BÀI 3. VƯỢT QUA KHÓ KHĂN

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

CH: Hãy chia sẻ về khó khăn trong học tập, cuộc sống của em và cách em vượt qua những khó khăn đó. 

1. NHẬN BIẾT NHỮNG KHÓ KHĂN CẦN PHẢI VƯỢT QUA TRONG HỌC TẬP VÀ TRONG CUỘC SỐNG

CH: Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu: 

- Em hãy chỉ ra khó khăn của các bạn trong những bức tranh trên. 

- Kể thêm những khó khăn khác trong học tập và cuộc sống mà em biết. 

2. TÌM HIỂU BIỂU HIỆN VÀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC BIẾT VƯỢT QUA KHÓ KHĂN TRONG HỌC TẬP VÀ CUỘC SỐNG. 

CH: Đọc câu chuyện “Chăm ngoan, học giỏi” và trả lời câu hỏi: 

- Bạn Huế đã vượt qua khó khăn như thế nào? Việc biết vượt qua khó khăn đó đã đem lại điều gì cho bạn?

- Nêu cảm nghĩ của em về tấm gương vượt khó của bạn Huế

- Theo em, vì sao chúng ta cần biết vượt qua khó khăn trong học tập và cuộc sống?

LUYỆN TẬP

CH1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao? 

a. Trẻ em không thể tự vượt qua khó khăn

b. Khi tự mình không giải quyết được khó khăn thì cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ người đáng tin cậy. 

c. Chỉ người nghèo mới cần vượt khó 

d. Tinh thần vượt khó là do bẩm sinh chứ không thể luyện tập mà có được

e. Vượt khó sẽ giúp ta thành công và có nhiều niềm vui trong cuộc sống

g. Vượt khó sẽ khiến bản thân luôn mệt mỏi, dễ chán nản

CH2: Em hãy cho biết điều gì có thể xảy ra khi gặp khó khăn nếu: 

a. Sợ hãi, nản chí, không muốn hành động. 

b. Bình tĩnh suy nghĩ tìm cách vượt qua khó khăn

c. Không tin vào khả năng của bản thân và sự ủng hộ, hỗ trợ của những người đáng tin cậy. 

d. Chờ đợi sự giúp đỡ của người khác

e. Không làm gì cả, hi vọng khó khăn sẽ biến mất

CH3: Em hãy vận dụng các bước dưới đây để giúp bạn vượt qua khó khăn trong những tình huống ở hoạt động 1 phần Khám phá: 

CH4: Em hãy đưa ra nhận xét đối với việc làm của các bạn dưới đây: 

a. Dù phải thức dậy sớm để đi bộ gần 3km đến trường nhưng Phống vẫn đi học đều

b. Khi thầy giáo hướng dẫn kĩ thuật phát cầu lông, dù thấy khó nhưng Ngọc vẫn mạnh dạn xung phong để thử sức

c. Sáng dậy thấy trời gió rét nên Phương lấy lí do bị mệt để không phải tham gia lao động cùng các bạn trong xóm. 

d. Sáng nay, bố dạy Hằng cạc tỉa, tạo dáng cho cây cảnh nhưng bạn đã từ chối. 

CH5: Em hãy tư vấn cho các bạn dưới đây những việc cần làm để vượt qua khó khăn

a. Bạn viết chữ xấu, khó đọc

b. Bạn chưa học tốt môn Toán

c. Bạn thường đi học trễ vì thói quen ngủ dậy muộn

d. Bạn bị một nhóm bạn khác bắt nạt

VẬN DỤNG

CH1: Hãy nêu những khó khăn mà em có thể gặp phải và những biện pháp để khắc phục khó khăn đó theo gợi ý sau: 

CH2: Em hãy tìm hiểu về 1 tấm gương học sinh vượt khó và chia sẻ với các bạn theo gợi ý: 

• Giới thiệu về bạn đó và những khó khăn mà bạn đã gặp

• Bạn đã làm gì để vượt qua khó khăn? 

• Em học được gì từ tấm gương đó? 

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

KHỞI ĐỘNG

CH:

 - Khó khăn trong học tập:

+ Xa nhà, dậy sớm đi học.

+ Nhiều bài tập, thức khuya, thiếu ngủ.

1. NHẬN BIẾT NHỮNG KHÓ KHĂN CẦN PHẢI VƯỢT QUA TRONG HỌC TẬP VÀ TRONG CUỘC SỐNG

CH: 

- Khó khăn: 

1. Bạn nam quên công thức toán.

2. Bạn nữ lúng túng, quên bài khi phát biểu.

3. Bạn nữ bị bạn bè nói xấu.

4. Bạn nữ sốt gần ngày thi.

5. Bạn nam phải lo việc nhà vì bố mẹ đi xa, ông bà ốm.

- Khó khăn khác: 

+ Dậy sớm đi học vì nhà xa.

+ Nhiều việc nhà, không có thời gian học bài.

+ Bị hiểu lầm lấy trộm tiền.

2. TÌM HIỂU BIỂU HIỆN VÀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC BIẾT VƯỢT QUA KHÓ KHĂN TRONG HỌC TẬP VÀ CUỘC SỐNG. 

CH: 

- Bạn Huế:

+ Vượt khó học giỏi: thức dậy sớm, chăm học, rèn luyện, tham gia hoạt động ngoại khóa, giúp đỡ gia đình.

+ Kết quả: học sinh giỏi 4 năm liền.

- Cảm nghĩ:

+ Khâm phục, ngưỡng mộ Huế.

+ Noi gương học tập.

- Vì:

+ Vượt qua khó khăn: mạnh mẽ, trưởng thành, tự lập.

+ Khám phá bản thân, hoàn thiện bản thân. 

LUYỆN TẬP

CH1: 

a. Phản đối: Trẻ em có thể tự vượt qua khó khăn nếu được hỗ trợ, động viên và rèn luyện.

b. Đồng ý: Tìm kiếm sự giúp đỡ từ người tin cậy khi cần thiết để vượt qua khó khăn hiệu quả.

c. Phản đối: Khó khăn không chỉ dành cho người nghèo, ai cũng có thể gặp và cần học cách vượt qua.

d. Phản đối: Tinh thần vượt khó có thể rèn luyện qua việc đối mặt và vượt qua thử thách.

e. Đồng ý: Vượt qua khó khăn giúp phát triển, trưởng thành, mang lại niềm vui, sự tự hào và tự tin.

g. Phản đối: Vượt khó tuy mệt mỏi, chán nản nhưng cũng mang lại niềm hạnh phúc, sự thỏa mãn và động lực.

CH2:

a. Sợ hãi, nản chí:

- Trì hoãn giải quyết vấn đề.

- Tình hình tồi tệ hơn.

- Gây thất vọng, tiếc nuối.

b. Bình tĩnh, suy nghĩ logic:

- Tìm cách vượt qua khó khăn.

- Đánh giá tình huống, tìm giải pháp, lập kế hoạch.

- Giải quyết vấn đề, vượt qua khó khăn.

c. Thiếu niềm tin: Mất động lực, khó khăn khi đối mặt thử thách.

d. Chỉ chờ đợi sự giúp đỡ: Khó khăn không giải quyết hoặc kéo dài.

e. Thờ ơ, không hành động: Khó khăn không giải quyết, tiếp tục ảnh hưởng => cần đối mặt, hành động.

CH3: Ví dụ ảnh 1 (còn lại, làm tương tự):

Bạn nam không nhớ công thức toán mà cô đã dạy:

Bước 1: Xác định khó khăn: Không nhớ công thức toán.

Bước 2: Xác định nguyên nhân: Thiếu ghi chú/Tập trung kém.

Bước 3: Liệt kê phương án vượt qua khó khăn và người có thể hỗ trợ:

Ôn tài liệu, sách giáo trình.

Hỏi bạn bè/Nhóm học tập.

Bước 4: Lựa chọn phương án tối ưu và kiên trì thực hiện:

Ôn luyện, áp dụng công thức vào thực tế.

CH4: 

a. Phống: Tinh thần đáng ngưỡng mộ khi đi học đều dù khó khăn (thức dậy sớm, đi bộ 3km). Thể hiện sự kiên nhẫn và quyết tâm học tập.

b. Ngọc: Dũng cảm thử sức học kĩ thuật phát cầu lông dù gặp khó khăn. Thể hiện sự kiên trì, đam mê vượt qua thử thách.

c. Phương: Trốn lao động tập thể với lý do mệt là không nên. Thiếu trách nhiệm, không tôn trọng cam kết.

d. Hằng: Nên học tỉa, tạo dáng cây cảnh. Giúp giải toả áp lực sau giờ học, phụ bố 

chăm sóc cây.

CH5: 

a. Viết chữ đẹp:

- Luyện tập cẩn thận từng chữ, từng đoạn.

- Tham khảo hướng dẫn viết chữ.

- Thực hành thường xuyên để nâng cao kỹ năng.

b. Cải thiện Toán:

- Ghi chú cẩn thận khi học.

- Làm bài tập thường xuyên.

- Tham khảo tài liệu bổ sung.

- Hỏi khi gặp khó khăn.

c. Tránh đi học trễ:

- Đặt báo thức sớm, chuẩn bị đầy đủ.

- Ngủ đủ giấc, thức dậy sảng khoái.

- Rèn luyện thói quen dậy sớm.

d. Đối phó khi bị bắt nạt:

- Nói với người lớn về tình huống.

- Tìm sự ủng hộ từ bạn bè.

- Tránh nhóm bạn gây khó khăn.

VẬN DỤNG

CH1:

CH2: 

- Minh Trang - tấm gương vượt khó:

+ Hoàn cảnh khó khăn: mồ côi cha, mẹ đi làm xa, bà ngoại ốm.

+ Chăm sóc gia đình, lo việc nhà, học tập.

+ Vượt khó học giỏi, tham gia hoạt động sôi nổi.

+ Động lực: chữa bệnh cho bà, lo cho mẹ.

+ Quyết tâm: cố gắng học tập, nghe giảng chăm chú, làm bài đầy đủ.

+ Bài học: tinh thần vượt khó, nghị lực phi thường.

- Cảm nhận: Khâm phục, cần học hỏi.