BÀI 2. Ô NHIỄM, XÓI MÒN ĐẤT VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐẤT

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

Khởi động: Hình 1 mô tả hiện tượng gì?

1. NGUYÊN NHÂN GÂY ÔI NHIỄM ĐẤT

Hoạt động khám phá

Quan sát, đọc thông tin trong hình từ 2 đến 8 và cho biết:

• Nguyên nhân nào gây ô nhiễm đất do con người ?

• Nguyên nhân nào gây ô nhiễm đất do tự nhiên ?

Luyện tập, thực hành

Những nguyên nhân gây ô nhiễm đất ở địa phương em? Chia sẻ với bạn.

2. NGUYÊN NHÂN GÂY XÓI MÒN ĐẤT

Hoạt động khám phá

Đọc thông tin, quan sát hình dưới đây và cho biết những nguyên nhân gây xói mòn đất.

Luyện tập, thực hành

Tìm hiểu nguyên nhân gây xói mòn đất

Mô tả sự thay đổi của đất trong mỗi khay khi có nước chảy và giải thích

Chia sẻ với bạn về nguyên nhân gây ra xói mòn đất

3. TÁC HẠI CỦA Ô NHIỄM ĐẤT VÀ XÓI MÒN ĐẤT

Hoạt động khám phá

Đọc thông tin dưới đây, chia sẻ với bạn về những tác hại của ô nhiễm và xói mòn đất

Vận dụng

• Thu thập thông tin về những nguyên nhân, tác hại của ô nhiễm đất và xói mòn đất qua sách, báo, in-tơ-nét.

• Lập bảng theo gợi ý và chia sẻ với bạn….

4. MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐẤT

Hoạt động khám phá

Dựa vào thí nghiệm ở trang 12 về nguyên nhân gây xói mòn đất, quan sát các hình dưới đây và cho biết một số biện pháp bảo vệ môi trường đất. 

Luyện tập, thực hành

Em tập làm tuyên truyền viên

a) Viết hoặc vẽ tranh tuyên truyền bảo vệ môi trường đất và chia sẻ với bạn theo các nội dung sau:

• Nguyên nhân, tác hại của ô nhiễm đất và xói mòn đất.

• Một số việc cần làm để bảo vệ môi trường đất.

• Những việc em và mọi người xung quanh đã làm để bảo vệ môi trường đất.

b) Vận động người thân và cộng đồng cùng bảo vệ môi trường đất.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

Khởi động:Hiện tượng xói mòn đất.   

1. NGUYÊN NHÂN GÂY ÔI NHIỄM ĐẤT

Hoạt động khám phá

• Do con người: Bón phân hóa học, phun thuốc trừ sâu, thải hóa chất ra môi trường không qua xử lí, vứt rác bừa bãi không đúng nơi quy định,…

• Do tự nhiên: Nhiễm mặn, cháy rừng, núi lửa phun trào,…

Luyện tập, thực hành

Sử dụng phân bón và hóa chất trong nông nghiệp, vụn bã sinh hoạt và rác thải

2. NGUYÊN NHÂN GÂY XÓI MÒN ĐẤT

Hoạt động khám phá

Phá rừng, lũ lụt

Luyện tập, thực hành

Xói mòn đất do mưa, gió, và hoạt động con người.

Nước chảy qua đất:

• Đất không che phủ: dễ bị cuốn trôi, xói mòn nhiều.
• Đất có che phủ: ít xói mòn, giữ chất dinh dưỡng.

Nguyên nhân:

• Mất thảm thực vật.
• Canh tác không hợp lý.
• Khai thác rừng bừa bãi.

3. TÁC HẠI CỦA Ô NHIỄM ĐẤT VÀ XÓI MÒN ĐẤT

Hoạt động khám phá

- Tác hại của ô nhiễm đất

• Làm mất các chất dinh dưỡng, đất dễ bị xói mòn.

• Ảnh hưởng xấu đến nguồn nước khi các chất thải thấm vào trong đất.

• Thực vật chậm lớn hoặc có thể bị chết,...; nhiều động vật phải di chuyển đến các khu vực khác để sinh sống, có rất nhiều động vật không thể thích nghi và bị chết. 

• Ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người

- Tác hại của xói mòn đất

• Làm mất đất canh tác

• Gia tăng lũ lụt, sạt lở, mất đất ở,...

Vận dụng

4. MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐẤT

Xử lý rác thải theo đúng quy định, trồng nhiều cây phủ xanh rừng, làm ruộng bậc thang, sử dụng phân bón hữu cơ

Luyện tập, thực hành

a) Vẽ tranh về đề tài trồng rừng, nhặt rác,…

b) Vận động người thân và cộng đồng cùng bảo vệ môi trường đất.