BÀI 18. NHÀ HỒ VÀ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MINH XÂM LƯỢC (1400- 1407)

1. Sự thành lập nhà Hồ

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát các hình từ 18.1, 18.2 lược đồ18.1, hãy:

- Trình bày sự thành lập nhà Hồ.

- Cho biết việc Hồ Quý Ly đổi quốc hiệu và chuyển kinh đô chứng tỏ điều gì?

Đáp án chuẩn:

Năm 1397, Hồ Quý Ly ép vua Trần chuyển kinh đô vào Tây Đô (Thanh Hoá). Năm 1400, phế truất vua Trần Thiếu Đế và lên làm vua, lập ra nhà Hồ, đổi quốc hiệu thành Đại Ngu (mong ước an vui cho đất nước).

2. Cải cách của Hồ Quý Ly

Câu 1: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát bảng 18 hình 18,3, hãy:

- Giới thiệu nội dung chủ yếu trong cải cách của Hồ Quý Ly.

- Nêu tác động của cải cách do Hồ Quý Ly thực hiện đối với xã hội thời nhà Hồ.

Đáp án chuẩn:

+ Chính trị: Cải tổ bộ máy chính quyền, chiêu dụng nhân tài ngoài họ Trần.

+ Kinh tế: Phát hành tiền giấy, chính sách "hạn điền", thống nhất đơn vị đo lường.

+ Xã hội: Chính sách "hạn nô", kiểm soát hộ tịch.

+ Văn hóa, giáo dục: Đề cao Nho giáo, dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm.

+ Quốc phòng: Chế tạo súng thần cơ, xây thành Tây Đô.

- Quyền lực trung ương củng cố, gây bất mãn và ảnh hưởng tiêu cực đến đoàn kết toàn dân của nhà Hồ.

3. Cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát lược đổ 18,2, hãy:

- Mô tả những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ.

- Giải thích nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến.

Đáp án chuẩn:

+ Tháng 11-1406, quân Minh xâm lược với 20 vạn quân và hàng chục vạn dân phu.

+ Tháng 1-1407, quân Minh chiếm Đa Bang và Đông Đô (Thăng Long), nhà Hồ rút về Tây Đô (Thanh Hoá).

+ Tháng 4-1407, quân Minh tấn công, Hồ Quý Ly bị bắt do thiếu đường lối kháng chiến đúng đắn và sự ủng hộ của nhân dân.

LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG

Câu 1: Trình bày khái quát những nét chính về nhà Hồ (1400 - 1407).

Đáp án chuẩn:

Năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần và lên ngôi vua lập ra nhà Hồ, đổi tên nước thành Đại Ngu => nhà Hồ được thành lập.

Câu 2: Cho biết suy nghĩ của em về việc lập nên nhà Hồ của Hồ Quý Ly.

Đáp án chuẩn:

Ổn định được tình hình xã hội, hạn chế tập trung ruộng đất của quý tộc, văn hóa, giáo dục mang đậm tính dân tộc và làm suy yếu thế lực họ Trần.

Câu 3: Sự thất bại của nhà Hồ trong cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược để lại bài học gì cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc hiện nay?

Đáp án chuẩn:

- Đoàn kết toàn dân là sức mạnh quan trọng để đánh giặc.

- Giải quyết các xung đột nội bộ.

- Tránh đối đầu trực tiếp với đối phương khi đối phương mạnh, tập trung vào bảo toàn lực lượng và chờ thời cơ phản công.