BÀI 30. TINH BỘT VÀ CELLULOSE

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT CỦA BÀI HỌC

- Nêu được trạng thái tự nhiên, tính chất vật lý của tinh bột và cellulose.

- Trình bày được tính chất hóa học của tinh bột và cellulose: phản ứng thủy phân; hồ tinh bột có phản ứng màu với iodine. Viết được các phương trình hóa học của phản ứng thủy phân dưới dạng công thức phân tử.

- Trình bày được ứng dụng của tinh bột và cellulose trong đời sống và sản xuất, sự tạo thành tinh bột, cellulose và vai trò của chúng trong cây xanh.

- Nêu được tầm quan trọng của sự tạo thành tinh bột, cellulose trong cây xanh.

- Nhận biết được các loại lương thực, thực phẩm giàu tinh bột và biết cách sử dụng hợp lí tinh bột.

B. NHỮNG NỘI DUNG CẦN GHI NHỚ TRONG BÀI HỌC

I. Tính chất vật lí và trạng thái tự nhiên

- Sự hình thành tinh bột và cellulose ở thực vật: Phản ứng quang hợp chuyển hóa carbon dioxide và nước thành glucose, giải phóng oxygen. Một phần glucose được biến đổi thành tinh bột và cellulose.

II. Tính chất hóa học

- Thủy phân tinh bột và cellulose trong môi trường acid hoặc dưới tác dụng của enzyme tạo thành glucose:

(C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O nC₆H₁₂O₆ 

- Lưu ý: 

+ Enzyme thủy phân tinh bột khác enzyme thủy phân cellulose.

+ Cơ thể người chỉ có enzyme thủy phân tinh bột (ở tuyến nước bọt và ruột non).

- Vai trò của phản ứng thủy phân tinh bột: tạo nhiều năng lượng cho cơ thể hoạt động.

- Tinh bột phản ứng với iodine tạo hợp chất có màu xanh tím.

III. Ứng dụng

- Tinh bột: 

+ Một trong những nguồn dinh dưỡng chính của con người (có nhiều trong gạo, bột mì, bột ngô,…).

+ Sản xuất hồ dán, làm nguyên liệu sản xuất ethylic alcohol và một số hóa chất khác.

- Cellulose: 

+ Sản xuất giấy và tơ sợi.

+ Cellulose dưới dạng gỗ tự nhiên hoặc gỗ công nghiệp là vật liệu thông dụng.

+ Là nguyên liệu tổng hợp nhiều hóa chất như ethylic alcohol,…