu vực A-ma-dôn).