BÀI 23: VIỆT NAM ĐẦU THẾ KỈ XX

1. TÁC ĐỘNG TỪ CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP ĐỐI VỚI XÃ HỘI VIỆT NAM.

CH1: Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đã dẫn đến những thay đổi gì trong xã hội Việt Nam?

Giải nhanh:

• Giai cấp địa chủ tuy mất vai trò giai cấp thống trị, nhưng ngày càng đông thêm.
• Giai cấp nông dân ngày càng bị bần cùng hóa, lâm vào cảnh nghèo khổ
• Sự ra đời đội ngũ công nhân Việt Nam.

CH2: Tư liệu 23.2 (SGK trang 82) phản ánh mâu thuẫn cơ bản nào trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX. 

Giải nhanh:

Mâu thuẫn giữa giai cấp nông dân với địa chủ phong kiến

2. PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN NĂM 1918.

CH1: Tư tưởng "khai dân trí, chấn dân khí" được thể hiện như thế nào qua những hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh? 

Giải nhanh:

• Phan Bội Châu (1867 - 1940):

- Năm 1904: thành lập Hội Duy tân

- Năm 1912: thành lâp Việt Nam Quang phục hội ở Quảng Đông (Trung Quốc).

- Đầu năm 1913: Quang phục hội đưa người về nước nhằm thực hiện một số cuộc ám sát các tên thực dân đầu sỏ và tay sai nhưng thất bại.

• Phan Châu Trinh (1872 - 1926):

- Năm 1906: mở cuộc vận động Duy tân "khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh".

- Năm 1911: Phan Châu Trinh sang Pháp, thành lập các tổ chức yêu nước, kiến nghị Chính phủ Pháp tiến hành cải cách trính trị ở Việt Nam.

CH2: Đọc tư liệu, em có đồng ý với quan điểm "chi bằng học" như là con đường ưu tiên để giành lấy độc lập tự do của dân tộc vào đầu thế kỉ XX không? Vì sao? 

Giải nhanh:

Em đồng ý vì: vận động nhân dân thức tỉnh, mở mang dân trí, trình độ văn hóa, phát triển ngành nghề… để tự cường, tự lực khai hóa là con đường ngắn nhất, có hiệu quả nhất để tiến lên giành độc lập nước nhà.

3. NHỮNG HOẠT ĐỘNG YÊU NƯỚC CỦA NGUYỄN TẤT THÀNH.

CH: Em hãy nêu những sự kiện chính trong quá trình hoạt động yêu nước của Nguyễn Tất Thành từ năm 1908 đến năm 1917.

Giải nhanh:

• Năm 1908: Nguyễn Tất Thành tham gia biểu tình chống Sưu cao, thuế nặng 
• 5 - 6 - 1911: Nguyễn Tất Thành rời bến Nhà Rồng tìm đường cứu nước.
• Năm 1911 - 1917: Nguyễn Tất Thành qua nhiều nước tìm hiểu thực trạng ở các quốc gia bị đô hộ.
• Năm 1917: Nguyễn Tất Thành trở lại Pháp, tham gia hoạt động trong Hội những người yêu nước An Nam, viết báo, truyền đơn, tranh thủ các diễn đàn, buổi mít tinh để tố cáo thực dân và tuyên truyền cho cách mạng Việt Nam. 

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

CH1: Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp, xã hội Việt Nam có những giai cấp, tầng lớp cơ bản nào? Những giai cấp, tầng lớp này có địa vị khác nhau, nhưng theo em, họ có điểm gì chung?

Giải nhanh:

- Địa chủ phong kiến. - Nông dân.

- Tư sản, tiểu tư sản. - Công nhân.

Những giai cấp, tầng lớp này có địa vị khác nhau, nhưng theo em, họ đều có mâu thuẫn với chính quyền thực dân đô hộ và khát khao chiến đấu chống quân xâm lược

CH2: Em hãy hoàn thành niên biểu về hành trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành từ năm 1911 đến năm 1917 theo mẫu dưới đây:

Giải nhanh:

CH3: Thông qua việc tìm hiểu về hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và Nguyễn Tất Thành, em rút ra được bài học gì cho bản thân?

Giải nhanh:

Bài học: muốn đánh đuổi kẻ thù phải biết rõ kẻ thù của mình. Để đất nước Việt Nam có thể phát triển như ngày hôm nay, các nhà yêu nước xưa đã phải học hỏi, hy sinh rất nhiều để tìm ra một con đường đúng đắn nhất.