Câu hỏi tự luận mức độ vận dụng Ngữ văn 9 ctst bài 7: Thực hành tiếng Việt trang 46

3. VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: Hãy tìm ra câu rút gọn có trong các đoạn văn sau. Cho biết câu đó đã rút gọn thành phần nào và phục hồi lại thành phần đó?

“Chú Tư lên Hà Nội để thăm bạn học cũ. Đến sân ga, chú đứng ở cổng chờ bạn đến đón. Từ xa, một bóng dáng quen thuộc tiến lại dần. Đó là chú Khải - bạn học cũ của chú Tư. Vừa lại gần, hai người đã bắt tay, ôm chầm lấy nhau. Rồi mới vui vẻ trở về nhà.”

Câu 2: Đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:

Dì Hoa sang nhà Tuấn chơi. Đúng lúc ấy mẹ của Tuấn lại đi vắng. Thấy em ngồi chơi trên sân, dì hỏi:

- Tuấn ơi, mẹ của con có nhà không nhỉ?

- Không có nhà.

Dì thoáng chau mày nhưng vẫn gặng hỏi tiếp:

- Thế khi nào mẹ con về để dì sang lại?

- 5 giờ - Tuấn trả lời.

Lần này, dì Hoa không nói gì nữa, mà tạm biệt Tuấn rồi trở về nhà ngay.

a) Em hãy tìm các câu rút gọn có trong đoạn văn trên, và cho biết các câu đó đã được rút gọn bộ phận nào.

b) Theo em, việc rút gọn câu của Tuấn đã vi phạm lưu ý nào khi rút gọn câu? Điều đó đã dẫn đến hậu quả gì?

Câu 3: Tìm câu đặc biệt và câu rút gọn trong các ví dụ:

a) Đứng trước tổ dế, ong xanh khẽ vỗ cánh, uốn mình, giương cặp răng rộng và nhọn như đôi gọng kìm, rồi thoắt cái lao nhanh xuống hang sâu. Ba giây… Bốn giây… Năm giây… Lâu quá! (Vũ Tú Nam)

b) Sóng ầm ầm đập vào những tảng đá lớn ven bờ. Gió biển thổi lồng lộng. Ngoài kia là ánh đèn sáng rọi của một con tàu. Một hồi còi. (Nguyễn Trí Huân)

Câu 4: So sánh tính giống nhau và khác nhau giữa câu đặc biệt và câu rút gọn?


Câu 1: 

- Câu rút gọn: Rồi mới vui vẻ trở về nhà.

- Bộ phận được rút gọn: chủ ngữ

- Phục hồi câu: Rồi hai người mới vui vẻ trở về nhà

Câu 2:

  1. - Các câu rút gọn là: 

Không có nhà.

5 giờ.

- Câu văn đã được rút gọn các bộ phận:

Không có nhà. → Rút gọn bộ phận chủ ngữ

5 giờ. → Rút gọn cả chủ ngữ và vị ngữ

  1. Việc rút gọn câu của Tuấn đã khiến câu nói trở thành một câu cộc lốc, thiễu lễ phép vì em đang trả lời câu hỏi của người lớn, như vậy là không đúng

Hậu quả của việc rút gọn câu không phù hợp: Tuấn khiến dì Hoa giận và bỏ về. Chắc hẳn sau này dì Hoa sẽ có những cảm nhận không tốt về Tuấn hoặc kể lại chuyện này với mẹ của em.

Câu 3:

  1. - Câu đặc biệt: “Ba giây...Bốn giây.. Năm giây... Lâu quá!”

  2. - Câu rút gọn: “Một hồi còi”.

Câu 4:

 Câu đặc biệtCâu rút gọn
Giống nhau

- Đều là loại câu có sự bất thường về cấu trúc.

- Có cấu tạo là một từ hoặc một cụm từ.

- Ngắn gọn, cô đọng, súc tích.

Khác nhau

Câu đặc biệt là câu không có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ và vị ngữ.

 

Câu rút gọn là câu đơn có đủ thành phần chủ ngữ và vị ngữ nhưng khi sử dụng người ta lược bỏ đi một số thành phần như chủ ngữ, vị ngữ hoặc lược bỏ cả chủ ngữ và vị ngữ.
Từ hoặc cụm từ trong câu đặc biệt làm trung tâm cú pháp của câu không thể xác định được từ hoặc cụm từ đó làm thành phần nào trong câu.

Dựa vào hoàn cảnh, có thể xác định được từ hoặc cụm từ bị rút gọn là thành phần gì trong câu.

 

Câu đặc biệt không thể khôi phục thành phần câu như chủ ngữ - vị ngữ.

 

Câu rút gọn có thể khôi phục lại thành phần đã bị lược bỏ trong câu thành câu hoàn chỉnh, đầy đủ. 

Bình luận

Giải bài tập những môn khác