BÀI 5: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC TIẾT 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA MĨ LA TINH I. MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: - Biết tiềm năng phát triển kinh tế ở các nước Mĩ Latinh. - Trình bày được một số vấn đề cần giải quyết để phát triển kinh tế xã hội ở các quốc gia châu Mĩ la tinh 2. Kĩ năng: Phân tích bảng số liệu, tư liệu về một số vấn đề kinh tế - xã hội của Mĩ la tinh: so sánh GDP, nợ nước ngoài của các quốc gia. 3. Thái độ: Tán thành với những biện pháp mà các quốc gia Mĩ Latinh đang cố gắng thực hiện để vượt qua khó khăn trong giải quyết các vấn đề KT-XH. 4. Định hướng các năng lực hình thành: - Năng lực chung: Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, quản lí, tính toán. - Năng lực chuyên biệt: Năng lực xác định mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên, tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, bảng số liệu, biểu đồ. II. CHUẨN BI CỦA GIÁO VIÊN VÀC HỌC SINH. 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Bản đồ Địa lí tự nhiên châu Mĩ. - Bản đồ Kinh tế chung Mĩ La-tinh. 2. Chuẩn bị của HS: - SGK, vở, tập bản đồ thế giới và các châu lục. III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Câu 1: Trình bày một số vấn đề tự nhiên của châu Phi? Câu 2: Trình bày đặc điểm về dân cư, xã hội Châu Phi? 3. Bài mới 3.1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU - Bước 1: Gv cho hs xem một số hình ảnh nổi bật của một số quốc gia Mĩ la tinh như lễ hội Đội bóng đá Braxin, lãnh tụ Phi-den-casro..và yêu cầu hs trả lời câu hỏi: hình ảnh này khiến các em liên tưởng đến các quốc gia nào trên TG? - Bước 2: Hs nhận nhiệm vụ và làm việc cá nhân. - Bước 3: Hs trả lời ( Dự kiến sản phẩm: hs nghĩ đến đất nước Braxin, Cu-ba) - Bước 4: Gv bổ sung và cho hs biết đây là hình ảnh của Braxin và Cuba- một trong những quốc gia thuộc khu vực Mĩ la tinh. Đây là khu vực có nền văn hóa đa dạng, kinh tế-xã hội có nhiều đặc điểm nổi bật. 3.2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Hoạt động 1: Tìm hiểu Một số vấn đề tự nhiên, dân cư và xã hội 1. Mục tiêu: - Biết một số đặc điểm tự nhiên của châu Mĩ la tinh. - Trình bày được một số vấn đề cần giải quyết để xã hội ở các quốc gia châu Mĩ la tinh - Phân tích bảng số liệu, tư liệu về một số vấn đề xã hội của Mĩ la tinh. 2. Phương pháp kỹ/thuật dạy học: Sử dụng phương pháp đàm thoại vấn đáp/thảo luận. 3. Phương tiện dạy học: SGK, tập bản đồ thế giới và các châu lục, bảng số liệu. 4. Tiến trình hoạt động: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG - GV yêu cầu HS sử dụng BĐ “cảnh quan và khoáng sản ở Mĩ Latinh” hình 5.3/24/ SGK , thảo luận cặp để trả lời các câu hỏi sau + Kể tên cảnh quan và TN khoáng sản? + Nhận xét cảnh quan rừng xích đạo và nhiệt đới ẩm => giá trị? Đồng cỏ => giá trị? + TN khoáng sản => giá trị? - HS sử dụng BĐ “cảnh quan và khoáng sản ở Mĩ Latinh” hình 5.3/24/ SGK , thảo luận cặp để trả lời các câu hỏi. - HS các nhóm thảo luận để hoàn thành sản phẩm học tập theo nhóm đã được phân công. - GV: theo dõi, điều khiển các nhóm hoạt động. - Đại diện các nhóm trình bày kết quả, điều hành các nhóm khác nhận xét, đánh giá, bổ sung. - GV yêu cầu đại diện các nhóm trình bày kết quả, điều hành các nhóm khác nhận xét, đánh giá, bổ sung. - GV: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập và bổ sung kiến thức: đa số nguồn tài nguyên, trang trại đều nằm trong tài chủ TB, người lao động hưởng lợi ích không đáng kể - GV yêu cầu HS dựa vào bảng 5.3/26/SGK để: nhận xét tỉ trọng thu nhập của các nhóm dân cư ở Mĩ Latinh? Khó khăn đặt ra là gì? - HS dựa vào bảng 5.3/26/SGK để nhận xét. - GV chuẩn kiến thức. Liên hệ so sánh với VN để thấy rõ chênh lệch giàu nghèo ở Mĩ latinh là rất lớn. - GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học và hiểu biết bản thân để trả lời các câu hỏi sau: + Vì sao có sự chênh lệch giàu nghèo ở Mĩ latinh lớn? + Nêu những khó khăn do quá trình đô thị hóa tự phát? - GV chuẩn kiến thức. I. Một số vấn đề tự nhiên, dân cư và xã hội 1. Tự nhiên - Cảnh quan chính: Rừng xích đạo và nhiệt đới ẩm, xa van và xa van rừng. - Đất trồng: Phù sa, pheralít - Khí hậu đa dạng: Xích đạo, cận nhiệt ôn đới… - Sông ngòi phát triển với nhiều sông lớn: Amadôn, Parana… -Nhiều khoáng sản: đồng, thiếc, kẽm, kim loại quý * Thuận lơi: - Nhiều loại kim loại màu, kim loại quý và nhiên liệu - Tài nguyên đất, khí hậu thuận lợi cho phát triển rừng, chăn nuôi gia súc, trồng cây CN và cây ăn quả nhiệt đới * Khó khăn: - Khai thác tài nguyên chưa đem lại hiệu quả 2. Dân cư và xã hội - Chênh lệch rất lớn trong thu nhập giữa người giàu và người nghèo. Dân số sống dưới mức nghèo khổ cao (37% - 62 %). - Hiện tượng đô thị hoá tự phát diễn ra rất nhanh, tỉ lệ dân thành thị chiếm 75% dân số( nhưng 1/3 số đó sống trong điều kiện khó khăn.) ->Đô thị hóa tự phát => đời sống dân cư khó khăn => ảnh hưởng vấn đề XH và phát triển KT Hoạt động 3: Tìm hiểu Một số vấn đề Kinh tế 1. Mục tiêu: - Biết tiềm năng phát triển kinh tế ở các nước Mĩ Latinh. - Trình bày được một số vấn đề cần giải quyết để phát triển kinh tế ở các quốc gia châu Mĩ la tinh - Phân tích bảng số liệu, tư liệu về một số vấn đề kinh tế của Mĩ la tinh: so sánh GDP, nợ nước ngoài của các quốc gia. 2. Phương pháp kỹ/thuật dạy học: Sử dụng phương pháp đàm thoại vấn đáp. 3. Phương tiện dạy học: SGK, bảng số liệu. 4. Tiến trình hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG Bước 1: - GV yêu cầu HS dựa vào bảng 5.4/26/SGK và hiểu biết cá nhân nhận xét tốc độ tăng GDP của Mĩ Latinh từ 1985-2004? Nêu nguyên nhân dẫn đến các nước Mĩ La tinh có tốc độ tăng trưởng kinh tế như vậy? - HS dựa vào bảng 5.4/26/SGK và hiểu biết cá nhân để nhận xét. - HS dựa vào bảng 5.4 và hiểu biết cá nhân để trả lời. - GV chuẩn kiến thức. Bước 2: - GV yêu cầu HS dựa vào bảng 5.4 và hiểu biết cá nhân cho biết: Những quốc gia nào có tỉ lệ nợ nước ngoài cao so với GDP? Vì sao phải vay nợ nhiều? => hậu quả vay nợ nhiều? - GV chuẩn kiến thức. - GV yêu cầu HS dựa kiến thức SGK hiểu biết cá nhân cho biết: Để khắc phục những khó khăn về kinh tế các quốc gia Mĩ La tinh đã có những giải pháp nào? - HS dựa kiến thức SGK hiểu biết cá nhân để trả lời. - GV chuẩn kiến thức. II. Một số vấn đề Kinh tế - Tốc độ phát triển kinh tế không đều, thiếu ổn định - Đầu tư nước ngoài giảm mạnh. - Hầu hết các nước MLT đều có số nợ nước ngoài lớn.  phụ thuộc TB nước ngoài. - Nguyên nhân: + Tình hình chính trị thiếu ổn định + Duy trì chế độ phong kiến lâu dài. + Các thế lực bảo thủ cản trở. + Chưa xây dựng được đường lối phát triển KT-XH độc lập, tự chủ. - Giải pháp: + Củng cố bộ máy nhà nước. + Cải cách kinh tế:quốc hữu hóa 1 số ngành kinh tế,thực hiện công nghiệp hóa đất nước,tăng cường buôn bán với nước ngoài,phát triển giáo dục... => Gần đây tình hình kinh tế đang có những chuyển biến tích cực. 3.3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP GV tổ chức trò chơi “AI NHANH HƠN”: Câu 1: Mĩ La tinh có điều kiện thuận lợi để phá triển chăn nuôi đại gia súc là do A. có nguồn lương thực dồi dào và khí hậu lạnh. B. có nhiều đồng cỏ và khí hậu nóng ẩm. C. ngành công nghiệp chế biến phát triển. D. nguồn thức ăn từ ngành trồng trọt dồi dào. Câu 2: Nhân tố quan trọng làm cho Mĩ La tinh có thế mạnh trồng cây công nghiệp và cây ăn quả nhiệt đới là do có A. thị trường tiêu thụ rộng lớn. B. cácloại đất khác nhau. C. nhiều cao nguyên. D. khí hậu nhiệt đới. Câu 3: Việc khai thác nguồn tài nguyên giàu có của Mĩ La tinh chủ yếu mang lại lợi ích cho A. đại bộ phận dân cư. B. người da den nhập cư. C. nhà tư bản, chủ trang trại. D. Người Anh-điêng). Câu 4: Ở Mĩ La tinh, các chủ trang trại chiếm giữ phần lớn diện tích đất canh tác là do A. cải cách ruộng đất không triệt để. B. không ban hành chính sách cải cách ruộng đất. C. người dân ít có nhu cầu sản xuất nông nghiệp. D. nông dân tự nguyện bán đất cho chủ trang trại. Câu 5: Nguyên nhân chủ yếu Mĩ La tinh có tỉ lệ dân cư đô thị rất cao là do A. chiến tranh ở các vùng nông thôn. B. công nghiệp phát triển với tốc độ nhanh. C. dân nghèo không có ruộng kéo ra thành phố làm. D. điều kiện sống ở thành phố rất thuận lợi. 3.4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Gv yêu cầu HS tìm các tài liệu liên quan đến khu vực Mĩ La tinh và mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước Mĩ La tinh. (theo 8 nhóm). 3.5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI/MỞ RỘNG - Vẽ sơ đồ tư duy. - Chuẩn bị một số hình ảnh khu vực Trung Á và Tây Nam Á.