Video giảng Ngữ văn 11 chân trời bài 5 Vĩnh biệt cửu trùng đài

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN 1: VĨNH BIỆT CỬU TRÙNG ĐÀI

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của bi kịch như: xung đột, hành động, lời thoại, nhân vật, cốt truyện, hiệu ứng thanh lọc qua VB Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài.
• Phân tích được các chi tiết tiêu biểu, đề tài, câu chuyện, sự kiện, nhân vật và mối quan hệ của chúng trong tính chỉnh thể của tác phẩm; nhận xét được những chi tiết quan trọng trong việc thể hiện nội dung của VB kịch qua VB Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài.
• Phân tích và đánh giá được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của tác phẩm qua VB Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Đã bao giờ em tự hỏi: “Tôi là ai? Ước mơ lớn nhất của tôi là gì? Tôi có thể làm gì để đạt được ước mơ ấy?”. Hãy chia sẻ với các bạn những suy nghĩ đó của mình.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Nội dung 1: Tìm hiểu chung

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về đặc trưng của bi kịch

Em hãy trình bày đặc trưng của bi kịch.

Video trình bày nội dung: 

• Bi kịch: Khai thác xung đột, mâu thuẫn, với nhân vật chính thường trải qua sự thảm bại hoặc cái chết.
• Hành động và cốt truyện bi kịch: Tổ chức hành động, tiến trình biến cố, và xung đột làm nổi bật tính cách nhân vật.
• Xung đột bi kịch: Nảy sinh giữa các thế lực đối lập, tạo ra hiệu ứng thanh lọc trong tâm hồn khán giả.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm

Các em hãy nêu một số nét cơ bản về tác giả và xuất xứ và tóm tắt nội dung của văn bản “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” cho cô nghe nhé!

Video trình bày nội dung: 

* Tác giả:

• Nguyễn Huy Tưởng: Nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng ở Việt Nam.
• Tác phẩm: "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" – một vở kịch bi kịch.

* Xuất xứ: 

Vũ Như Tô là vở kịch lịch sử năm hồi viết về một sự kiện xảy ra ở Thăng Long khoảng năm 1516 – 1517, dưới triều Lê Tương Dực. Đoạn trích "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài" thuộc hồi V, hồi cuối cùng của tác phẩm.

Nội dung 2: Tìm hiểu chi tiết văn bản

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu một số yếu tố của bi kịch (xung đột, hành động, lời thoại, nhân vật)

Bây giờ, cả lớp sẽ tìm hiểu bài bằng các trả lời các câu hỏi sau của cô nhé!

• Qua hệ thống nhân vật ở các lớp kịch, hãy xác định những xung đột cơ bản của tác phẩm.
• Chỉ ra điểm tương đồng, khác biệt trong tính cách của hai nhân vật Đan Thiềm, Vũ Như Tô trước tình huống bạo loạn nguy hiểm đối với sinh mệnh của Cửu Trùng Đài và đối với bản thân họ.
• Cho biết Vũ Như Tô mang những đặc điểm nào của nhân vật chính của bi kịch.
• Nhận xét về ngôn ngữ đối thoại, độc thoại của hai nhân vật Vũ Như Tô và Đan Thiềm qua các lớp kịch.
• Nhắc lại khái niệm chủ đề. Theo bạn, bi kịch Vũ Như Tô là tác phẩm có một chủ đề hay nhiều chủ đề? Điều đó đã được thể hiện trong Hồi V (Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài) như thế nào?

Video trình bày nội dung: 

* Những xung đột cơ bản của tác phẩm.

Hồi V là cao trào, tập trung xung đột giữa phe triều đình và phe khởi loạn, giữa quan niệm của Đan Thiềm và Vũ Như Tô.

* Điểm tương đồng, khác biệt trong tính cách của hai nhân vật Đan Thiềm, Vũ Như Tô

• Tương đồng: Quý trọng Cửu Trùng Đài, xem nhau là tri kỉ.
• Khác biệt: Sự chuyển biến nội tâm và quan điểm về cuộc sống.

* Ngôn ngữ đối thoại, độc thoại của hai nhân vật Vũ Như Tô và Đan Thiềm qua các lớp kịch: Văn bản chủ yếu là đối thoại thể hiện sinh động tình huống xung đột, hành động, tính cách của nhân vật và không khí, nhịp điệu của cuộc sống trong cơn bạo loạn.

* Chủ đề trong bi kịch Vũ Như Tô

• Phản ánh mâu thuẫn giữa triều đình với phe khởi loạn; giữa nhân dân với hôn quân bạo chúa Lê Tương Dực. 
• Thể hiện tình cảnh ngang trái và số phận bi thương của người nghệ sĩ giàu tài năng, khát vọng nhưng bị dân chúng, người đời hiểu lầm và oán giận. 
• Ngợi ca những tâm hồn tri kỉ.

Nhiệm vụ 2: Phân tích chi tiết tiêu biểu, đề tài, sự kiện

Các em hãy cùng nhau thảo luận nhóm và chọn ra đại diện để trả lời những câu sau:

• Bạn hình dung thế nào về công trình “Cửu Trùng Đài” mà Vũ Như Tô đang xây dựng dở dang?
• Việc xây dựng công trình ấy có phải là nguyên nhân chính gây nên bạo loạn và kết cuộc bi thảm ở cuối Hồi V hay không? Vì sao?
• Thể loại bi kịch thường kết thúc với cái chết hoặc sự mất mát khủng khiếp của nhân vật. Từ đoạn kết của bi kịch Vũ Như Tô, hãy chỉ ra những mất mát mà nhân vật chính phải gánh chịu.

Video trình bày nội dung: 

1. Công trình “Cửu Trùng Đài” mà Vũ Như Tô đang xây dựng dở dang

• Kiến trúc kì vĩ, đòi hỏi nhiều nguồn lực.
• Gây xung đột, có thể coi là nguyên nhân gây bạo loạn.

2. Mất mát mà nhân vật chính phải gánh chịu

Vũ Như Tô trả giá đắt với mất danh dự, người tri kỉ, công trình và cuộc sống của mình.

3. Kết luận theo thể loại

• Yếu tố bi kịch: Xung đột giữa lý tưởng và hiện thực, dẫn đến thất bại và cái chết.
• Nhân vật chính: Vũ Như Tô – nghệ sĩ thiên tài vấp phải bi kịch.
• Hiệu ứng thanh lọc: Gây chấn động cảm xúc, thức tỉnh, và đồng cảm với giá trị tốt đẹp trong đời.

……………………..

Nội dung video Bài 5: Vĩnh biệt Cửu trùng đài còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.