Slide bài giảng Sinh học 12 Chân trời bài 9: Di truyền gene ngoài nhân

Tóm lược nội dung

BÀI 9. DI TRUYỀN GENE NGOÀI NHÂN

Mở đầu:  Ở sinh vật nhân thực, gene quy định tính trạng không chỉ có ở trong nhân mà còn có ở trong tế bào chất của tế bào. Vậy gene ở tế bào chất di truyền như thế nào?

Trả lời rút gọn:

Gene ở tế bào chất di truyền được di truyền theo dòng mẹ.

I. THÍ NGHIỆM CỦA CORRENS VỀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN

Câu 1: Tại sao khi nói đến di truyền ngoài nhân là nói đến Correns?

Trả lời rút gọn:

Vì Correns là người đầu tiên công bố về sự tồn tại của gene ngoài nhân và sự di truyền các tính trạng do gene ngoài nhân quy định di truyền theo dòng mẹ.

Câu 2: Đọc thông tin trong Bảng 9.1 và cho biết Correns rút ra kết luận về di truyền ngoài nhân dựa trên cơ sở nào.

Trả lời rút gọn:

Correns rút ra kết luận về di truyền ngoài nhân dựa trên cơ sở: kết quả của phép lai là đời con có kiẻu hình giống hệt đời mẹ.

II. ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỀN GENE NGOÀI NHÂN

Câu 3: Hãy cho biết vì sao DNA ti thể dễ đột biến hơn DNA nhiễm sắc thể.

Trả lời rút gọn:

Các đặc điểm của hệ gen ti thể như không có intron, không có histone bảo vệ, lại phân bố gần chuỗi phosphoryl hóa oxy hóa, nơi mà các gốc tự do được tạo ra trong quá trình phosphoryl hóa oxy hóa.

Câu 4: Trình bày đặc điểm di truyền của gene ngoài nhân.

Trả lời rút gọn:

Đặc điểm:

• Hàm lượng DNA: Phân tử DNA ti thể và lục lạp có kích thước nhỏ-> hệ gene trong tế bào chứ ít gene.

• Phương thức di truyền: Gene tế bào được phân chia ngẫu nhiên -> các tế bào con có số lượng gene trong tế bào chất khác nhau.

III. ỨNG DỤNG CỦA GENE DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN

Câu 5: Những cây lai được tạo ra trong kĩ thuật lai tạo giống lúa có mang tính trạng bất thụ đực không? Giải thích.

Trả lời rút gọn:

• Những cây lai được tạo ra trong kĩ thuật lai tạo giống lúa có mang tính trạng bất thụ đực.

• Do người ta sử dụng những cây bất thụ đực làm dòng mẹ, tính trạng bất thụ đực do gene đột biến nằm trong ti thể quy định.

Luyện tập: Vì sao phân tích DNA ti thể lại có thể xác định được nguồn gốc tiến hoá của loài người?

Trả lời rút gọn:

Do mỗi gene trong ti thể có một số lượng lớn bản sao và di truyền theo dòng mẹ nên các nhà khoa học có thể tách chiết và giải trình tự hệ gene trong ti thể của các bộ xương hóa thạch từ các loài người đã tuyệt chủng và so sánh với hệ gene trong ti thể của các chủng tộc người đang sống ở các châu lục, từ đó có thể xác định được nguồn gốc tiến hóa của loài người.

Vận dụng: Ở người, một số bệnh (phần lớn là hiếm gặp) do gene trong ti thể quy định như bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh Alzheimer,... Trong thực tế, mẹ bị bệnh thì các con sinh ra có thể có người mắc bệnh, có người không mắc bệnh hoặc mức độ biểu hiện bệnh (nặng, nhẹ) cũng rất khác nhau và khi tuổi càng cao thì bệnh thường bị nặng hơn. Hãy giải thích nguyên nhân của những hiện tượng đó.

Trả lời rút gọn:

Một số bệnh di truyền do gene trong ti thể quy định khiến người con sinh ra mắc bệnh giống mẹ, mức độ biểu hiện bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.