BÀI 2. Ô NHIỄM, XÓI MÒN ĐẤT VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐẤT

Khởi động: Hình 1 mô tả hiện tượng gì?

Đáp án chuẩn:

Hiện tượng xói mòn đất.                                     

1. NGUYÊN NHÂN GÂY ÔI NHIỄM ĐẤT

Hoạt động khám phá

Quan sát, đọc thông tin trong hình từ 2 đến 8 và cho biết:

• Nguyên nhân nào gây ô nhiễm đất do con người ?

• Nguyên nhân nào gây ô nhiễm đất do tự nhiên ?

Đáp án chuẩn:

• Do con người: Bón phân hóa học, phun thuốc trừ sâu, thải hóa chất ra môi trường không qua xử lí, vứt rác bừa bãi không đúng nơi quy định,…

• Do tự nhiên: Nhiễm mặn, cháy rừng, núi lửa phun trào,…

Luyện tập, thực hành

Những nguyên nhân gây ô nhiễm đất ở địa phương em? Chia sẻ với bạn.

Đáp án chuẩn:

Sử dụng phân bón và hóa chất trong nông nghiệp, vụn bã sinh hoạt và rác thải

2. NGUYÊN NHÂN GÂY XÓI MÒN ĐẤT

Hoạt động khám phá

Đọc thông tin, quan sát hình dưới đây và cho biết những nguyên nhân gây xói mòn đất.

Đáp án chuẩn:

Phá rừng, lũ lụt

Luyện tập, thực hành

Tìm hiểu nguyên nhân gây xói mòn đất

Mô tả sự thay đổi của đất trong mỗi khay khi có nước chảy và giải thích

Chia sẻ với bạn về nguyên nhân gây ra xói mòn đất

Đáp án chuẩn:

- Mô tả sự thay đổi và giải thích

Khay 1:Đất trôi nhanh

Khay 2: Đất trôi chậm  do có cây nên có thể cản lại sức chảy và độ cuốn trôi đất của nước.

Khay 3: Nước được giữ lại ở các bậc thang và đất trôi chậm. Do các bậc thang sẽ giảm sức chảy của nước, giữ lại nước và đất.

- Nguyên nhân xói mòn đất: chặt phá rừng; bão, lũ, gió và địa hình dốc,...

3. TÁC HẠI CỦA Ô NHIỄM ĐẤT VÀ XÓI MÒN ĐẤT

Hoạt động khám phá

Đọc thông tin dưới đây, chia sẻ với bạn về những tác hại của ô nhiễm và xói mòn đất

Đáp án chuẩn:

- Tác hại của ô nhiễm đất

• Làm mất các chất dinh dưỡng, đất dễ bị xói mòn.

• Ảnh hưởng xấu đến nguồn nước khi các chất thải thấm vào trong đất.

• Thực vật chậm lớn hoặc có thể bị chết,...; nhiều động vật phải di chuyển đến các khu vực khác để sinh sống, có rất nhiều động vật không thể thích nghi và bị chết. 

• Ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ con người

- Tác hại của xói mòn đất

• Làm mất đất canh tác

• Gia tăng lũ lụt, sạt lở, mất đất ở,...

Vận dụng

• Thu thập thông tin về những nguyên nhân, tác hại của ô nhiễm đất và xói mòn đất qua sách, báo, in-tơ-nét.

• Lập bảng theo gợi ý và chia sẻ với bạn….

Đáp án chuẩn:

4. MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐẤT

Hoạt động khám phá

Dựa vào thí nghiệm ở trang 12 về nguyên nhân gây xói mòn đất, quan sát các hình dưới đây và cho biết một số biện pháp bảo vệ môi trường đất. 

Đáp án chuẩn:

Xử lý rác thải theo đúng quy định, trồng nhiều cây phủ xanh rừng, làm ruộng bậc thang, sử dụng phân bón hữu cơ

Luyện tập, thực hành

Em tập làm tuyên truyền viên

a) Viết hoặc vẽ tranh tuyên truyền bảo vệ môi trường đất và chia sẻ với bạn theo các nội dung sau:

• Nguyên nhân, tác hại của ô nhiễm đất và xói mòn đất.

• Một số việc cần làm để bảo vệ môi trường đất.

• Những việc em và mọi người xung quanh đã làm để bảo vệ môi trường đất.

b) Vận động người thân và cộng đồng cùng bảo vệ môi trường đất.

Đáp án chuẩn:

a) Vẽ tranh về đề tài trồng rừng, nhặt rác,…

b) Vận động người thân và cộng đồng cùng bảo vệ môi trường đất.