BÀI 10. CHƯƠNG TRÌNH CON VÀ THƯ VIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH CON CÓ SẴN

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Khi giải quyết một bài toán phức tạp, ta có thể phân chia nó thành một số bài toán con. Trong lập trình có khái niêm chương trình con, em hãy dự đoán xem chương trình con của một chương trình là gì?

HOẠT ĐỘNG

Hoạt động 1: Khi giải quyết một bài toán phức tạp, người ta thường phân chia bài toán đó thành một số bài toán con. Em sẽ chia bài toán sau đây thành những bài toán con nào?

Bài toán: Cho ba tam giác có độ dài ba cạnh lần lượt là a, b và c, u, v và w, p, q và r. Độ dài các cạnh đều là số thực cùng đơn vị đo. Em hãy tính diện tích của mỗi tam giác đó và đưa ra diện tích lớn nhất trong các diện tích tính được. Công thức Heron tính diện tích tam giác theo độ dài ba cạnh.

Hoạt động 2: Chương trình trong Hình 2 khai báo hàm ptb1(), hàm này giải phương trình có dạng ax + b = 0. Khi được gọi thực hiện, hàm ptb1() yêu cầu nhập các hệ số a, b từ bàn phím, biện luận và giải phương trình rồi đưa ra kết quả.

1) Em hãy soạn thảo chương trình ở Hình 2 đặt tên là “VD_ptb1.py”, sau đó chạy chương trình với các dữ liệu đầu vào như ở Hình 3 và đối chiếu kết quả.

2) Em hãy sửa lại chương trình “VD_ptb1.py” theo các bước trong Bảng 1, đặt tên là “Try_ptb1.py”, chạy thử và Đáp án chuẩn hai CH hỏi sau:

a) Chương trình “Try_ptb1.py” đã truyền trực tiếp hệ số a = 5, b = 4 vào lời gọi hàm ptb(5,4), kết quả khi chạy có khác gì với kết quả chạy chương trình ở Hình 2 không?
b) Vì sao trong chương trình “Try_ptb1.py”, thân của hàm không cần những câu lệnh nhập giá trị cho các hệ số a, b?

LUYỆN TẬP

Luyện tập 1: Với hàm BCNN được xây dựng ở chương trình sau đây (Hình 8), trong những dòng lệnh có sử dụng hàm BCNN, dòng lệnh nào đúng, dòng lệnh nào sai và tại sao?

Luyện tập 2: Chương trình ở Hình 9 xây dựng một hàm tính diện tích một tam giác bằng công thức Heron theo ba cạnh của tam giác. Em hãy hoàn thiện chương trình bằng lời gọi hàm thích hợp để đưa ra màn hình kết quả tính diện tích của tam giác có ba cạnh 3, 4, 5.

VẬN DỤNG

Sử dụng kết quả của Bài 2 phần Luyện tập, em hãy viết chương trình giải bài toán ở Hoạt động 1.

TỰ KIỂM TRA

Trong các câu sau đây, những câu nào đúng?

1) Sử dụng chương trình con sẽ làm chương trình dễ hiểu, dễ tìm tòi hơn.

2) Hàm chỉ được gọi một lần duy nhất ở chương trình chính.

3) Hàm luôn trả một giá trị qua tên của hàm.

4) Python chỉ cho phép chương trình gọi một hàm xây dựng sẵn trong các thư viện của Python.

5) Khai báo hàm trong Python luôn có danh sách tham số.

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

KHỞI ĐỘNG

Đáp án KD: 

Chương trình con là một đoạn câu lệnh thực hiện một việc nào đó được đặt tên.

HOẠT ĐỘNG

Đáp án HD1:

Chia làm 3 bài toán: Nhập dữ liệu cho tam giác, tính diện tích tam giác, đưa ra tam giác có diện tích lớn nhất.

Đáp án HD2:

1)

Kết quả:

2)

a) Kết quả giống với chương trình hình 2

Kết quả:

b) Vì 2 giá trị 5, 4 đã được gán vào hàm thông qua 2 tham số a, b

LUYỆN TẬP

Đáp án LT1: 

• Dòng lệnh đúng là dòng lệnh: print(‘Bội chung nhỏ nhất:’, BCNN(a, b))
• Dòng lệnh sai là dòng lệnh: c = a + b + BCNN()
• Vì hàm BCNN yêu cầu truyền vào 2 tham số là x và y. Nếu không truyền vào sẽ lỗi.

Đáp án LT2: 

Kết quả:

VẬN DỤNG

Đáp án VD:

TỰ KIỂM TRA

Đáp án TKT:

Câu 1, 3