BÀI 2: NỘI DUNG CƠ BẢN VỀ MỘT SỐ LUẬT QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH VIỆT NAM

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

CH: Bạn Hà đang học lớp 10, có nguyện vọng trở thành sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam hoặc sĩ quan Công an nhân dân Việt Nam. Theo em, bạn Hà cần phải chuẩn bị những gì để có thể đạt được nguyện vọng đó?

I. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH

CH: 1. Hình 2.1 là một số hoạt động giáo dục quốc phòng và an ninh trong trường THPT. Em hãy cho biết các bạn đang tham gia những hoạt động nào?

2. Theo em, môn Giáo dục quốc phòng và an ninh được thực hiện chính khóa ở những nhà trường nào?

3. Mục tiêu, quyền và trách nhiệm của công dân đối với giáo dục quốc phòng và an ninh là gì? Các hành vi nào bị cấm đối với giáo dục quốc phòng và an ninh?

Luyện tập 

CH: Bạn Hùng học lớp 10, có em trai là Dũng học lớp 8. Chủ nhật tuần này, trường của Dũng tổ chức ngoại khóa giáo dục quốc phòng an ninh với chủ đề: "Em yêu biển đảo quê hương". Dũng định nói với bố mẹ viết giấy xin phép không tham gia buổi ngoại khóa này để ở nhà ôn tập môn Toán và môn Tiếng anh. Đây là hai môn mà Dũng sẽ tham dự kì thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh sắp tới". Nếu em là Hùng, em sẽ nói gì với Dũng? 

II. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT SĨ QUAN QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM

CH: 1. Em hãy quan sát Hình 2.2, nêu một số hoạt động của sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam.

2. Theo em, vị trí, chức năng, nghĩa vụ của sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam là gì?

3. Công dân cần phải có những điều kiện gì để đươc tuyển chọn đào tạo sĩ quan Quân đôi nhân dân Việt Nam?

Luyện tập 

CH: Hai bạn Chiến và Quân đang học lớp 10, có nguyện vọng trở thành sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam. Theo Chiến, học sinh THPT bắt buộc phải hoàn thành nghĩa vụ quân sự mới được dự tuyển vào một trường quân sự để học và trở thành sĩ quan. Quân lại nghĩ cần tốt nghiệp một trường đại học, sau đó hoàn thành nghĩa vụ quân sự là có thể trở thành sĩ quan. Em có đồng ý với hai bạn không? Vì sao? 

III. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT CÔNG AN NHÂN DÂN

CH: 1. Em hãy quan sát Hình 2.3, nêu một số hoạt động của công an nhân dân. 

2. Vị trí, chức năng của công an nhân dân là gì?

3. Tiêu chuẩn của công dân để được tuyển chọn vào công an nhân dân là gì? Đối tượng nào được ưu tiên?

4. Nghĩa vụ tham gia công an nhân dân của công dân là gì? 

LUYỆN TẬP

CH1: Bố Hoàng là sĩ quan cảnh sát cơ động đã anh dũng hi sinh khi làm nhiệm vụ. Hoàng đang học ở một cơ sở giáo dục nghề nghiệp và muốn trở thành sĩ quan công an nhân dân để tiếp nối sư nghiệp của bố. Nhưng Hoàng băn khoăn liệu có con đường nào cho học sinh nghề phấn đấu để trở thành sĩ quan công an nhân dân không? Em hãy viết thư tư vấn cho Hoàng.

CH2: Còn một tuần nữa là anh Bạch hết 24 tháng thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân và trở về dự kì thi tuyển sinh vào một trường công an. Nhưng anh Bách vừa nhận được quyết định kéo dài thời gian phục vụ tại ngũ do đơn vị đang tham gia phòng chống dịch bệnh. Bố mẹ anh Bách biết tin rất lo lắng vì anh Bách lại lỡ một kì thi. Nếu em là anh Bách, em sẽ nói gì với bố mẹ?

VẬN DỤNG

CH1: Em hãy trình bày trước lớp báo cáo về chủ đề: "Học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh - Những điều thú vị".

CH2: Em hãy xây dựng và trình bày trước lớp kế hoạch tổ chức ngoại khóa cho học sinh một trường THCS (ở gần trường em đang học) về giáo dục quốc phòng và an ninh.

CH3: Giả sử, em là báo cáo viên trong chương trình Ngày hội hướng nghiệp sắp tổ chức tại trường, em hãy xây dựng và trình bày kế hoạch trước lớp về kế hoạch tuyên truyền, vận động các bạn đăng kí dự tuyển vào các học viện, nhà trường quân đội và công an. 

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

KHỞI ĐỘNG

CH: Bạn Hà đang học lớp 10, có nguyện vọng trở thành sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam hoặc sĩ quan Công an nhân dân Việt Nam. Theo em, để đạt được nguyện vọng đó, bạn Hà cần:

- Có đủ tiêu chuẩn về chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ học vấn, sức khỏe và tuổi đời. 

- Có nguyện vọng và khả năng hoạt động trong lĩnh vực quân sự. 

I. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH

CH: 1. Hình 2.1 là một số hoạt động giáo dục quốc phòng và an ninh trong trường THPT. Các bạn đang thực hiện những hoạt động:

Hình a: Thực hành luyện tập đội hình đội ngũ.

Hình b: Tập bắn ngoài thao trường. 

Hình c: Học lí thuyết giáo dục quốc phòng an ninh. 

Hình d: Thực hành sơ cứu tại chỗ. 

2. Theo em, môn Giáo dục quốc phòng và an ninh đã được thực hiện trong trường tiểu học, trường THCS, thực hiện lồng ghép thông qua nội dung các môn học. 

3. Mục tiêu, quyền và trách nhiệm của công dân đối với giáo dục quốc phòng và an ninh:

- Mục tiêu: phát huy tinh thần yêu nước, truyền thống dựng nước và giữ nước, lòng tự hào dân tộc, tự tôn dân tộc, nâng cao ý thức, trách nhiệm, tự giác thực hiện nhiệm vụ quốc phòng an ninh, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. 

- Quyền và trách nhiệm của công dân:

+ Học tập, nghiên cứu để nắm vững kiến thức quốc phòng và an ninh 

+ Người tham gia giáo dục an ninh và quốc phòng được hưởng chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật. 

- Các hành vi bị cấm đối với giáo dục quốc phòng và an ninh: 

+ Tuyên truyền xuyên tạc đường lối, quan điểm, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

+ Tiết lộ bí mật nhà nước.

+ Tuyên truyền chính sách thù địch, gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc. 

+ Xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. 

Luyện tập 

CH: Nếu em là Hùng, em sẽ nói với Dũng: Kì thi chọn HSG cấp tỉnh rất quan trọng. Tuy nhiên, ôn thi là cả một quá trình dài, không chỉ trong một buổi. Hoạt động ngoại khóa giáo dục quốc phòng an ninh với chủ đề: "Em yêu biển đảo quê hương" là một hoạt động rất ý nghĩa và thiết thực với học sinh. Đó cũng thể hiện quyền, trách nhiệm học tập và nghiên cứu môn giáo dục quốc phòng an ninh, thể hiện lòng yêu nước và tự hào dân tộc. Vì vậy, em cần tham gia hoạt động ngoại khóa này.

II. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT SĨ QUAN QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM

CH: 1. Một số hoạt động của sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam: 

- Hình a, b: Nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu của sĩ quan.

- Hình c: Bộ đội giúp nhân dân cuốc đất trồng cây, thể hiện sĩ quan tham gia thực hiện công tác dân vận.

- Hình d: Sĩ quan trao đổi về các hoạt động bay. 

2. Theo em, vị trí, chức năng, nghĩa vụ của sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam:

- Vị trí, chức năng: sĩ quan là lực lượng nòng cốt của quân đội và là thành phần chủ yếu trong đội ngũ cán bộ quân đội, đảm nhiệm các chực vụ lãnh đạo, chỉ huy, quản lí hoặc trực tiếp thực hiện một số nhiệm vụ khác, bảo đảm cho quân đội sẵn sàng chiến đấu và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. 

- Nghĩa vụ: Sẵn sàng chiến đấu, hi sinh, bảo vệ nền độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ Đảng Cộng sản Việt Nam. Tham gia xây dựng đất nước, bảo vệ tài sản và lợi ích của nhà nước, của cơ quan, tổ chức, bảo vệ tính mạng, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân. 

+ Thường xuyên giữ gìn và  trau dồi đạo đức cách mạng, học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ, kiến thức. 

+ Tuyệt đối phục tùng tổ chức, phục tùng chỉ huy, nghiêm chỉnh chấp hành điều lệnh, điều lệ, chế độ quy định của quân đội, giữ bí mật quân sự, bí mật quốc gia. 

+ Thường xuyên chăm lo lợi ích vật chất và tinh thần của bộ đội. 

+ Gương mẫu chấp hành và vận động nhân dân thực hiện đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tôn trọng và gắn bó mật thiết với nhân dân. 

3. Những điều kiện của công dân cần phải có để đươc tuyển chọn đào tạo sĩ quan Quân đôi nhân dân Việt Nam:

- Có đủ tiêu chuẩn về chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ học vấn, sức khỏe và tuổi đời. 

- Có nguyện vọng và khả năng hoạt động trong lĩnh vực quân sự. 

Luyện tập

CH: Theo Điều 4 và điều 5, điều kiện để trở thành sĩ quan là: 

- Điều 4: Công dân nước CHXHCN Việt Nam có:

+ Đủ tiêu chuẩn về chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ học vấn, sức khỏe và tuổi đời. 

+ Nguyện vọng và khả năng hoạt động trong lĩnh vực quân sự. 

- Điều 5: Những người tốt nghiệp đại học trở lên được điều động vào phục vụ trong quân đội đã được đào tạo, bồi dưỡng chương trình quân sự. Vì vậy, ý kiến của bạn Chiễn và Quân chưa chính xác, chưa đầy đủ. 

III. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT CÔNG AN NHÂN DÂN

CH: 1. Một số hoạt động của công an nhân dân:

Hình a: Bảo vệ an ninh quốc gia.

Hình b: Bảo vệ an ninh quốc gia, chống lại các thế lực thù địch.

Hình c: Bắt giữ các loại tội phạm.

Hình d: Thực hiện quản lí nhà nước, xử phạt hành chính. 

2. Vị trí, chức năng của công an nhân dân:

- Vị trí: là lượng trang nhân dân làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự ATXH, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia. 

- Chức năng: 

+ Tham mưu với Đảng, Nhà nước về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, ATXH, đấu tranh phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự ATXH. 

+ Thực hiện quản lí nhà nước về bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự ATXH, đấu tranh phòng chống âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch, các loại tội phạm và VPPL về an ninh quốc gia, trật tự ATXH. 

3. Tiêu chuẩn của công dân để được tuyển chọn vào công an nhân dân là: đủ tiêu chuẩn về chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ sức khỏe, độ tuổi, năng khiếu phù hợp với công tác công an, có nguyện vọng và công an nhân dân có nhu cầu 

- Đối tượng được ưu tiên: học sinh, sinh viên xuất sắc tốt nghiệp ở các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp có đủ tiêu chuẩn để đào tạo, bổ sung vào công an nhân dân. 

4. Nghĩa vụ tham gia công an nhân dân của công dân: Thực hiện nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc trong lực lượng vũ trang nhân dân. 

LUYỆN TẬP

CH1: Bố Hoàng là sĩ quan cảnh sát cơ động đã anh dũng hi sinh khi làm nhiệm vụ. Hoàng đang học ở một cơ sở giáo dục nghề nghiệp và muốn trở thành sĩ quan công an nhân dân để tiếp nối sư nghiệp của bố. Nhưng Hoàng băn khoăn liệu có con đường nào cho học sinh nghề phấn đấu để trở thành sĩ quan công an nhân dân không? Viết thư tư vấn cho Hoàng:

- Điều kiện để tuyển chọn vào Công an nhân dân theo Điều 7 là: Tuyển chọn học sinh, sinh viên xuất sắc tốt nghiệp ở các cơ sở giáo dục đại học. Cơ sở giáo dục nghề nghiệp có đủ tiêu chuẩn để đào tạo, bổ sung vào công an nhân dân. 

- Vì vậy, Hoàng đang học ở một cơ sở giáo dục nghề nghiệp và muốn trở thành sĩ quan công an nhân dân để tiếp nối sư nghiệp của bố, Hoàng cần tìm hiểu về cơ sở giáo dục mình đang theo học có có đủ tiêu chuẩn để đào tạo, bổ sung vào công an nhân dân hay không. Nếu đủ điều kiện, Hoàng có thể phấn đấu để trở thành sĩ quan công an nhân dân.

CH2: Còn một tuần nữa là anh Bạch hết 24 tháng thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân và trở về dự kì thi tuyển sinh vào một trường công an. Nhưng anh Bách vừa nhận được quyết định kéo dài thời gian phục vụ tại ngũ do đơn vị đang tham gia phòng chống dịch bệnh. Bố mẹ anh Bách biết tin rất lo lắng vì anh Bách lại lỡ một kì thi. Nếu em là anh Bách, em sẽ nói  với bố mẹ:

- Được phục vụ tại ngũ trong quân đội do đơn vị đang tham gia phòng chống dịch bệnh là một sự tự hào, là trách nhiệm và nghĩa của một quân nhân được phục vụ cho Tổ quốc. 

- Nếu không thể tham dự kì thi tuyển sinh vào một trường công an thì có thể thi vào năm sau. Vì trước mắt, cần phục vụ nhiệm vụ Tổ quốc cần trước. Hơn nữa, đây cũng có thể là một trong những điều kiện để xem xét ưu tiên hơn trong quá trình tuyển sinh. 

- Vì vậy, bố mẹ không nên lo lắng. 

VẬN DỤNG

CH1: Trình bày trước lớp báo cáo về chủ đề: "Học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh - Những điều thú vị: 

- Môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh có những đòi hỏi có kỹ năng quân sự an ninh cần thiết. Trong quá trình học tập, người học vừa được trang bị kiến thức lý thuyết, vừa được rèn luyện kỹ năng thực hành. Khi dạy học môn GDQPAN Trung tâm đã kết hợp nhiều phương pháp tích hợp, kết hợp cả giảng dạy lý thuyết thực hành, trang bị hệ thống máy chiếu, sơ đồ, bản đồ, mô hình học cụ và sử dụng hiệu quả công nghệ thông tin, từ đó trang bị cho người học những kiến thức cơ bản và kỹ năng về các nội dung cho hoạt động quân sự, đó là những kinh nghiệm thực tiễn trong Quân đội. Qua những khó khăn, vất vả khi học thực hành sinh viên đã có những trải nghiệm quý báu về tình đoàn kết, tính kỷ luật..., hiểu và chia sẻ với những vất vả khó khăn của những người lính khi huấn luyện, SSCĐ và công tác ngay cả trong thời bình. Qua đó giúp học sinh hiểu tin yêu và tin tưởng vào sức chiến đấu của Quân đội, đặt nền móng vững chắc để phát triển bản thân theo khả năng của mình, sau đó là cống hiến cho đất nước dù làm việc ở bất cứ lĩnh vực gì.  Tri thức chính là nền tảng tạo nên sức mạnh và vị thế của một quốc gia. Học sinh sẽ là nền tảng tri thức để phát triển đất nước trong tương lai gần. Tuy nhiên, cần có sự định hướng đúng đắn, xây dựng được niềm tin cho sinh viên với những vấn đề của xã hội và đất nước, trước hết là niềm tin vào khả năng SSCĐ và chiến đấu thắng lợi của Quân đội ta.

- GDQP và an ninh cho học sinh là một môn học đặc biệt, có tính cấp bách và lâu dài. Những giờ học thực sự khó khăn với sinh viên nhưng ai cũng thấy vui vì được trải nghiệm cảm giác của người chiến sĩ thực thụ. Nhận được sự hướng dẫn của thầy cô, sự quan tâm chia sẻ của các bạn bè, học sinh đã từng bước trưởng thành hơn. Đối với học sinh, những kỳ học quân sự khép lại nhưng chắc chắn sẽ là nơi khởi đầu cho những mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống…!

CH2: Xây dựng và trình bày trước lớp kế hoạch tổ chức ngoại khóa cho học sinh một trường THCS (ở gần trường em đang học) về giáo dục quốc phòng và an ninh: Tổ chức triển lãm về hình ảnh lịch sử, các hiện vật mang tính giáo dục, tham quan bảo tàng, nhà truyền thống, các đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, tổ chức hội thi, hội thao tìm hiểu về kiến thức về quốc phòng, an ninh. 

CH3: Xây dựng và trình bày kế hoạch trước lớp về kế hoạch tuyên truyền, vận động các bạn đăng kí dự tuyển vào các học viện, nhà trường quân đội và công an:

- Tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng.

- Xây dựng Ban tuyển sinh quân sự phối hợp với đài phát thanh của huyện để đăng thông tin tuyển sinh quân sự.

- Mời Hội Cựu chiến binh huyện, Hội Phụ nữ, huyện đoàn, Hội cha mẹ học sinh cùng tham gia.

- Tổ chức tư vấn trực tiếp, tư vấn bằng tài liệu cho các học sinh tại các trường.