Nội dung bài soạn

Câu 1: 

• Dòng thơ thứ 7 rất đặc biệt khi chỉ có 2 từ "đồng chí"
• Mạch cảm xúc trong bài được triển khai: Câu thơ thứ 7 "Đồng chí" như cái bàn lề gắn kết hai đoạn trước và sau nó. Ở đoạn trước là cơ sở, nguồn gốc của tình đồng chí, đoạn sau là những biểu hiện cụ thể, cảm động của tình đồng chí.

Câu 2: Cơ sở hình thành tình đồng chí của những người lính cách mạng ở sáu câu đầu là:

• Cùng xuất thân từ làng quê nghèo khó, cùng chung giai cấp nông dân.
• Họ cùng chung lòng yêu nước, chung lí tưởng chiến đấu, cùng chung sự thiếu thốn, gian khổ của người lính.

=> "Đồng chí" khẳng định, ngợi ca, tình cảm thiêng liêng, cao quý, mới mẻ bắt nguồn từ tình cảm truyền thống: tình bạn, tình đồng đội trong chiến đấu.

Câu 3: Những chi tiết, hình ảnh biểu hiện tình đồng chí, đồng đội làm nên sức mạnh tinh thần của những người lính cách mạng:

• Quyết tâm đi đánh giặc, lòng yêu nước hòa hợp với tình yêu quê hường: "ruộng nương anh gửi bạn thân cày".
• Chia sẻ với nhau những khó khăn và khắc nghiệt: "áo rách vai", "miệng cười buốt giá", "chân không giày".
• Cùng sát vai nhau chiến đấu: "rừng hoang sương muối", "đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới".

Câu 4: 

• Câu thơ thể hiện được điều kiện chiến đấu đầy khắc nghiệt, nơi rừng núi hoang vu hiểm trở, những trận sương muối lạnh buốt người. Trong không gian, điều kiện khó khăn ấy, những người lính vẫn luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu.
• Vẻ đẹp và ý nghĩa của hình ảnh trong những câu thơ ấy là:

• Vẻ đẹp hiện thực : tình đồng chí sát cánh bên nhau, giữa rừng hoang vu vẫn ấm lòng sẵn sàng chiến đấu.
• Vẻ đẹp lãng mạn : đầu súng trăng treo là hình ảnh tuyệt đẹp, vừa hiện thực vừa lãng mạn, vừa gần vừa xa, bên cạnh ngọn súng chính là trăng thơ mộng, lơ lửng như niềm tin mãnh liệt vào sự chiến thắng.

Câu 5: Hình ảnh anh bộ đội thời kháng chiến chống Pháp là những con người là một hình ảnh chân thực, giản dị, mộc mạc, tình cảm dồng đội gắn bó và thiêng liêng, sẵn sàng xả thân vì quê hương, vì độc lập tự do của Tổ quốc.

Phần luyện tập

Câu 1: Đoạn cuối bài thơ mang một vẻ đẹp vừa hiện thực vừa lãng mạn. Hiện thực ở cảnh rừng hoang vu, ở người lính canh giữ chờ giặc, ở đầu súng nằm trong bàn tay cứng cỏi người bộ đội. Đồng thời những hình ảnh ấy cũng thật lãng mạn bởi tình đồng chí sưởi ấm không gian giá lạnh, khi mảnh trăng thơ thẩn đi chơi, níu giữ lại trên đầu ngọn súng. Một hình ảnh thật đẹp, thật thơ mộng, cây súng chiến tranh và mảnh trăng hòa bình, một tương lai tươi đẹp đang chờ đợi phía trước.