BÀI 18: BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

A. Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài

I. Các đại dương trên trái đất

CH1: Dựa vào hình 18.2, em hãy:

- Kể tên các đại dương trên thế giới

- Xác định các châu lục tiếp giáp với từng đại dương

II. Nhiệt độ, độ muối của biển và đại dương

CH2: Đọc thông tin trong bài và quan sát hình 18.2, em hãy:

- Cho biết sự khác biệt về nhiệt độ và độ muối giữa vùng nhiệt đới và vùng biển ôn đới

- Giải thích tại sao có sự khác biệt như vậy?

III. Sự vận động của nước biển và đại dương

1. Sóng

CH3: Dựa vào thông tin trong bài và hình 18.2, em hãy trình bày khái niệm sông biển và sóng thần. Cho biết nguyên nhân hình thành hai loại sóng này

2. Thủy triều

CH4: Đọc thông tin trong bài và quan sát hình 18.3, em hãy:

- Trình bày khái niệm về hiện tượng thủy triều

- Cho biết thế nào là triều cường? Thế nào là triều kém?

- Xác định thời điểm xảy ra triều cường và thời điểm xảy ra triều kém

3. Dòng biển

CH5: Dựa vào hình 18.4 và kiến thức học em hãy kể tên các dòng biển trong các đại dương, Cho biết hướng chảy của các dòng biển nóng, dòng biển lạnh

B. Hướng dẫn trả lời câu hỏi luyện tập- vận dụng

I. Luyện tập

CH1: Em hãy lập sơ đồ thể hiện ba dạng vận động chính của nước biển và đại dương

CH2: Tìm mối quan hệ giữa nhiệt độ và độ muối của nước biển, đại dương

II. Vận dụng

CH3: Nêu những lợi ích kinh tế mà sóng/ thủy/ triều/ dòng biển đem tại cho chúng ta. Liên hệ với Việt Nam

PHẦN II. ĐÁP ÁN

A. Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài

I. Các đại dương trên trái đất

CH1: Các đại dương trên thế giới: Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Bắc Băng Dương, Ấn Độ Dương, 

+ Tiếp giáp với Thái Bình Dương: Bắc Mỹ, Lục địa Nam Mĩ, Lục địa Ôxtraylia, lục địa Á-Âu, Lục địa Nam Cực

+ Tiếp giáp với Đại Tây Dương: Lục địa Bắc Mỹ, Nam Mĩ, Nam Cực,  Lục địa Phi, Á-Âu

+ Tiếp giáp với Bắc Băng Dương:  lục địa Bắc Mỹ, Lục địa Á-Âu

+ Tiếp giáp với Ấn Độ Dương: Lục địa Phi,  Lục địa Á-Âu, Lục địa Ôxtraylia

II. Nhiệt độ, độ muối của biển và đại dương

CH2: Độ muối biển ở vùng biển nhiệt đới cao nhất và cao hơn độ muối ở vùng biển ôn đới. Nhiệt độ trung bình ở vùng biển nhiệt đới cao hơn nhiệt độ trung bình ở vùng biển ôn đới khoảng 15 độ C đến dưới 5 độ C do nguồn nước sông chảy vào và độ bốc hơi của nước trên biển và đại dương khác nhau nên độ muối có xu hướng giảm dần theo vĩ độ từ thấp đến cao

III. Sự vận động của nước biển và đại dương

1. Sóng

CH3: Sóng biển là sự dao động của các phân tử nước do gió. Sóng thần là loại sóng  cao vài chục mét, gây nhiều tác hại nghiêm trọng do động đất hoặc núi lửa hoạt động ngầm dưới đáy biển mà hình thành 

2. Thủy triều

CH4: Thủy triều là hiện tượng nước biển có sự vận động lên xuống. Triều cường là những ngày thủy triều dao động nhiều nhất. Thời điểm xảy ra triều cường: xảy ra khi Mặt trăng – Mặt trời và Trái Đất nằm thẳng hàng với nhau; triều kém xảy ra vào thời điểm mặt trăng và trái đất tạo một góc vuông với mặt trời.

3. Dòng biển

CH5:

+ Dòng biển nóng: Nam xích đạo, Bắc Thái Bình Dương, Bắc Đại Tây Dương, Ghi-ne; chảy từ xích đạo về các hướng các cực.

+ Dòng biển lạnh: Rây O-xtray-li-a, Xô-ma-li, Ca-li-phooc-ri-a, Pe-ru, Ca-na-ri; chuyển động từ 40 độ Bắc hoặc Nam về vùng xích đạo.

B. Hướng dẫn trả lời câu hỏi luyện tập- vận dụng

I. Luyện tập

CH1:

CH2: Nhiệt độ làm ảnh hướng tới độ muối trong nước biển do nhiệt độ có tác động tới độ bốc hơi của nước biển.  Càng lên vĩ độ cao nhiệt độ càng giảm dần, dẫn tới độ muối có xu hướng giảm dần 

II. Vận dụng

CH3: Lợi dụng thủy triều để phục vụ cho công nghiệp (như sản xuất điện), ngư nghiệp, như trong đánh bắt hải sản, và khoa học, như nghiên cứu thủy văn