BÀI 7. TẠO, CHỈNH SỬA BIỂU ĐỒ

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Quan sát các Hình 1a, 1b và cho biết cách trình bày ở hình nào giúp em dễ dàng hơn khi so sánh kết quả xếp loại học tập của học kì I và học kì II. Vì sao?

1. TẠO BIỂU ĐỒ

Làm: 

Thảo luận với bạn, lựa chọn loại biểu đồ phù hợp để:

a) Mô tả tỉ lệ diện tích các loại cây trồng trong bảng dữ liệu ở Hình 4.

b) So sánh thu nhập bình quân đầu người giữa thành thị, nông thôn, vùng núi và mô tả xu thế tăng trưởng theo các năm trong bảng dữ liệu ở Hình 5.

2. CHỈNH SỬA BIỂU ĐỒ

Làm: Hãy trao đổi với bạn về các công việc cần thực hiện để:

1. Từ biểu đồ ở Hình 3b ta có được biểu đồ ở Hình 6.

2. Từ bảng dữ liệu ở Hình 4 ta có được biểu đồ ở Hình 10.

LUYỆN TẬP

Luyện tập 1: Em hãy nêu lợi ích của việc trực quan hoá dữ liệu bằng biểu đồ.

Luyện tập 2: Phát biểu nào dưới đây sai?

1. Biểu đồ hình cột thích hợp để so sánh dữ liệu có trong nhiều cột.
2. Biểu đồ hình tròn phù hợp để mô tả tỉ lệ của các giá trị dữ liệu so với tổng thể.
3. Biểu đồ đường gấp khúc thường dùng để so sánh dữ liệu, thể hiện xu hướng tăng, giảm của dữ liệu theo thời gian hay quá trình nào đó.
4. Sau khi đã tạo thì không thể thay đổi dạng biểu đồ.

Luyện tập 3: Trong Bảng 1, mỗi mục ở cột bên trái là tên nhóm lệnh trong Design ® Add Chart Element cho phép xử lí một thành phần của biểu đồ ở cột bên phải. Em hãy ghép tên mỗi nhóm lệnh với thành phần tương ứng.

THỰC HÀNH

Thực hành 1: Mở tệp Tong_ket_nam_hoc_lop8a.pptx (giáo viên cung cấp) có nội dung như ở Hình 12a; khởi động Excel và thực hiện các yêu cầu sau:

a) Sao chép bảng dữ liệu từ tệp PowerPoint sang trang tính, thực hiện định dạng để có bảng tính như ở Hình 12b.

b) Tạo biểu đồ hình cột để trực quan hoá dữ liệu; thêm tiêu đề trục dọc, trục ngang, thay đổi vị trí chú giải và ẩn tiêu đề của biểu đồ (xem biểu đồ ở Hình 12c).

c) Sao chép biểu đồ từ trang tính sang trang chiếu tệp PowerPoint và thực hiện sắp xếp để trang chiếu tương tự như ở Hình 12c.

d) Lưu tệp trình chiếu và thoát khỏi PowerPoint.

Thực hành 2: Tạo trang tính mới, nhập bảng dữ liệu ở Hình 4 và thực hiện tạo, chỉnh sửa để có biểu đồ tương tự Hình 10. Quan sát biểu đồ và cho biết diện tích trồng loại cây nào chiếm tỉ lệ cao nhất, ít nhất.

Thực hành 3: Tạo trang tính mới, nhập và tạo biểu đồ đường gấp khúc cho bảng dữ liệu ở Hình 5. Quan sát biểu đồ và cho biết thu nhập ở nơi nào cao nhất, thấp nhất; thu nhập bình quân đầu người có xu hướng tăng hay giảm?

VẬN DỤNG

Em hãy tìm kiếm trên Internet và lập bảng dữ liệu về giá cước Internet (hoặc giá cước gọi điện thoại di động) ở ba lần điều chỉnh gần nhất của một số nhà cung cấp. Vẽ biểu đồ để so sánh và nhận ra xu hướng của dữ liệu.

Quan sát biểu đồ và cho biết gia đình em nên đăng kí dịch vụ Internet (hoặc mạng điện thoại di động) của nhà cung cấp nào? Tại sao?

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

KHỞI ĐỘNG

Đáp án KD: 

Trình bày ở hình 1b giúp em dễ dàng hơn khi so sánh kết quả xếp loại học tập của học kì I và học kì II. Vì nhìn vào biểu đồ 1b em thấy rõ sự thay đổi của các hình thức xếp loại.

1. TẠO BIỂU ĐỒ

Đáp án L: 

a) Biểu đồ tròn.                                    b) Biểu đồ đường gấp khúc.

2. CHỈNH SỬA BIỂU ĐỒ

Đáp án L: 

a) 

• Thay đổi tiêu đề: "BẢNG XẾP LOẠI HỌC TẬP LỚP 8A".
• Thêm tiêu đề: Design → Add Chart Element → Axis Tiles.
• Thay đổi vị trí chú giải: Design → Add Chart Element → Legend → Right.
• Thêm nhãn dữ liệu: Design → Add Chart Element → Data Labels.

b) 

• Tạo biểu đồ: Chọn một ô tính trong vùng dữ liệu ® Insert ® Insert Pie or Doughnut Chart ® Pie.
• Thay đổi tiêu đề.
• Thay nhãn dữ liệu: Design → Add Chart Element → Data Labels ® More Data Labels Option:

LUYỆN TẬP

Đáp án LT1: 

Giúp dễ dàng so sánh, nhận định xu hướng, ý nghĩa của dữ liệu.

Đáp án LT2: D

Đáp án LT3: 1 - b; 2 - a; 3 - d; 4 - c.

THỰC HÀNH

Đáp án TH1:

• Tạo biểu đồ hình cột:  Chọn một ô tính trong vùng dữ liệu → Insert → Insert Colum or Bar Chart → Clustered Column.
• Thêm tiêu đề: Design → Add Chart Element → Axis Tiles.
• Thay đổi vị trí chú giải: Design → Add Chart Element → Legend → Right.
• Ẩn tiêu đề: Design → Add Chart Element → Chart Tiles → None.

Đáp án TH2:

• Tạo biểu đồ: Chọn một ô tính trong vùng dữ liệu →Insert → Insert Pie or Doughnut Chart → Pie.
• Thay đổi tiêu đề.
• Thay nhãn dữ liệu: Design → Add Chart Element → Data Labels ® More Data Labels Option:

→ Diện tích trồng loại cây lương thực cao nhất, cây thực phẩm ít nhất.

Đáp án TH3:

• Qua biểu đồ, ta thấy thu nhập ở thành thị cao nhất, vùng núi thấp nhất.
• Thu nhập bình quân đầu người có xu hướng tăng.

VẬN DỤNG

Đáp án VD: