BÀI 5: BẢO VỆ AN NINH QUỐC GIA VÀ BẢO ĐẢM TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

CH: Em hãy quan sát các hoạt động ở Hình 5.1 và nêu một số hoạt động tương tự.

I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM

1. An ninh quốc gia

CH: 1. An ninh quốc gia là gì?

2. Bảo vệ an ninh quốc gia là gì? Gồm các lĩnh vực nào?

3. Trật tự an toàn xã hội

CH: 1. Em hiểu thế nào là một xã hội trật tự, an toàn?

2. Bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là gì? Gồm những hoạt động nào?

II. TÌNH HÌNH BẢO VỆ AN NINH QUỐC GIA VÀ BẢO ĐẢM TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

1. Tình hình bảo vệ an ninh quốc gia

CH: 1. Em hãy quan sát các hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia ở Hình 5.2 và kể thêm một số hoạt động tương tự. 

2. Em hãy nêu một số nét chính về tình hình bảo vệ an ninh quốc gia trong giai đoạn hiện nay ở nước ta.

Luyện tập

CH: Các hoạt động từ thiện như "Phát gạo miễn phí", "Siêu thị 0 đồng",... có ý nghĩa như thế nào trong bảo vệ an ninh quốc gia? Em hãy nêu một số hoạt động từ thiện khác tương tự. 

2. Tình hình bảo đảm trật tự, an toàn xã hội

CH: 1. Theo em, có những hành động bảo đảm trật tự, an toàn xã hội nào ở Hình 5.3?

2. Em hãy nêu một số nét chính về tình hình bảo đảm trật tự, an toàn xã hội nước ta trong giai đoạn hiện nay. 

III. TRÁCH NHIỆM BẢO VỆ AN NINH QUỐC GIA VÀ BẢO ĐẢM TRẬT TỰ AN TOÀN XÃ HỘI

1. Trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang

CH: Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang có trách nhiệm gì trong bảo vệ an ninh quốc gia và bảo vệ trật tự, an toàn xã hội. 

2. Trách nhiệm của công dân, học sinh

CH: Theo em, trách nhiệm của công dân, trách nhiệm của học sinh trong bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là gì?

LUYỆN TẬP

CH: Hoa và Hồng là bạn thân, cùng sinh ra, lớn lên ở tỉnh H thuộc vùng biên giới. Học hết lớp 6, Hoa theo gia đình định cư ở nước ngoài. Hiện nay, tỉnh H đang chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Em hãy đóng vai bạn Hồng, viết thư kể cho bạn Hoa về những hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự ATXH của cộng đồng trong bối cảnh sống chung với dịch bệnh Covid-19. 

VẬN DỤNG

CH: Em hãy trình bày trước lớp kế hoạch "Tìm hiểu các kế hoạch về bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội nơi em ở". 

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

KHỞI ĐỘNG

CH: Một số hoạt động tương tự: 

- Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong Đại hội Đảng lần thứ XIII (2021). 

- Cảnh sát biển tổ chức huấn luyện bắn đạn thật trên biển (2018).

- Phát gạo tự động, miễn phí,...

I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM

1. An ninh quốc gia

CH: 1. An ninh quốc gia là sự ổn định, phát triển bền vững của chế độ XHCN và Nhà nước CHXHCN Việt Nam, sự bất khả xâm phạm độc lập, chủ quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. 

2. Bảo vệ an ninh quốc gia là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh, làm thất bại các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và loại trừ nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia. 

- Gồm các lĩnh vực: Bảo vệ an ninh chính trị.

+ Bảo vệ an ninh con người.

+ Bảo vệ an ninh kinh tế.

+ Bảo vệ an ninh thông tin, an ninh quốc phòng.

+ Bảo vệ an ninh tư tưởng - văn hóa.

+ Bảo vệ an ninh dân tộc, an ninh tôn giáo.

+ Bảo vệ an ninh biên giới.

+ Bảo vệ an ninh xã hội, an ninh đối ngoại.

3. Trật tự an toàn xã hội

CH: 1. Một xã hội trật tự, an toàn là trạng thái xã hội bình yên, trong đó, mọi người được sống yên ổn trên cơ sở các quy tắc và chuẩn mực đạo đức pháp lí xác định.

2. Bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về trậ tự ATXH.

- Gồm những hoạt động: Đấu tranh phòng, chống tội phạm về trật tự, an toàn xã hội.

+ Giữ gìn trật tự nơi công cộng.

+ Bảo đảm trật tự an toàn giao thông. 

+ Phòng ngừa tai nạn lao động và phòng chống thiên tai, dịch bệnh. 

+ Bài trừ các tệ nạn xã hội.

+ Bảo vệ môi trường.

II. TÌNH HÌNH BẢO VỆ AN NINH QUỐC GIA VÀ BẢO ĐẢM TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

1. Tình hình bảo vệ an ninh quốc gia

CH: 1. Kể thêm một số hoạt động tương tự như Hình 5.2:

- Ra quân bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp đầu Xuân Nhâm Dần 2022 của lực lượng Cảnh sát giao thông Công an thành phố Hà Nội.

- Lễ ra quân thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh trật tự Tết nguyên đán Nhâm Dần 2022.

2. Một số nét chính về tình hình bảo vệ an ninh quốc gia trong giai đoạn hiện nay ở nước ta:

- Lực lượng vũ trang từng bước làm thất bại âm mưu chiến lược "diễn biến hòa bình", bạo loạn, lật đổ của các thế lực thù địch, góp phần bảo đảm an ninh chính trị nội bộ.

- Đảm bảo quyền con người, quyền và lợi ích chính đáng của công dân được tôn trọng.

- Độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẽn lãnh thổ được bảo vệ vững chắc, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển bền vững đất nước.

- Triển khai thực hiện các biện pháp bảo vệ an ninh quốc gia theo quy định của pháp luật, tiến hành từ sớm từ xa, từ địa bàn cơ sở để nắm tình hình, xây dựng phương án, kế hoạch bảo vệ an ninh quốc gia.

- Phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh làm thất bại và loại trừ các hoạt động ngoại xâm, các nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia.

Luyện tập

CH: Ý nghĩa của các hoạt động từ thiện như "Phát gạo miễn phí", "Siêu thị 0 đồng",... trong bảo vệ an ninh quốc gia:

- Giúp nhân dân tiết kiệm được một khoản chi phí trong thời điểm khó khăn do dịch bệnh.

- Trở thành món quà tinh thần vô cùng giá trị của những người đang sống trong cơn “bão dịch”, làm ấm long người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn

- Tạo ra sự kết nối giữa những tấm lòng thơm thảo, mở rộng mạng lưới tương tác rộng khắp với mục tiêu chung, hỗ trợ kịp thời cho đồng bào đang lâm cảnh khó khăn cần giúp đỡ.

- Mỗi hành động nhỏ thắp lên niềm tin yêu, hy vọng, những giá trị tốt đẹp, ý nghĩa nhất của đời sống sẽ ở lại, bền lâu.

- Em hãy nêu một số hoạt động từ thiện khác tương tự.

+ Một số hoạt động từ thiện khác tương tự: 

- Chương trình Trung thu "Giấc mơ cho em".

- Hành động vì trẻ em nghèo bị bệnh tim.

- Tết Ấm Cho Trẻ Em Mồ Côi/ Cơ Nhỡ & Người Già Neo Đơn

2. Tình hình bảo đảm trật tự, an toàn xã hội

CH: 1. Theo em, có những hành động bảo đảm trật tự, an toàn xã hội ở Hình 5.3:

Hình a: ra quân bảo đảm trật tự an toàn xã hội.

Hình b: cứu hộ, cứu nạn người dân bị ảnh hưởng bởi bão lũ.

Hình c: điều hành, đảm bảo hoạt động giao thông. 

2. Một số nét chính về tình hình bảo đảm trật tự, an toàn xã hội nước ta trong giai đoạn hiện nay:

- Các lực lượng chức năng dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lí của Nhà nước và đươc sự ủng hộ của nhân dân đã thực hiện tốt công tác bảo đản trật tự, an toàn xã hội.

- Phòng ngừa, phát hiện đấu tranh trấn áp kịp thời các loại tội phạm. 

- Điều tra, làm rõ các vụ án đặc biệt nghiêm trọng.

- Công tác khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, tìm kiểm cứu nạn, cứu hộ, cháy nổ, bài trừ tệ nạn xã hội được chú trọng.

- Tai nạn và ùn tắc giao thông được giảm thiểu.

- Các hành vi vi phạm pháp luật được xử lí nghiêm minh.

- Trật tự kỉ cương xã hội được duy trì. 

III. TRÁCH NHIỆM BẢO VỆ AN NINH QUỐC GIA VÀ BẢO ĐẢM TRẬT TỰ AN TOÀN XÃ HỘI

1. Trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang

CH: Trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang trong bảo vệ an ninh quốc gia và bảo vệ trật tự, an toàn xã hội:

- Đảng Cộng sản Việt Nam giữ vai trò lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt. Nhà nước quản lí tập trung, thống nhất công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn, xã hội. 

+ Quốc hội quyết định các vấn đề chiến tranh và hòa bình; quy định về tình trạng khẩn cấp, các biện pháp đặc biệt khác bảo đảm quốc phòng và an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội về bảo vệ an ninh quốc gia.

+ Các bộ, cơ quan ngang bộ tổ chức thực hiện các nhiệm vụ bảo đảm an ninh quốc gia, bảo vệ trật tự an toàn xã hội, thực hiện các biện pháp bảo vệ chính trị nội bộ. 

+ Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm quản lí, điều hành, đôn đốc các cơ quan có chức năng trực tiếp tiến hành bảo vệ an ninh quốc gia, an toàn xã hội ở địa phương. 

+ Các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm thực hiện biện pháp bảo vệ an ninh chính trị nội bộ.

- Lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ và nhân dân theo quy định của pháp luật. 

2. Trách nhiệm của công dân, học sinh

CH: Trách nhiệm của công dân trong bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội:

+ Chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, quy định của địa phương nơi công tác, học tập, cư trú về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. 

+ Phối hợp, cộng tác với lực lượng Công an nhân dân trong phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự ATXH; tham gia bảo vệ lực lượng an ninh quốc gia va bảo đảm trật tự an toàn xã hội. 

+ Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; phát hiện, cung cấp kịp thời thông tin, tài liệu liên quan đến hoạt động vi phạm pháp luật xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự ATXH cho cơ quan thẩm quyền.

+ Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật. 

- Trách nhiệm của học sinh trong bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội:

+ Tích cực thực hiện trách nhiệm của công dân về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. 

+ Tham gia học tập đầy đủ các nội dung về bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội trong cơ sở giáo dục phổ thông. 

+ Gương mẫu thực hiện nội quy nhà trường và quy tắc sinh hoạt nơi công cộng.

+ Thực hiện phòng, chống bạo lực học đường theo hướng dẫn của nhà trường. 

+ Tham gia tuyên truyền pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, ATXH do nhà trường, cộng đồng tổ chức. 

+ Phát hiện, ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội của người thân, bạn bè và những người xung quanh. 

LUYỆN TẬP

CH: Những hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự ATXH của cộng đồng trong bối cảnh sống chung với dịch bệnh Covid-19:

- Công an các đơn vị, địa phương trong tỉnh luôn chủ động làm tốt công tác đảm bảo an ninh, trật tự (ANTT), an toàn phòng, chống dịch và an sinh xã hội; chủ động phối hợp với lực lượng y tế tiến hành truy vết thần tốc các trường hợp tiếp xúc với F0, F1.

- Công an tỉnh đã thành lập Sở Chỉ huy tiền phương của Công an tỉnh và bộ phận tác chiến điện tử để kịp thời chỉ đạo các mặt công tác, nắm thông tin về các trường hợp nhiễm/nghi nhiễm. Đã triển khai các tổ công tác trực tiếp xuống các huyện, thị xã, thành phố hỗ trợ, theo dõi, chỉ đạo Công an địa phương làm tốt công tác phòng, chống dịch; chủ động phối hợp với các ngành, địa phương thành lập lực lượng truy vết cấp thần tốc truy vết, khoanh vùng, dập dịch.

- Công an các địa phương rà soát các nhóm người theo từng diện hoàn cảnh để phối hợp với chính quyền địa phương các cấp triển khai hỗ trợ giúp người dân ổn định cuộc sống; vận động ủng hộ kinh phí, vật chất, trang thiết bị y tế với số tiền lớn để hỗ trợ cho công tác phòng, chống dịch trên địa bàn. Nổi bật như chương trình “Hạt gạo nghĩa tình” với hơn 520 tấn gạo, 50 tấn rau, củ, quả và các thực phẩm thiết yếu hỗ trợ người dân trong tỉnh; hỗ trợ 35 tấn gạo cho người dân; hỗ trợ thiết bị y tế cho các cơ sở điều trị F0, khu cách ly, phong tỏa và lực lượng tham gia phòng, chống dịch trên địa bàn…

- Tham mưu, đề xuất các giải pháp đón tiếp và đảm bảo an toàn, an sinh cho công dân từ các vùng dịch về địa phương, dốc toàn lực đảm bảo ANTT tại các cửa ngõ và các khu tạm cách ly. Cán bộ, chiến sỹ Công an tỉnh không quản ngày đêm khống chế dịch bệnh, hết lòng, hết sức phục vụ, giúp đỡ nhân dân trên địa bàn được đảm bảo đời sống tốt nhất.

VẬN DỤNG

CH: Kế hoạch "Tìm hiểu các kế hoạch về bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội nơi em ở" qua web của địa phương, của tỉnh, qua các văn bản trên cổng thông tông tin điện tử của địa phương;....

- Kế hoạch về bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội nơi em ở":

+ Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng Công an nhân dân, đề cao vai trò của người đứng đầu trong phối hợp, xây dựng, triển khai các giải pháp về bảo đảm an ninh du lịch từ khâu lập quy hoạch phát triển du lịch bền vững đến nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, chủ động rà soát, phát hiện và xử lý những vấn đề phức tạp phát sinh trong quá trình phát triển du lịch tại địa phương.

+ Tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật nhà nước; chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn hoạt động của người nước ngoài tác động vào nội bộ ta qua đường du lịch.

+ Phòng chống tình trạng tham nhũng chính sách, lợi ích nhóm trong lĩnh vực du lịch. Đẩy mạnh Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc và xây dựng điển hình tiên tiến trong các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, trường học về du lịch.

+ Thường xuyên tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác cho cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân về âm mưu, phương thức, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động, các loại tội phạm trong lĩnh vực du lịch, tạo thế trận an ninh nhân dân vững chắc.

+ Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch…

+ Nâng cao năng lực dự báo, chủ động có phương án, giải pháp phòng ngừa, ứng phó kịp thời với các thách thức về an ninh phi truyền thống, tạo điều kiện để du lịch phục hồi, phát triển thực sự trở thành mũi nhọn trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.