BÀI 2. ĐỊA HÌNH VIỆT NAM

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Địa hình Việt Nam rất đa dạng, phức tạp và có sự thay đổi từ bắc xuống nam, từ tây sang đông, từ miền núi xuống đầu bằng..... tạo nên các khu vực địa hình khác nhau. Tuy nhiên, địa hình nước ta vẫn có những đặc điểm chung. Vậy những đặc điểm chúng đó là gi? Hãy kể tên một số dãy núo, cao nguyên, đồng bằng ở nước ta. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học này nhé!

Giải nhanh:

- Đặc điểm chung của địa hình Việt Nam là:

+ Địa hình đồi núi chiếm ưu thế

+ Địa hình nước ta mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa.

- Kể tên một số dãy núi, cao nguyên, đồng bằng ở nước ta:

+ Dãy núi: Dãy Hoàng Liên Sơn, dãy Trường Sơn Bắc, dãy Trường Sơn Nam,..

+ Cao nguyên: Cao nguyên Mộc Châu, cao nguyên Sơn La, ...

+ Đồng bằng: ĐB. Sông Hồng, ĐB. Duyên hải miền Trung,…

I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỊA HÌNH

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các bức ảnh hãy:

- Cho biết địa hình nước ta có những đặc điểm chủ yếu nào?

- Lựa chọn và trình bày về một trong những đặc điểm chủ yếu của địa hình nước ta.

Giải nhanh:

Đặc điểm chung của địa hình Việt Nam là:

+ Địa hình đồi núi chiếm ưu thế

+ Địa hình nước ta được nâng lên ở giai đoạn Tân kiến tạo

+ Địa hình nước ta mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa.

Lựa chọn: địa hình đồi núi chiếm ưu thế

- Đồi núi chiếm khoảng 3/4 diện tích đất liền, nhưng chủ yếu là đồi núi thấp dưới 1000 m. 

- Địa hình đồng bằng chỉ chiếm khoảng 1/4 diện tích đất liền, phân bố ở phía đông và phía nam. 

II. ĐẶC ĐIỂM CÁC KHU VỰC ĐỊA HÌNH

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 2.2 và 2.7  hãy trình bày đặc điểm địa hình của khu vực đồi núi ở nước ta.

Giải nhanh:

 Khu vực Đông Bắc

+ Chủ yếu là đồi núi thấp. Hướng vòng cung. 

+ Hướng nghiêng chung: Tây Bắc - Đông Nam.

+ Địa hình cat-xtơ chiếm phần lớn diện tích. Nhiều khối núi đá vôi đồ sộ như Hà Giang, Cao Bằng.

Khu vực Tây Bắc

+ Chủ yếu là những dãy núi cao, núi trung bình. Bao gồm có nhiều dãy núi cao đồ sộ như dãy Hoàng Liên Sơn có đỉnh núi Phan-xi-păng được mệnh danh là “Nóc nhà Đông Dương”.

Khu vực Trường Sơn Bắc

+ Chủ yếu là các dãy núi trung bình và thấp, chạy song song và so le nhau,

+ Sườn tây rộng thoải, sườn đông hẹp và dốc.

 Khu vực Trường Sơn Nam

Dãy núi hình khối như Kon Tum và khối núi cục Nam Trung Bộ với một số đỉnh trên 2000m: Ngọc Linh (2598m), Chư Yang Sin (2405m),..

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 2.2, hãy trình bày đặc điểm địa hình của các khu vực đồng bằng ở nước ta.

Giải nhanh:

 Đồng bằng sông Hồng:

+ Nguồn gốc: được bồi đắp phù sa của hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình.

+ Độ cao: khoảng 2 - 4m

+ Trong đồng bằng có nhiều đồi núi sót, chia cắt đồng bằng thành nhiêu ô trũng; còn hệ thống đê biển ngăn nước mặn xâm nhập vào đồng bằng.

Đồng bằng sông Cửu Long:

+ Nguồn gốc: Được bồi đắp phù sa từ hệ thống sông Mê Công.

+ Độ cao: Địa hình thấp và tương đối bằng phẳng.

+ Trong đồng bằng còn có nhiều ô trũng lớn, ngập nước hằng năm và ảnh hưởng thường xuyên của thủy triều.

Các đồng bằng ven biển miền Trung:

+ Nguồn gốc: được sự bồi đắp phù sa của biển.

+ Đồng bằng hẹp nhỏ, hẹp ngang, dốc và bị chia cắt bởi các dãy núi tây đông.

II. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC KHU ĐỊA HÌNH

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 2.2, 2.8, hãy trình bày đặc điểm địa hình của khu vực bờ biển và thềm lụa địa ở nước ta.

Giải nhanh:

- Địa hình bờ biển của nước ta rất đa dạng. Các hiện tượng bồi tụ, mài mòn và xói lở xảy ra khác nhau ở từng đoạn bờ biển

- Thềm lục địa nước ta nông và mở rộng, tạo điều kiện cho việc mở rộng diện tích lãnh thổ đất liền và làm thay đổi địa hình bờ biển.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Hãy vẽ sơ đồ thể hiện đặc điểm các khu vực địa hình của nước ta.

Giải nhanh:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Địa phương nơi em sinh sống thuộc khu vực địa hình nào? Hãy mô tả đặc điểm địa hình nơi em sinh sống.

Giải nhanh:

Thành phố Hà Nội

- Nằm ở đồng bằng Sông Hồng thuộc khu vực địa hình đồng bằng.

- Mô tả đặc điểm địa hình:

+ Địa hình thấp trũng hình thành nhiều ô trũng thuận lợi phát triển nông nghiệp: trồng lúa nước, hoa màu, rau củ quả.

+ Đây là nơi tập trung đông dân cư, các điểm du lịch, công nghiệp, tài chính, thương mại ⇒ Dịch vụ phát triển mạnh.