CHỦ ĐỀ CHUNG 2: ĐÔ THỊ LỊCH SỬ VÀ HIỆN TẠI

Đô thị và các nền văn minh cổ đại phương Đông

Câu 1: Hãy nêu và phân tích những điều kiện địa lí và lịch sử dẫn đến sự hình thành các đô thị ở phương Đông thời cổ đại.

Giải rút gọn:

- Dân cư tập trung sinh sống ven các con sông, canh tác nông nghiệp trên những đồng bằng màu mỡ, phi nhiều, chăn nuôi gia súc, dệt vải, làm đồ gốm,…

- Do sản xuất dần phát triển, dân số tăng lên, khu định cư nhỏ ban đầu dần mở rộng thành các khu dân cư đông đúc, có sự phân công lao động.

=> Hình thành các đô thị cổ đại.

Câu 2: Các đô thị có ở phương Đông có vai trò như thế nào trong sự hình thành và phát triển các nền văn minh cổ đại

Giải rút gọn:

• Hầu hết các đô thị phương Đông là trung tâm hành chính, quân sự, đầu mối kinh tế và giao thông của các quốc gia cổ đại.

• Những đô thị cổ gắn liền với sự hưng thịnh và suy tàn của các nền văn minh đầu tiên ở phương Đông.

Đô thị và các nền văn minh Hy Lạp, La Mã cổ đại

Câu 1: Khai thác tư liệu 1 và thông tin trong mục, hãy cho biết điều kiện địa lí và lịch sử có ảnh hưởng như thế nào đến sự hình thành các đô thị ở Hy Lạp và La Mã cổ đại.

Giải rút gọn:

- Đất đai khô cằn => thích hợp trồng cây lâu năm 

- Nhiều vũng, vịnh thuận lợi hình thành hải cảng => trở thành trung tâm của các đô thị.

- Nhiều mỏ khoáng sản => phát triển mạnh hoạt động buôn bán hàng hải và sản xuất thủ công nghiệp

Câu 2: Đô thị ở Hy Lạp và La Mã cổ đại có vai trò như thế nào đối với sự phát triển của các nền văn minh cổ đại ở châu Âu?

Giải rút gọn:

- Đều là trung tâm kinh tế, chính trị của nhà nước, đặt nền tảng cho sự hình thành và phát triển của các nền văn minh.

- Dựa trên sự phát triển của nền kinh tế công thương nghiệp. 

- Không khí dân chủ tại các đô thị => tạo điều kiện nảy nở những sáng tạo văn học, nghệ thuật, triết học, khoa học - kĩ thuật.... 

Câu 2: Nêu ý nghĩa của hai cuộc đại phát kiến địa II.

Giải rút gọn:

- C.Cô-lôm-bô: phát hiện ra châu Mỹ.

- Cuộc thám hiểm vòng quanh Trái Đất của Ph.Ma-gien-läng: chứng minh Trái Đất có hình cầu thuyết phục nhất.

Các đô thị châu Âu thời trung đại và giới thương nhân

Câu 1: Phân tích điều kiện dẫn đến sự ra đời các đô thị trung đại ở Tây Âu.

Giải rút gọn:

- Từ thế kỉ XI, trong các lãnh địa phong kiến sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp có nhiều biến đổi.

- Một số thợ thủ công tìm cách trốn khỏi lãnh địa hoặc dùng tiền để chuộc lại tự do, cùng nhau sản xuất, buôn bán => các đô thị hình thành. 

- Những đô thị do lãnh chúa, Giáo hội xây dựng hoặc được phục hồi từ những đô thị cổ đại.

Câu 2: Khai thác từ liệu 2 và thông tin trong mục, cho biết tầng lớp thương nhân có vai trò như thế nào đối với các đô thị trung đại ở châu Âu.

Giải rút gọn:

• Tàng lớp thương nhân trong các đô thị dần đông hơn, có vai trò ngày càng to lớn.

• Hoạt động của thương nhân và thương hội thúc đẩy kinh tế hàng hóa phát triển.

• Họ là những người thích khám phá, ham hiểu biết, làm giàu => phản đối văn hóa phong kiến lỗi thời lạc hậu; xây dựng 1 nền văn hóa mới.