CHỦ ĐỀ 4. GÓP PHẦN CHĂM LO HẠNH PHÚC VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ GIA ĐÌNH

Hoạt động 1: Chung tay xây dựng gia đình hạnh phúc

1. Chia sẻ về những biểu hiện của gia đình hạnh phúc.

Giải rút gọn:

• Sự gắn kết và yêu thương giữa các thành viên gia đình.

• Sự chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc sống.

• Không gian ấm cúng và hòa đồng trong những hoạt động gia đình.

• Sự tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau.

2. Thảo luận về những lời nói, việc làm tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình.

Giải rút gọn:

- Quan tâm, chăm sóc người thân trong gia đình

- Tạo sự vui vẻ, thoải mái cho người thân

- Động viên, khích lệ người thân

- Chia sẻ những câu chuyện vui, thành tựu và cả những thử thách trong cuộc sống.

- Tạo không gian cởi mở để mỗi thành viên được lắng nghe và chia sẻ.

3. Thực hành tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong các tình huống sau: Tình huống 1: Đi học về, em trai chạy vào và hớn hở khoe: "Anh ơi, em được chọn vào đội tuyển dá cấu của trường rồi!". 

Tình huống 2: Hôm nay, khi di học về, H nhìn thấy nét mặt bố trông căng thẳng hơn so với mọi ngày và bố cũng chẳng nói câu nào với H. 

Tình huống 3: Mấy hôm nay bà bị bệnh nên tâm trạng bà không tốt. Em muốn bà vui hơn và mau chóng khoẻ lại.

Giải rút gọn:

Tình huống 1: Em lắng nghe và khích lệ em trai tiếp tục nỗ lực và rèn luyện để giữ vững vai trò trong đội tuyển. Em hỏi thăm kỹ hơn về các hoạt động của đội tuyển để thể hiện sự quan tâm và ủng hộ thêm cho em trai.

Tình huống 2: Em đưa ra những lời động viên nhẹ nhàng và khuyên bố nghỉ ngơi để thư giãn sau một ngày làm việc dài. Em đề xuất một hoạt động nhẹ nhàng như xem phim hoặc đi dạo để giúp bố thư giãn và tạo không gian để thả lỏng.

Tình huống 3: Em dành thời gian bên bà, trò chuyện, lắng nghe và thể hiện sự quan tâm. Em cũng hỗ trợ bà trong các hoạt động nhẹ nhàng như đi dạo, chơi game, hoặc nấu những món ăn mà bà thích.

4. Thực hiện tạo bầu không khí vui vẻ, yêu thương trong gia đình em và chia sẻ kết quả.

Giải rút gọn:

• Chia sẻ những câu chuyện vui, những trải nghiệm tích cực trong cuộc sống.

• Hỗ trợ các thành viên trong gia đình trong công việc hằng ngày, đặc biệt là khi có những thành viên cảm thấy bận rộn hay căng thẳng.

• Thường xuyên tổ chức các hoạt động vui chơi, gia đình như đi picnic, xem phim, hoặc chơi game cùng nhau.

• Luôn dành thời gian ngồi bên nhau, trò chuyện và lắng nghe những suy nghĩ, cảm xúc của nhau.

Kết quả là gia đình đã trở nên gắn bó hơn, mọi người cảm thấy yêu thương và chia sẻ nhiều hơn. Bầu không khí trong gia đình trở nên ấm cúng, vui vẻ hơn, giúp mỗi thành viên cảm thấy hạnh phúc và bình yên trong không gian gia đình.

Hoạt động 2: Giải quyết bất đồng trong quan hệ giữa bản thân với các thành viên trong gia đình

1. Chia sẻ về những bất đồng có thể nảy sinh giữa em với các thành viên trong gia đình.

Giải rút gọn:

- Không thống nhất với bố mẹ về việc chọn trường sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở

- Không thống nhất với anh chị em trong phân công việc nhà; Không hài lòng với ý kiến của bố mẹ về việc kết bạn của mình; 

- Không hài lòng với anh chị em về thói quen sinh hoạt.

- Quan điểm khác về giải trí và sở thích

2. Thảo luận về cách giải quyết bất đồng giữa em và các thành viên trong gia đình.

Giải rút gọn:

- Xác định đúng nguyên nhân dẫn đến bất đồng;

- Chủ động giải thích để người thân hiểu suy nghĩ, mong muốn của mình; 

- Đồng cảm, thấu hiểu suy nghĩ, mong muốn của người thân;

- Thảo luận để tìm ra giải pháp phù hợp với cả hai bên.

3. Đóng vai nhân vật trong các tình huống sau để thực hiện cách giải quyết những bất đồng.

Tình huống 1:

H thường xuyên nhắn tin tâm sự với một người bạn quen qua mạng xã hội. Bố mẹ H biết chuyện và không muốn H duy trì mối quan hệ này vì không tin tưởng người bạn ấy. Điều này khiến H và bố mẹ xảy ra bất đồng.

Tình huống 2:

P và mẹ xảy ra bất đồng mỗi khi bị mẹ nhắc nhở về việc mải chơi trò chơi điện tử mà quên làm bài tập.

Tình huống 3:

Bố mẹ thường giao cho D và em trai làm một số công việc nhà nhưng em trai luôn tìm cớ trốn tránh khiến D rất bực bội.

Giải rút gọn:

Tình huống 1: 

Em có thể đề xuất các biện pháp để bố mẹ yên tâm hơn về mối quan hệ này, chẳng hạn như giới thiệu người bạn ấy cho bố mẹ hay làm cho bố mẹ được thấy sự đáng tin cậy của người bạn này.

Tình huống 2: 

Nếu em là P, em có thể cố gắng lắng nghe và hiểu quan điểm của mẹ. Em có thể thực hiện cam kết để cân bằng giữa việc chơi game và làm bài tập học tập. Em có thể thảo luận với mẹ về những mong muốn và nỗ lực của mình để tìm ra cách hợp tác hiệu quả giữa việc giải trí và nghiêm túc trong học tập.

Tình huống 3: 

Nếu em là D, em có thể cố gắng trò chuyện với em trai một cách thân thiện và tỉnh táo về tình hình. Em có thể đưa ra những lời khuyên hữu ích và đề nghị giúp đỡ em trai hiểu được tầm quan trọng của việc chia sẻ công việc nhà. Bên cạnh đó, em cũng nên tránh căng thẳng và giúp đỡ em trai lấy lại động lực để tham gia vào các công việc gia đình một cách tích cực.

Hoạt động 3: Giải quyết bất đồng giữa các thành viên khác trong gia đình

1. Chia sẻ những bất đồng giữa các thành viên trong gia đình.

Giải rút gọn:

• Về thói quen sinh hoạt.

• Về cách giáo dục con cháu.

• Về việc dành thời gian trong gia đình.

• Về việc chỉ tiêu trong gia đình.

2. Thảo luận về cách giải quyết bất đồng giữa các thành viên trong gia đình.

Giải rút gọn:

• Nói chuyện và lắng nghe

• Trao đổi và xác định mong muốn

• Chia sẻ và hiểu biết

• Thảo luận và đưa ra giải pháp

3. Đóng vai nhân vật trong các tình huống sau để tham gia giải quyết bất đồng giữa các thành viên trong gia đình.

Tình huống 1:

Chị gái của N hay đi chơi về khuya, khiến bố mẹ rất lo lắng. Mỗi khi bị bố mẹ nhắc nhở, chị gái thường tỏ thái độ không hài lòng.

Tình huống 2:

Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, anh trai của T lựa chọn đăng kí xét tuyến vào ngành học khác với mong đợi của bố nên hai người xảy ra tranh cãi khiến không khí gia đình căng thẳng.

Giải rút gọn:

Nếu em là N trong tình huống 1, em sẽ cố gắng đóng vai trò như một trung gian hòa giải giữa chị gái và bố mẹ. Em sẽ cùng lắng nghe và hiểu quan điểm của cả hai bên để tìm ra cách giải quyết hợp lý. 

Nếu em là T trong tình huống 2, em sẽ đóng vai trò như một người trung lập, lắng nghe và tôn trọng cả quan điểm của bố và anh trai. Em sẽ nói chuyện với anh trai để hiểu rõ lý do anh muốn theo đuổi ngành học mới. Sau đó, em sẽ trao đổi với bố để giải thích và nêu lên những lợi ích của quyết định của anh trai. 

Hoạt động 4: Tổ chức và sắp xếp các công việc trong gia đình một cách khoa học

1. Tổ chức và sắp xếp các công việc trong gia đình một cách khoa học

Giải rút gọn:

• Lập thời gian biểu.

• Cân đối thời gian một cách hiệu quả.

• Phân công công việc hợp lí cho từng thành viên, dựa trên khả năng và thời gian có thể dành ra. 

• 2. Thảo luận về cách tổ chức, sắp xếp các công việc trong gia đình một cách khoa học.

Giải rút gọn:

• Liệt kê các công việc cần làm

• Sắp xếp công việc theo trật tự hợp lí

• Tổ chức các bước thực hiện mỗi công việc

• Hoàn thành từng việc một

3. Thực hiện tổ chức và sắp xếp các công việc trong gia đình một cách khoa học và chia sẻ kết quả.

Giải rút gọn:

- Sự chủ động, tự giác của em khi thực hiện; 

- Mức độ hoàn thành công việc theo thời gian đề ra; 

- Cảm nhận của các thành viên khác về việc thực hiện của em; 

- Những khó khăn gặp phải và cách khắc phục.

Hoạt động 5: Đề xuất một số biện pháp phát triển kinh tế gia đình

1. Chia sẻ về những biện pháp phát triển kinh tế phù hợp với gia đình em và giải thích lí do.

Giải rút gọn:

2. Trao đổi với người thân về một số biện pháp phát triển kinh tế gia đình của em.

Giải rút gọn:

• Trồng rau và cây trồng cho gia đình sử dụng và bán thừa.

• Nuôi gia súc nhỏ như gà, vịt để đáp ứng nhu cầu gia đình và bán thêm.

• Kinh doanh sản phẩm thủ công như handmade, nghệ thuật để có thêm thu nhập.

• Tham gia các hoạt động nông nghiệp công nghệ cao để nâng cao hiệu quả sản xuất.

Nhiệm vụ 6: Xây dựng ngân sách cá nhân hợp lí

1. Thảo luận về cách xây dựng ngân sách cá nhân.

Giải rút gọn:

Lập danh sách các khoản thu và chi hằng tháng

Phân bổ ngân sách cho các mục chi thường xuyên, phát sinh và tiết kiệm

Điều chỉnh và theo dõi ngân sách thường xuyên

2. Thực hành lập ngân sách cá nhân trong tình huống sau

Tình huống:

D hiện có 250 000 đồng tiết kiệm. Mỗi tuần, D được bố mẹ cho 50 000 đồng mua đồ thiết yếu và nhận được 40 000 đến 60 000 đồng từ việc đan len. Hãy giúp D lập ngân sách cá nhân hợp lí, trong đó có tính đến các khoản thu, chi, tiết kiệm, cho, tặng.

Giải rút gọn:

Ngân sách cá nhân của D

Tổng thu nhập hàng tuần: 150,000 đồng

Tổng chi tiêu hàng tuần: 100,000 đồng

Tính toán:

• Số tiền còn lại sau khi trừ chi tiêu hàng tuần: 150,000 (thu nhập) - 100,000 (chi tiêu) = 50,000 đồng

Phương án quản lý ngân sách:

• Tiết kiệm hàng tuần: 30,000 đồng

• Dành 20,000 đồng cho các chi phát sinh (cho, tặng, hoặc các chi tiêu đột xuất)

3. Chia sẻ về cách em lập ngân sách cá nhân phù hợp với bản thân và cho biết ý nghĩa của việc làm đó.

Giải rút gọn:

Sinh hoạt dưới cờ

- Tham gia buổi nói chuyện về phát triển kinh tế gia đình phù hợp với điều kiện của địa phương;

- Toạ đàm về vai trò của mỗi cá nhân trong việc góp phần xây dựng hạnh phúc gia đình;

- Tham gia buổi nói chuyện về sự cân bằng thời gian cho gia đình và công việc để xây dựng gia đình hạnh phúc.

Sinh hoạt lớp

- Chia sẻ những câu chuyện về khoảng thời gian vui vẻ, hạnh phúc của em và các thành viên trong gia đình

- Thảo luận về những khó khăn khi tham gia giải quyết bất đồng trong gia đình;

- Trình bày kết quả và ý nghĩa của việc sắp xếp khoa học các công việc của bản thân.

Đánh giá kết quả nghiên cứu

1. Lựa chọn mức độ phù hợp cho mỗi nội dung đánh giá sau

Giải rút gọn:

2. Đề xuất những nội dung em cần tiếp tục rèn luyện.

Giải rút gọn:

• Tạo bảng tính hoặc sử dụng ứng dụng để ghi lại thu nhập và chi tiêu.

• Xác định mục tiêu tiết kiệm phù hợp với thu nhập của bạn.

• Theo dõi và điều chỉnh chi tiêu hàng tháng để duy trì ngân sách hợp lí.

• Lập kế hoạch cho các khoản chi cho và tặng để tránh ảnh hưởng đến chi tiêu cơ bản.