Slide bài giảng Kinh tế pháp luật 12 chân trời Bài 6: Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

Tóm lược nội dung

BÀI 6. TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA DOANH NGHIỆP

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Quan sát các hình ảnh sau, em hãy cho biết doanh nghiệp cần thực hiện các trách nhiệm xã hội nào. Nêu ý nghĩa của việc thực hiện các trách nhiệm đó.

Trả lời rút gọn:

+ Tham gia vào các hoạt động cộng đồng

+ Bảo vệ môi trường

+ Tạo ra cơ hội việc làm và phát triển cộng đồng

+ Tôn trọng và hỗ trợ các nhân quyền

=> Giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với cộng đồng, tăng cường uy tín và lòng tin từ phía khách hàng và cộng đồng, đóng góp tích cực vào việc cải thiện chất lượng cuộc sống và bảo vệ môi trường.

KHÁM PHÁ

Câu hỏi: Dựa vào hình 6.3 và thông tin trong bài, em hãy: 

- Cho biết thể nào là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. 

- Nêu các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và nêu ví dụ minh hoạ.

- Xác định hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong các trường hợp. 

Trả lời rút gọn:

- Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là cam kết của doanh nghiệp đóng góp cho việc phát triển kinh tế bền vững. 

- Trách nhiệm này được thực hiện thông qua việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường; bình đẳng giới; an toàn, quyền lợi lao động; đào tạo và phát triển nhân viên; phát triển cộng đồng;... theo cách có lợi cho cả doanh nghiệp cũng như phát triển chung của xã hội.

- Các hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp:

+ Trách nhiệm nhân văn

Ví dụ: Một công ty sản xuất thực phẩm có thể thực hiện trách nhiệm nhân văn bằng cung cấp thực phẩm miễn phí hoặc giảm giá cho các cộng đồng nghèo đói. 

+ Trách nhiệm pháp lý

Ví dụ: Một doanh nghiệp sản xuất đồ chơi cho trẻ em cần đảm bảo rằng sản phẩm không gây nguy hiểm cho trẻ em và tuân thủ các quy định về vệ sinh và an toàn.

+ Trách nhiệm đạo đức

Ví dụ: Hoạt động của họ không gây ra ô nhiễm môi trường và không làm tổn thương cộng đồng địa phương, hỗ trợ các nỗ lực bảo vệ môi trường và xã hội.

+ Trách nhiệm kinh tế

Ví dụ: Cung cấp cơ hội việc làm cho người lao động và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của địa phương và quốc gia, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong cộng đồng bằng cách cung cấp các chương trình đào tạo và hỗ trợ tài chính.

- Xác định hình thức thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong các trường hợp.

+ Trường hợp 1: Trách nhiệm đạo đức.

+ Trường hợp 2: Trách nhiệm pháp lý.

+ Trường hợp 3: Trách nhiệm kinh tế và trách nhiệm đạo đức.

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết ý nghĩa của việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

- Nhận xét việc thực hiện trách nhiệm xã hội của chủ thể trong trường hợp. Nêu một số biểu hiện vi phạm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong thực tế.

Trả lời rút gọn:

- Ý nghĩa:

+ Đối với doanh nghiệp: tránh được các rủi ro pháp lý về lao động, môi trường; tạo động lực cho người lao động và thu hút được nguồn lao động giỏi; giảm chi phí, tăng năng suất lao động, mở rộng thị phần; nâng cao thương hiệu và uy tín.

+ Đối với xã hội: chung sức hỗ trợ cộng đồng vượt qua khó khăn, giúp ổn định cuộc sống; góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

- Doanh nghiệp P không thực hiện trách nhiệm xã hội và đã vi phạm nghiêm trọng các quy định về bảo vệ môi trường.

- Một số biểu hiện vi phạm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong thực tế:

+ Xâm phạm quyền lao động

+ Gây ô nhiễm môi trường

+ Vi phạm pháp luật

+ Sử dụng hình thức quảng cáo gian lận

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình với nhận định nào sau đây về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp?

a. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là phải đóng thuế đầy đủ để giúp Nhà nước thực hiện các chức năng quản lí và có nguồn kinh phí chăm lo cho các nhu cầu của xã hội.

b. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là cam kết thực hiện đạo đức kinh doanh, tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan, tạo việc làm cho người lao động, sản xuất, kinh doanh có lợi nhuận, tự nguyện đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững.

c. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là bắt buộc phải tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và tự nguyện cam kết đóng góp vào các chương trình an sinh xã hội, thực hiện các hoạt động thiện nguyện hỗ trợ cộng đồng và xã hội.

d. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là không làm tổn hại đến các quyền và lợi ích của người khác và tự nguyện làm từ thiện nhằm bồi hoàn những thiệt hại do hoạt động sản xuất, kinh doanh làm tổn hại cho xã hội.

Trả lời rút gọn:

- Đồng tình với ý kiến b.

Câu 2: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

a. Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống, Doanh

nghiệp B đã đầu tư hệ thống xử lí nước thải và sử dụng năng lượng tái tạo trong quá trình sản xuất; doanh nghiệp cũng thực hiện các chương trình cộng đồng giúp các hộ dân ở vùng sâu, vùng xa có được nguồn nước sạch cho cuộc sống và sản xuất. Nhờ đó, uy tín và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ngày càng tăng trên thị trường.

b. Công ty Cổ phần bảo vệ thực vật H có chức năng sản xuất thuốc trừ sâu và các sản phẩm hoá chất khác dùng trong nông nghiệp. Sản phẩm của công ty có chất lượng bảo đảm và có kèm theo bản hướng dẫn quy trình sử dụng để bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng. Hằng năm, công ty đều dành một phần lợi nhuận để phân phối lại cho nông dân đã hợp tác với công ty thông qua các hoạt động thiện nguyện. Công ty còn triển khai chương trình Cùng nông dân ra đồng, tư vấn, hướng dẫn các kĩ thuật canh tác, sử dụng phân bón an toàn, không gây hại môi trường ở các địa phương.

c. Doanh nghiệp M là doanh nghiệp có uy tín trong ngành xây dựng với những dự án nhà ở hiện đại, quy mô lớn. Doanh nghiệp luôn tuân thủ các quy định về an toàn lao động và bảo vệ môi trường khi thực hiện các công trình xây dựng. Đội ngũ nhân viên của doanh nghiệp có chuyên môn, năng lực sáng tạo và được hưởng chế độ đãi ngộ thích đáng nên có những đóng góp to lớn cho hiệu quả sản xuất, kinh doanh, Chất lượng các công trình xây dựng được bảo dâm đúng cam kết, hoàn thành đúng tiến độ và thỏa mãn hợp lý các nhu cầu và lợi ích khách hàng. 

- Các doanh nghiệp trong các trường hợp trên đã thực hiện trách nhiệm xã hội nào?

- Ý nghĩa việc thực hiện các trách nhiệm xã hội đó của doanh nghiệp là gì?

Trả lời rút gọn:

a. 

- Trách nhiệm kinh tế: tiết kiệm chi phí mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực đối với môi trường.   

- Trách nhiệm nhân văn: cải thiện cuộc sống và sản xuất của các hộ dân ở vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là trong việc cung cấp nguồn nước sạch. 

b. 

- Trách nhiệm pháp lí: đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, tuân thủ các quy định pháp luật về an toàn sản phẩm.

- Trách nhiệm nhân văn: nâng cao chất lượng cuộc sống và sản xuất của nông dân, đồng thời tạo ra một môi trường kinh doanh tích cực và bền vững.

c. 

- Trách nhiệm pháp lí và đạo đức: bảo vệ người lao động, giảm thiểu tác động tiêu cực đối với môi trường.

- Trách nhiệm kinh tế và nhân văn: Đảm bảo chất lượng và tiến độ của các công trình xây dựng, đồng thời cung cấp điều kiện làm việc và đãi ngộ hợp lí cho nhân viên. 

- Ý nghĩa của việc thực hiện các trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là:

+ Xây dựng và duy trì một hình ảnh tích cực của doanh nghiệp trong cộng đồng và trên thị trường.

+ Tạo ra lợi ích xã hội và tạo ra giá trị cho cộng đồng và xã hội xung quanh.

+ Tăng cường sự tin cậy và lòng tin từ phía khách hàng, đối tác, và các bên liên quan khác.

+ Đóng góp vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và xã hội nó hoạt động.

Câu 3: Em hãy nhận xét về việc làm của chủ thể kinh doanh trong các trường hợp sau:

a. Doanh nghiệp T sản xuất nước ngọt đã thực hiện tái chế chai nhựa, tối ưu khâu phân phối sản phẩm, cải tiến trong bao bì giúp giảm lượng lớn giấy thải ra môi trường. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này còn trích lợi nhuận và quyên góp từ người lao động ủng hộ vào các chương trình từ thiện, an sinh xã hội của địa phương.

b. Công ty V chuyên cung ứng các suất ăn công nghiệp. Để tiết kiệm chi phí và có lợi nhuận, công ty này đã sử dụng thịt trâu, đùi gà đông lạnh quá hạn, cánh gà, xương bò, mực ống được nhập lậu từ nước ngoài không rõ nguồn gốc.

Trả lời rút gọn:

a. Đã thực hiện trách nhiệm xã hội và trách nhiệm nhân văn

b. Công ty V không đồng nhất với các nguyên tắc của trách nhiệm xã hội doanh nghiệp. 

Câu 4: Em hãy đóng vai một giám đốc điều hành doanh nghiệp, thực hiện một bài viết ngắn về xây dựng kế hoạch, chiến lược kinh doanh và cam kết thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Trả lời rút gọn:

Tầm nhìn và Kế hoạch Chiến lược Kinh doanh cho Tương lai Bền vững

Tại [Tên Công ty], chúng tôi cam kết xây dựng một doanh nghiệp mang lại giá trị cho cả cộng đồng và môi trường. Tầm nhìn của chúng tôi không chỉ là về việc phát triển kinh doanh mà còn là về việc tạo ra những thay đổi tích cực trong xã hội.

1. Xây dựng Kế hoạch, chiến lược kinh doanh:

- Nghiên cứu thị trường và đổi mới

- Tăng cường bền vững

- Đầu tư vào nguồn nhân lực

2. Trách nhiệm Xã hội:

- Hỗ trợ Cộng đồng

- Chăm sóc Môi trường

- Đạo đức Kinh doanh

Với sứ mệnh này, chúng tôi tin rằng chúng tôi có thể đóng góp vào việc xây dựng một tương lai tươi sáng và bền vững cho mọi người và cho hành tinh. Chúng tôi rất mong được sự ủng hộ và hợp tác từ tất cả các bên để cùng nhau thực hiện những cam kết này.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Em hãy tìm hiểu về hoạt động thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp tại địa phương và nêu ý nghĩa của việc làm đó.

Trả lời rút gọn:

- Hoạt động thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp tại địa phương, hay còn được gọi là CSR (Corporate Social Responsibility) bao gồm việc doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động xã hội và môi trường nhằm cải thiện điều kiện sống cho cộng đồng địa phương và bảo vệ môi trường.

Các hoạt động CSR tại địa phương bao gồm:

1. Hỗ trợ cộng đồng

2. Bảo vệ môi trường

3. Tạo việc làm và phát triển kinh tế

4. Hỗ trợ văn hóa và nghệ thuật

- Ý nghĩa của việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp tại địa phương là:

+ Xây dựng một hình ảnh tích cực với cộng đồng địa phương, tăng cường lòng tin và sự ủng hộ từ phía khách hàng và cộng đồng.

+ Tạo ra một môi trường kinh doanh tích cực và bền vững, giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân viên tài năng.

+ Góp phần vào việc giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường, từ đó tạo ra một xã hội và một môi trường sống tốt hơn cho mọi người.

+ Tạo ra giá trị dài hạn cho doanh nghiệp bằng cách tăng cường sự phát triển bền vững và mối quan hệ tốt đẹp với cộng đồng địa phương.