BÀI 7. THÍCH ỨNG VỚI THAY ĐỔI

MỞ ĐẦU

Em hãy nêu một hoặc một số thay đổi trong cuộc sống của em hoặc người thân và nêu cách ứng xử trước những thay đổi đó

Đáp án chuẩn:

Gia đình em phải chuyển nơi ở. => em phải thích nghi môi trường cuộc sống mới

1. Những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình

Em hãy đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi: 

Tình huống 1: “Bố mẹ Liên là công nhân. Trước đây công ty phát triển tốt, nên thu nhập của gia đình ổn định, đủ trang trải cho cuộc sống hàng ngày của cả gia đình và chi phí cho học hành của hai chị em Liên. Nhưng năm nay, công ty của mẹ Liên giảm biên chế nên mẹ Liên phải nghỉ việc ở công ty” 

Tình huống 2: “Do ảnh hưởng của biến đổi khi hậu, mấy năm gần đây sạt lở đất xuất hiện nhiều ở quê Vân, làm cho cuộc sống của mọi gia đình không được an toàn. Chính quyền huyện đã quyết định di chuyển gia đình Vân cùng một số gia đình khác trong ấp đến nơi ở mới. Ở nơi mới, việc đi lại, học tập và lao động của mỗi người đều bị xáo trộn, gặp nhiều khó khăn”

Tình huống 3: “Anh K đang học năm thứ hai của một trường đại học thì bố của anh bỗng nhiên lâm bệnh nặng, không lao động được, vừa phải chữa chạy tốn kém lại không có người chăm sóc. Anh K cảm thấy rất hoang mang, lo lắng trước thay đổi đột xuất đến với mình và gia đình” 

a) Em hãy xác định những thay đổi trong cuộc sống của các nhân vật trong các tình huống trên.

b) Những thay đổi này có thể ảnh hướng đến cuộc sống của các cá nhân và gia đình như thế nào?

Đáp án chuẩn:

a. Tình huống 1: Mẹ Liên phải nghỉ việc ở công ty 

Tình huống 2: Gia đình Vân buộc phải chuyển chỗ ở do sợ sạt lở đất 

Tình huống 3: Gia đình anh K gặp biến cố 

b. Các thay đổi khiến các nhân vật buộc phải thích nghi, vượt qua 

2. Biện pháp thích ứng với sự thay đổi và ý nghĩa của sự thích ứng 

Em hãy quan sát bằng thông tin và trả lời câu hỏi: 

a) Để thích ứng với sự thay đổi, em cần rèn luyện những kĩ năng nào? Vi sao?

b) Dựa vào những kĩ năng trên, em hãy tư vấn cho các nhân vật trong từng trường hợp ở hoạt động 1 biện pháp phù hợp để thích ứng với sự thay đôi.

c) Theo em, việc thích ứng với những thay đổi đó có ý nghĩa như thế nào?

Đáp án chuẩn:

a. Cần phải trau dồi kỹ năng quản lý bản thân, quản lý cảm xúc

b. Trước tiên, hãy gạt bớt nỗi buồn, phải vực dậy tinh thần, tập quen với sự thay đổi

c. Giúp chúng ta chủ động trước mọi tình huống, thích nghi dễ dàng với cuộc sống 

LUYỆN TẬP 

Câu 1: Em hãy dự đoán những thay đổi có khả năng xảy ra trong cuộc sống.

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Em hãy cho biết các trường hợp dưới đây đề cập đến thay đổi nào có thể xảy ra.

Em hãy dựa vào những biện pháp thích ứng đề tư vấn biện pháp thích ứng với sự thay đổi đó.

a. Đất nông nghiệp ở quê em được thu hồi đê xây dựng khu công nghiệp, vì vậy bố mẹ em phải chuyển đổi công việc.

b. Do hoàn cảnh khó khăn, bố mẹ N phải đi làm ăn xa, ở nhà chỉ còn hai anh em N và ông bà.

Đáp án chuẩn:

a. Chuyển đổi công việc  

b. Chuyển sang sống với ông bà 

Câu 3: Em hãy bày tỏ quan điểm mình về các ý kiến dưới đây và giải thích lí do.

A. Tất cả những thay đổi có khả năng xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình đều là thay đổi tiêu cực.

B. Khi thay đổi xảy ra, chúng ta cứ duy trì cuộc sống như hiện tại, không nhất thiết phải thích ứng.

C. Hãy coi những sự thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống là cơ hội, động lực đề rèn luyện bản thân và trưởng thành.

Đáp án chuẩn:

a. b - Không đồng tình ; c - Đồng tình 

Câu 4: Có ý kiến cho rằng, sự thay đổi là không thể tránh khỏi trong cuộc sống của chúng ta. Vì vậy, vượt qua sự sợ hãi, bi quan là một trong những biện pháp quan trọng để thích ứng.

Em hãy liệt kê những cách để vượt qua sự sợ hãi, bì quan khi đổi mặt với những thay đổi bất lợi và nêu ví dụ để làm rõ điều đó.

Đáp án chuẩn:

giữ vững trạng thái tâm lý, bình tĩnh trước mọi tình huống, tìm cách vượt qua khó khăn,... 

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy sưu tầm các tài liệu về thích ứng với sự thay đổi để xác định những kĩ năng cần rèn luyện và báo cáo kết quả trước lớp.

Đáp án chuẩn:

kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng xử lý tình huống, kỹ năng vượt qua khó khăn

Câu 2: Em hãy vận dụng một số biện pháp thích ứng với sự thay đổi vào một trường hợp cụ thể và nêu hiệu quả của việc áp dụng các biện pháp đó.

Đáp án chuẩn:

Bố mẹ em phải chuyển công tác nên gia đình em cũng phải chuyển nơi sinh sống. Em phải tìm cách để làm quen với bạn mới, phương pháp giảng dạy của thầy cô mới, chủ động bắt chuyện với bạn bè