BÀI 14. KIỂU DỮ LIỆU. DANH SÁCH - XỬ LÍ DANH SÁCH

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Có nhiều bài toán thực tế cần giải quyết mà trong đó dữ liệu có được ở dạng một bản liệt kê tuần tự (thường gọi là danh sách). Ví dụ: Từ danh sách kết quả một cuộc thi, hãy đưa ra danh sách những người đỗ trong kì thi đó. Em hãy đưa thêm ví dụ.

HOẠT ĐỘNG

Hoạt động 1: 

1) Với gợi ý từ Ví dụ 1, em hãy viết câu lệnh Python để tạo ra một biến kiểu danh sách lưu trữ được dữ liệu cho ở Bảng 1.

2) Viết câu lệnh in ra phần tử thứ ba của danh sách được tạo ra ở yêu cầu 1.

3) Dùng hàm type() kiểm tra lại kiểu dữ liệu của biến vừa tạo ra.

4) Dùng hàm len() để biết kích thước của danh sách (độ dài hay số phần tử của danh sách).

Hoạt động 2: Hãy hình dung, nhóm em dùng một danh sách trong Python để lưu trữ và quản lí danh sách các bạn trong câu lạc bộ Lập trình của lớp em. Trong tình huống ấy, nhóm em mong muốn Python cung cấp sẵn những công cụ nào ở dạng hàm để dễ thực hiện việc quản lí danh sách câu lạc bộ?

LUYỆN TẬP

Luyện tập 1: Đọc chương trình sau đây và cho biết kết quả in ra màn hình. Em hãy soạn thảo và chạy chương trình để kiểm tra dự đoán của em.

Luyện tập 2: Bạn Thanh muốn tính trung bình cộng của nhiệt độ trung bình các ngày trong tuần. Thanh đã viết được đoạn chương trình nhập từ bàn phím nhiệt độ trung bình của bảy ngày trong tuần vào một danh sách (Hình 6)/ Em hãy giúp bạn Thanh viết tiếp những câu lệnh còn thiếu vào chỗ trống để máy tính đưa ra màn hình kết quả cần có.

VẬN DỤNG

Camera đặt cạnh trạm thu phí đường cao tốc ghi nhận nhiều thông tin, trong đó có mảng số nhận dạng loại ô tô đi qua. Mỗi loại ô tô được mã hóa thành một số nguyên dương. Cho dãy số, mỗi số là mã hóa về loại của một ô tô đi qua trạm thu phí. Em hãy viết chương trình nhập dãy số mã hóa xe vào từ bàn phím và đưa ra màn hình số loại xe khác nhau đã được nhận dạng.

TỰ KIỂM TRA

Trong các câu sau đây, những câu nào đúng?

1) Trong các ngôn ngữ lập trình bậc cao đều có kiểu dữ liệu để lưu trữ một dãy hữu hạn các phần tử.

2) Trong ngôn ngữ lập trình Python, dữ liệu kiểu danh sách là một dãy hữu hạn các phần tử cho phép truy cập đến từng phần tử của nó.

3) Python bắt buộc các phần tử của một danh sách phải có cùng một kiểu dữ liệu.

4) Phải khởi tạo một danh sách trong Python bằng phép gán trong chương trình, không thể nhập các phần tử của danh sách từ bàn phím.

5) Python chỉ cung cấp những hàm sau đây để xử lí danh sách: append(), pop(), insert(), sort(), clear().

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

KHỞI ĐỘNG

Đáp án KD: 

Danh sách học sinh giỏi từ danh sách học sinh của toàn trường. 

HOẠT ĐỘNG

Đáp án HD1:

1) 

2) 

3)

4)

Đáp án HD2:

Một số hàm nên có:

• Bổ sung tên, phần tử vào cuối danh sách, hoặc vị trí bất kì trong danh sách.

• Sắp xếp danh sách theo một thứ tự giảm dần hoặc tăng dần.

LUYỆN TẬP

Đáp án LT1: 

Màn hình sẽ in ra kết quả là tổng số phần tử trong danh sách. Kết quả:

Đáp án LT2: 

Kết quả:

VẬN DỤNG

Đáp án VD:

Kết quả:

TỰ KIỂM TRA

Đáp án TKT:

Câu 1, 2