BÀI 13. TRIỀU NGUYỄN

Khởi động: Quan sát hình 1 và cho biết loại hình nghệ thuật dưới đây liên quan đến triều đại nào trong lịch sử dân tộc.

Giải nhanh:

Nhã nhạc cung đình Huế - di sản triều Nguyễn.

1. TRIỀU NGUYỄN VÀ CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy:

- Nêu sự thành lập Triều Nguyễn.

- Trình bày một số việc làm của Triều Nguyễn để xây dựng đất nước.

Giải nhanh:

- Thành lập: 1802, sau khi đánh bại Tây Sơn, Nguyễn Ánh lập triều, định đô Phú Xuân (Huế), hiệu Gia Long.

- Công trình:

+ Gia Long ban hành "Hoàng Việt luật lệ" củng cố xã hội.

+ Minh Mạng cải cách hành chính, chia nước thành 30 tỉnh, 1 phủ.

+ Các vua thực thi chủ quyền biển đảo, đặc biệt Hoàng Sa, Trường Sa.

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 3, em hãy:

- Nêu kết quả của công cuộc khai hoang dưới Triều Nguyễn

- Kể chuyện về Nguyễn Công Trứ và nêu đóng góp của ông

Giải nhanh:

- Kết quả: Mở rộng diện tích canh tác, an định xã hội, thúc đẩy nông nghiệp.

- Nguyễn Công Trứ và đóng góp của ông:

+ Tâu vua cho khai hoang giúp dân nghèo, được cử làm Doanh điền sứ.

+ Chiêu dân khai hoang lấn biển, mở rộng đất đai, phát triển nông nghiệp.

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn Trường Tộ đối với lịch sử dân tộc.

Giải nhanh:

- Đại diện tiêu biểu trào lưu cách tân.

- Trình nhiều bản điều trần đề xuất:

+ Làm đất nước giàu mạnh.

+ Mở rộng quan hệ ngoại giao.

+ Mở trường dạy kỹ thuật.

2. PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG CHỐNG PHÁP

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy:

- Cho biết những nét chính về phong trào Cần vương cuối thế kỉ XIX

- Kể câu chuyện về Phan Đình Phùng và cuộc khởi nghĩa Hương Khê

Giải nhanh:

- Phong trào Cần vương cuối thế kỉ XIX:

+ 1884: Triều Nguyễn ký Hiệp ước Giáp Thân, Pháp đô hộ Việt Nam.

+ 1885:

• Vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết khởi nghĩa Cần Vương.
• Phong trào bùng nổ, lan rộng khắp nước.

- Phan Đình Phùng và khởi nghĩa Hương Khê:

+ Lãnh đạo khởi nghĩa Hương Khê chống Pháp (cuối thế kỷ 19).

+ Căn cứ tại Hương Khê, thu hút anh hùng hào kiệt.

+ Khởi nghĩa kéo dài 10 năm, gây thiệt hại cho Pháp.

+ Phan Đình Phùng hy sinh (1895), khởi nghĩa tan rã.

3. LUYỆN TẬP

Câu 1: Vẽ sơ đồ tư duy những nét chính về lịch sử Việt Nam dưới Triều Nguyễn.

Giải nhanh:

Câu 2: Kể lại câu chuyện về một nhân vật lịch sử dưới thời nhà Nguyễn mà em sưu tầm được. Câu chuyện đó giúp em biết được thông tin gì về lịch sử Việt Nam thời nhà Nguyễn?

Giải nhanh:

- Câu chuyện về vua Hàm Nghi 

+ Vua Hàm Nghi là vị vua thứ 8 của triều đại nhà Nguyễn

+ Nhà vua phát động phong trào Cần Vương, tạo nên một làn sóng chống Pháp mạnh mẽ thời bấy giờ

+ Tuy nhiên, chính quyền thực dân Pháp đã bắt được vua Hàm Nghi khi ông chỉ mới 17 tuổi. Mặc dù Pháp đã tìm mọi cách để chiêu dụ, mua chuộc nhà vua hợp tác, song ông đã thẳng thừng từ chối. Vì thế, ông đã bị bắt và lưu đày ông sang 1 quốc gia ở Bắc Phi ngày nay

- Hàm Nghi là một vị vua có tài và yêu nước, dám quyết liệt chống lại thực dân Pháp xâm lược. Dù biến động thời cuộc và phải sống ở xứ người đến khi qua đời, nhưng những gì nhà vua làm được trong thời gian trị vì sẽ là niềm tự hào trong lịch sử dân tộc

4. VẬN DỤNG

Sưu tầm tư liệu, tranh ảnh và giới thiệu về một di sản văn hoá của Triều Nguyễn

Giải nhanh:

- Di sản văn hoá của Triều Nguyễn: Quần thể di tích Cố đô Huế 

- Là những di tích lịch sử - văn hóa do triều Nguyễn xây dựng trong khoảng thời gian từ đầu thế kỷ 19 đến nửa đầu thế kỷ 20 trên địa bàn kinh đô Huế xưa

- Cố đô Huế có những thành quách, cung điện vàng son, những đền đài miếu vũ lộng lẫy, những lăng tẩm uy nghiêm,…