Slide bài giảng lịch sử 8 chân trời bài 4: Xung đột Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn

Tóm lược nội dung

BÀI 4: XUNG ĐỘT NAM- BẮC TRIỀU VÀ TRỊNH NGUYỄN

1. SỰ RA ĐỜI CỦA VƯƠNG TRIỀU MẠC.

CH: Em hãy cho biết những nét chính về sự ra đời của Vương triều Mạc. 

Trả lời rút gọn: 

- Đầu thế kỷ XVI nhà Lê sơ lâm vào khủng hoảng suy yếu. Các vua Lê Uy Mục, Lê Tượng Dực chỉ lo ăn chơi, sa đọa.

- Năm 1527, Mạc Đăng Dung phế truất vua Lê lập triều Mạc.

2. CÁC CUỘC XUNG ĐỘT NAM- BẮC TRIỀU, TRỊNH NGUYỄN.

CH: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy giải thích nguyên nhân làm bùng nổ xung đột Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn. 

Trả lời rút gọn: 

- Cuối triều Lê các thế lực cát cứ nổi lên khắp nơi tranh giành quyền lực.

- Năm 1527, Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê lập ra nhà Mạc (Bắc triều).

- Năm 1533, Nguyễn Kim chạy vào Thanh Hoá lập một người thuộc dòng dõi nhà Lê lên làm vua, lập ra Nam triều.

3. HỆ QUẢ XUNG ĐỘT NAM- BẮC TRIỀU, TRỊNH NGUYỄN.

CH: Em hãy cho biết xung đột Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn đã gây nên hệ quả gì.

Trả lời rút gọn: 

- Đất nước bị chia cắt.

- Gây tổn thất lớn về người và của: làng mạc bị tàn phá, đời sống nhân dân khốn cùng, nhiều gia đình phải li tán.

- Kinh tế bị tàn phá: sản xuất bị đình trệ, trao đổi buôn bán giữa các vùng gặp nhiều khó khăn.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

CH1: Nêu những biểu hiện cho thấy sự suy yếu cả về chính quyền và dòng họ Lê sau thời kì Lê sơ. Em hiểu gì về các cụm từ "vua Lê - chúa Trịnh", "chúa Nguyễn", "Đàng Trong - Đàng Ngoài"? 

Trả lời rút gọn: 

- Từ đầu thế kỉ XVI, nhà Lê bắt đầu suy thoái, Vua, quan ăn chơi xa xỉ, xây dựng lâu đài cung điện tốn kém. Nội bộ triều đình “chia bè kéo cánh”, tranh giành quyền lực.

- Nhân khi triều đình rối loạn, quan lại ở địa phương cậy quyền thế ức hiếp dân. Đời sống nhân dân lâm vào cảnh cùng khốn.

- Trong giai đoạn Trịnh - Nguyễn phân tranh, lãnh thổ nước ta bị chia cắt thành Đàng Ngoài (phía Bắc sông Gianh) với chế độ "vua Lê chúa Trịnh" và Đàng Trong (phía Nam sông Gianh) với sự cai trị của "chúa Nguyễn". 

CH2: Tìm hiểu thêm về di tích các thành của nhà Mạc, đặc biệt ở Cao Bằng, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) giới thiệu về di tích đó. 

Trả lời rút gọn: 

Thành Bản Phủ nằm trên một vùng rộng lớn bao quanh là sông nước và đồng ruộng thuộc xã Hưng Đạo, thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. Theo truyền thuyết và sử sách, đây là nơi thiết triều của ba đời vua Mạc là Mạc Kính Cung, Mạc Kính Khoan và Mạc Kính Vũ trải dài 83 năm. Qua nghiên cứu và xác định niên đại những di vật nằm trong địa tầng, phần lớn các hiện vật thu được cho thấy thành này được xây dựng từ thời Lê – Mạc. 

Di tích thành nhà Mạc (thành Bản Phủ xưa)

Đền thờ Hoàng hậu vua Mạc Kính Vũ

Miếu thờ công chúa Mạc Hoa Dung

Chùa Đà Quận - nơi thờ Đà Quốc công Mạc Ngọc Liễn

Giếng Ngọc