Câu hỏi tự luận mức độ nhận biết Ngữ văn 9 KNTT bài 1: Dế chọi (Bồ Tùng Linh)

Câu 1:

- Bồ Tùng Linh (1640 – 1715) là nhà văn nổi tiếng của Trung Quốc thời nhà Thanh. Ông để lại khối lượng lớn tác phẩm thuộc nhiều thể loại, trong đó tiêu biểu nhất là “Liêu trai chí dị”.

- “Liêu trai chí dị” là tập sách gồm gần 500 truyện, khai thác cốt truyện từ truyện dân gian và từ những truyện kì lạ, hoang đường của một số tác giả thời trước. Tập sách được dịch ra nhiêu thứ tiếng, bắt đầu phổ biến ở Việt Nam từ thế kỉ XIX. “Dế chọi” là một trong số 500 truyện thuộc “Liêu trai chí dị”.

Câu 2:

Trong cung, vua rất mê trò chọi dế, khiến từ lí dịch đến quan lại đua nhau tìm dế hay để nộp lên trên; dân đen là những người phải chịu cái hoạ nộp dế chọi. → Thành – một người có hiểu biết – bị ép giữ chức nhỏ trong làng với nhiệm vụ chính là thúc dân kiếm đế để nộp; do không đáp ứng được yêu cầu của quan trên nên đã bị đánh đập tàn tệ. → Theo sự chỉ dẫn của bà đồng gù làm nghề bói toán, Thành đã bắt được một con dế quý. → Cha mẹ đi vắng, đứa con trai của Thành tò mò mở lồng xem, để dế nhảy mất; sợ bị cha đánh, nó bỏ trốn, rơi xuống giếng. → Ban đầu nghe tin mất dế quý, Thành tức giận, nhưng thấy con chết, vợ chồng Thành rất đau xót, đêm định liệm xác con đem chôn thì chợt phát hiện con vẫn còn sống, mặc dù thần thái đờ đẫn, ngây ngốc, ngủ mê mệt. → Nghe tiếng gáy của một con dế trong nhà, Thành đuổi theo, bắt được, hoá ra là một con dế nhỏ, không đủ tiêu chuẩn nộp quan. Có người đem dế tốt đến thách đấu, Thành đưa dế ra chọi, không ngờ nó thắng con dế kia, lại còn thắng luôn cả con gà lao vào mổ nó. → Thành mừng rỡ đưa dế lên nộp quan, quả đúng như lời Thành nói, con dế tuy nhỏ, nhưng có thể thắng bất cứ con nào, do đó Thành được quan thưởng. → Con dế được dâng lên vua, trong cung, nó trở thành con dế vô địch, thắng bất cứ con dế kì lạ nào; đã thế lại còn biết nhảy mỗi khi có nhạc nổi lên. Các quan sau khi được vua trọng thưởng đã nâng đỡ để Thành đỗ được tú tài. → Hơn một năm sau, con trai Thành bình phục, kể rằng chính mình đã hoá thành con dế chọi giỏi kia, nay mới sống lại; biết chuyện, quan tiếp tục thưởng cho Thành, chỉ vài năm, nhà Thành trở nên giàu sang phú quý.

Câu 3: 

- Vì dế mà gia đình Thành phải chịu bao nhiêu khốn khổ: bị ép giữ chức lí chính mà thực chất là đầu sai; không có thời gian làm ăn vì lo làm sao tìm đế để nộp quan; không tìm được dế chọi đủ tiêu chuẩn, bị đánh đòn tàn tệ đến mức muốn tự tử; phải tìm đến bói toán để cầu mong bắt được đế; con trai nhỏ vì lỡ làm dế chết, bỏ trốn rơi xuống giếng khiến cha mẹ xót xa, đau đớn…

Câu 4: 

Vừa nhỏ, vừa ngắn mà màu tía, ngắm kĩ thì thấy hình dáng như con chó, cánh hoa mai, đầu vuông chân dài, có vẻ dế hay.

Câu 5:

Nhờ tìm được dế lạ chọi hay nộp cho quan để quan dâng vua mà Thành được thưởng tiền bạc, được miễn sai dịch, được nâng đỡ để đậu tú tài. Nhờ đó, chỉ vài năm sau, nhà Thành trở nên giàu có, sang trong đến mức không ngờ.