Slide bài giảng KHTN 7 kết nối bài 28: Trao đổi khí ở sinh vật

Tóm lược nội dung

BÀI 28. TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT 

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hình bên thể hiện sự trao đổi khí ở người. Trao đổi khí là gì? Quá trình trao đổi khí diễn ra như thế nào ở cơ thể động vật và thực vật?

Trả lời rút gọn:

Trao đổi khí là quá trình trao đổi sinh vật lấy O₂ hoặc CO₂, đồng thời thải ra môi trường khí với môi trường O₂ hoặc CO₂ diễn ra theo cơ chế khuếch tán. Ở cơ thể động vật trao đổi khí được thực hiện qua quá trình hô hấp. Ở thực vật, trao đổi khí được thực hiện ở cả quá trình quang hợp và hô hấp

I. TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT

Câu 1: Đọc thông tin trên rồi hoàn thành nội dung theo mẫu Bảng 28.1

Trả lời rút gọn:

Câu 2: Trao đổi khí có liên quan gì với hô hấp tế bào?

Trả lời rút gọn:

Quá trình trao đổi khí lấy khí oxygen từ môi trường ngoài vào trong cơ thể để cung cấp các tế bào thực hiện quá trình hô hấp tế bào. Đồng thời, khí carbon dioxide được tạo ra từ quá trình hô hấp tế bào sẽ được tế bào thải ra khỏi tế bào rồi nhờ quá trình trao đổi khí để thải ra ngoài môi trường.

II. TRAO ĐỔI KHÍ Ở THỰC VẬT

Câu 1: Cấu tạo tế bào khí khổng phù hợp với chức năng trao đổi khí ở thực vật như thế nào?

Trả lời rút gọn:

• Khi tế bào hình hạt đậu trương nước, thành mỏng của tế bào hình hạt đậu căng ra làm cho thành dày cong theo → Khí khổng mở rộng giúp thực hiện quá trình trao đổi khí.

• Khi tế bào hình hạt đậu mất nước, thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng → Khí khổng đóng lại nhưng không đóng hoàn để đảm bảo cho sự trao đổi khí vẫn có thể diễn ra.

Câu 2: Quan sát Hình 28.1, cho biết sự khác nhau giữa quá trình trao đổi khí qua khí khổng trong hô hấp và quang hợp.

Trả lời rút gọn:

Trong quá trình quang hợp, khí khổng mở cho CO₂ từ môi trường khuếch tán vào lá và O₂ từ lá khuếch tán vào môi trường. Trong quá trình hô hấp, khí O₂ khuếch tán vào lá và CO₂ ra môi trường qua khí khổng.

Câu 3: Quá trình trao đổi khí chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào? Cây bị thiếu nước ảnh hưởng như thế nào đến quá trình trao đổi khí?

Trả lời rút gọn:

• Quá trình trao đổi khí chịu ảnh hưởng của những yếu tố: ánh sáng, nước.

• Khi cây bị thiếu nước, thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng, khí khổng đóng lại và quá trình trao đổi khí bị ảnh hưởng lớn.

III. TRAO ĐỔI KHÍ Ở ĐỘNG VẬT

Câu 1: Quan sát Hình 28.2, cho biết tên cơ quan trao đổi khí ở giun đất, cá, châu chấu và mèo.

Trả lời rút gọn:

• Cơ quan trao đổi khí ở giun đất: da

• Cơ quan trao đổi khí ở cá: mang

• Cơ quan trao đổi khí ở châu chấu: hệ thống ống khí

• Cơ quan trao đổi khí ở mèo: phổi

Câu 2: Quan sát Hình 28.3, mô tả đường đi của khí qua cơ quan trao đổi khí ở động vật.

Trả lời rút gọn:

Khí O₂ được đi vào cơ thể nhờ cơ quan trao đổi khí, sau đó được đưa đến tất cả các tế bào trong cơ thể. Tiếp đó khí CO₂ được thải ra từ các tế bào đi qua cơ quan trao đổi khí và đi ra môi trường bên ngoài.

Câu 3: Quan sát Hình 28.4, mô tả đường đi của khí O₂ và CO₂ qua các cơ quan của hệ hô hấp ở người.

Trả lời rút gọn:

Khi hít vào, O₂ từ không khí đi qua đường dẫn khí để vào phổi. Tại phổi, khi hít vào, O₂ khuếch tán từ phế nang vào máu đến cung cấp cho các tế bào trong cơ thể. Khí CO₂ được chuyển vào máu đến phổi, sau đó sẽ khuếch tán vào phế nang và được đưa ra ngoài môi trường khi thở ra.

Câu 4: Điều gì sẽ xảy ra nếu đường dẫn khí bị tắc nghẽn? Nêu những việc làm có lợi cho quá trình trao đổi khí ở người.

Trả lời rút gọn:

• Nếu đường dẫn khí bị tắc nghẽn thì sẽ không có quá trình trao đổi khí O₂ và CO₂ giữa cơ thể và môi trường dẫn đến không có O₂ để cung cấp cho sự hô hấp của các tế bào khiến tế bào không có năng lượng để sử dụng, đồng thời CO₂ cũng không được đào thải ra ngoài môi trường khiến tế bào bị đầu độc. 

• Những việc làm có lợi cho quá trình trao đổi khí ở người: tập thể dục thường xuyên, tập hít thở đúng cách.