Soạn giáo án điện tử Ngữ văn 12 CD bài 5: Viết bài nghị luận về vai trò của văn học đối với tuổi trẻ

Nội dung giáo án

VIẾT BÀI NGHỊ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA VĂN HỌC ĐỐI VỚI TUỔI TRẺ

1. ĐỊNH HƯỚNG

Nếu ở Bài 4, các em đã được luyện tập viết bài nghị luận bàn về lối sống, hoài bão, khát vọng, cống hiến,... của tuổi trẻ thì bài này hướng dẫn các em viết bài văn nghị luận về vấn đề văn học có vai trò như thế nào đối với tuổi trẻ.

Vấn đề trọng tâm của bài văn là nêu lên và làm sáng tô vai trò, tác dụng của văn học với đời sống tâm hồn, cũng như văn học đã góp phần bồi dưỡng phẩm chất, nhân cách người đọc như thế nào. Như vậy, viết bài văn nghị luận về vai trò của văn học với tuổi trẻ thực chất là trả lời một số câu hỏi sau:

- Văn học là gì? Văn học có tác dụng như thế nào đối với đời sống tâm hồn và sự phát triển phẩm chất, nhân cách của con người nói chung và đặc biệt đối với tuổi trẻ nói riêng?

- Vì sao văn học lại có tác dụng ấy?

- Liệu trong tương lai, khi khoa học và công nghệ phát triển mạnh, văn hóa nghe nhìn lấn át văn hóa đọc,... văn học có còn vai trò và tác dụng nữa không?

Trong thực tế, có rất nhiều cách nêu vấn đề với phạm vi và mức độ khác nhau tuỳ thuộc vào yêu cầu của người ra đề văn. Ví dụ, các đề văn sau đây đều thuộc dạng nghị luận về vai trò của văn học với tuổi trẻ:

- Đề 1: Thơ văn với việc bồi đắp tâm hồn thế hệ trẻ.

- Đề 2: Bàn luận về một tác phẩm đã làm thay đổi cuộc sống của bản thân.

- Đề 3: Văn học góp phần phát triển trí tưởng tượng của tuổi trẻ như thế nào?

Để viết bài nghị luận về vai trò của văn học đổi với tuổi trẻ, các em cần chú ý:

- Xem lại các ý đã nêu ở Bài 4, mục 1. Định hướng (trang 127 - 128).

- Chuẩn bị tư liệu liên quan đến vấn đề trọng tâm cần bàn luận (các tác phẩm thơ, văn, những bằng chứng từ đời sống, những câu danh ngôn và những kiến thức lí luận văn học,...).

- Xác định rõ thái độ, tình cảm khi bàn luận về vấn đề đã nêu. Vận dụng được kiến thức và những trải nghiệm của cá nhân người viết.

1. THỰC HÀNH

2.1. Thực hành viết theo các bước

Bài tập (trang 153 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Từ kinh nghiệm đọc sách của bản thân, hãy viết bài văn bàn luận về vai trò của một tác phẩm văn học đối với cá nhân em.

a) Chuẩn bị

- Đọc kĩ các nội dung nêu lên ở mục 1. Định hướng. Tìm hiểu đề bài để biết các thông tin chính trước khi viết như trọng tâm vấn đề, kiểu văn bản, phạm vi bàn luận,...

- Xác định tác phẩm có dấu ấn sâu đậm đối với cá nhân em.

- Nhớ lại nội dung chính của tác phẩm văn học ấy.

b) Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:

+ Đó là tác phẩm nào? Nội dung chính của tác phẩm là gì? Hình thức nghệ thuật của tác phẩm có gì đặc sắc?

+ Tác phẩm đã để lại trong tâm hồn em ấn tượng sâu đậm như thế nào?

+ Vì sao tác phẩm ấy lại có tác động mạnh mẽ đến tâm hồn em?

+ Tác phẩm ấy đã làm thay đổi nhận thức, hành động, suy nghĩ, tình cảm,... của em như thế nào?

- Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần: mở bài, thân bài, kết bài.

c) Viết

Dựa vào dàn ý chuẩn bị để thực hành viết với những yêu cầu khác nhau:.

- Viết đoạn mở bài hoặc một đoạn trong phần thân bài.

- Viết bài văn hoàn chỉnh: