BÀI 3. LAO ĐỘNG CẦN CÙ, SÁNG TẠO

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK 

MỞ ĐẦU

Lao động cần cù, sáng tạo là truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam. Trong thời kì mới, truyền thống này cần được gìn giữ và phát huy. Ngày nay, những bàn tay, khối óc của người Việt vẫn miệt mài, hăng say lao động; không ngừng tìm tòi, đưa ra nhiều.....

Em hãy độc và nêu ý nghĩa của các câu tục ngữ sau:

- Cần cù bù thông minh

- Có công mài sắt có ngày nên kim

- Cái khó ló cái khôn

Một phút nghĩ hay hơn cả ngày quần quật.

KHÁM PHÁ

1. Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi

GIÁO SƯ - BÁC SĨ NÔNG HỌC LƯƠNG ĐỊNH CỦA - MỘT NHÀ KHOA HỌC, MỘT TRÍ THỨC TIÊU BIỂU TRONG THỜI ĐẠI HỒ CHÍ MINH

Giáo sư - Bác sĩ Nông học Lương Định Của là một người con ưu tú của làng Đại Ngãi, quận Kế Sách (nay là thị trấn Đại Ngãi, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng).

Ông là nhà trí thức gắn bó với đồng ruộng để tạo ra các giống lúa mới. Những đóng góp của ông đã góp phần bảo đảm lương thực để cuộc chiến đấu giành độc lập và tự do của dân tộc ta đi đến thắng lợi,....

Em có suy nghĩ gì về cách làm việc của Giáo sư - Bác sĩ Nông học Lương Định Của?

Theo em, thế nào là cần cù, sáng tạo trong lao động?

2. Em hãy đọc thông tin sau và thực hiện yêu cầu

Yêu cầu

– Em hãy chỉ ra biểu hiện của lao động cần cù, sáng tạo của nhân vật trong thông tin trên.

– Em hãy cho biết ý nghĩa của sự cần cù, sáng tạo trong lao động.

3. Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi

Trường hợp 1: Em có nhận xét gì về việc làm của bạn Ninh, bạn Hải và rút ra bài học cho bản thân? Em đã làm gì để thể hiện sự cần cù, sáng tạo trong lao động?

Trường hợp 2: Em có nhận xét gì về việc làm của bạn Danh và em trai? Theo em, việc làm của bạn Danh và em trai mang lại ý nghĩa gì?

Trường hợp 3: Em có nhận xét gì về thái độ của bạn K trong lao động? Theo em, bạn K nên thay đổi như thế nào? Vì sao?

LUYỆN TẬP

CH 1: Có quan điểm cho rằng: "Cần cù, sáng tạo không phải do bẩm sinh mà là kết quả của sự rèn luyện". Em hãy xây dựng bài thuyết trình để thể hiện suy nghĩ của mình.

CH 2: Em hãy chỉ ra những việc làm thể hiện sự cần cù sáng tạo và nhữung việc làm không thể hiện sự cần cù, sáng tạo trong lao động. Vì sao?

a. Bạn H luôn cố gắng, nỗ lực trong học tập và tích cực tham gia các câu lạc bộ của trường.

b. Tuy đã giải được bài toán nhưng bạn M vẫn cố gắng suy nghĩ để tìm thêm các cách giải khác hay hơn.

c, Trong hoạt động thảo luận nhóm, bạn P rất ít khi thực hiện các nhiệm vụ được giao và hay ỷ lại bạn bè.

d. Mỗi tuần, bạn T cùng nhóm bạn trong Câu lạc bộ Cây cọ nhí vẽ những bức tranh về bảo vệ môi trường, an toàn giao thông bằng bút sáp tái sử dụng.

CH 3: Em hãy độc tình huống sau và trả lời câu hỏi

- Em có đồng ý đánh giá của bạn M về bạn V không? Vì sao?

- Em có lời khuyên gì với những bạn chưa có thói quen cần cud, sáng tạo trong lao động?

CH 4: Em hãy kể tên những việc làm cụ thể sự cần cù, sáng tạo của bản thân trong học tập và cuộc sống

VẬN DỤNG

CH: Em hãy sưu tầm câu chuyện về tấm gương cần cù, sáng tạo trong lao động. Từ đó xây dựng kế hoạch rèn luyện cho bản thân.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

MỞ ĐẦU

- Cần cù bù thông minh: nghĩa là một người mà biết cần cù, siêng năng, chăm chỉ thì sẽ chẳng thua gì những người vốn sẵn thông minh, khẳng định sự bền bỉ, tính kiên trì đóng vai trò quan trọng để có được thành công.

- Có công mài sắt có ngày nên kim:  Để biến một thanh sắt khô cứng thành chiếc kim chỉ có một cách là kiên trì mài giũa không ngừng. Câu tục ngữ có ý nghĩa bất kì việc gì đều cần tới lòng kiên trì, ý chí.

- Cái khó ló cái khôn: khẳng định hoàn cảnh khó khăn có thể bộc lộ khả năng to lớn của trí tuệ con người.

- Một phút nghĩ hay hơn cả ngày quần quật: Khuyên con người hãy làm việc bằng suy nghĩ, bằng đầu óc để làm việc sẽ hay hơn làm bằng chân tay. 

KHÁM PHÁ

1. Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi

• Việc làm của giáo sư Lương Định Của là sự cống hiến, sự rèn luyện cần cù, chăm chỉ, chịu khó trong công việc, luôn suy nghĩ, tìm và phát hiện ra cách làm mới hiệu quả để đem lại kết quả cao hơn trong công việc.

• Cần cù, sáng tạo trong lao động là chăm chỉ tìm tòi, nghiên cứu, tìm ra những phương pháp mới trong học tập và lao động.

2. Em hãy đọc thông tin sau và thực hiện yêu cầu

- Nghiên cứu những phát hiện mới trên việc biến đổi bề mặt của loại vật liệu Titanium làm cải thiện độ bám dính mô nha trong ngành nha khoa phục hồi, giải pháp giảm áp lực lên các thành phố đô thị hoá nhanh – mảng sức khoẻ cộng đồng”, phát triển một loại gel nano thông minh có thể đẩy nhanh quá trình tái tạo mô da. 

- Ý nghĩa: phát triển đất nước, giúp ích cho con người, tạo thêm niềm tin, động lực cho người khác.

3. Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi

Trường hợp 1:

• Việc làm của bạn Ninh và bạn Hải đáng khen vì từ sớm đã cần cù chăm chỉ, chuyên cần chịu khó trong công việc, kiếm tiền tuè những việc nhỏ nhất mà bản thân có thể làm được.

• Rút ra bài học: ngay từ khi nhận thức được hoàn cảnh khó khăn bản thân hai bạn đã cố gắng nỗ lực, cần cù chịu khó để bù đắp cho những thiếu sót của bản thân và gia đình.

• Em đã chăm chỉ học tập rèn luyện, tìm hiểu về những thiếu sót của bản thân đồng thời tìm hiểu nghiên cứu về những gì mình thích.

Trường hợp 2: 

• Bạn Danh và em trai đã biết tận dụng những vật liệu cũ để tái chế để tận dụng vào việc trồng rau vừa tiết kiệm vừa sáng tạo.

• Ý nghĩa của hành động của hai anh em đã biết sáng tạo, cần cù, chăm chỉ cải thiện những công tụ cũ để tái chế, đồng thời hai anh em đã biết tìm tòi, suy nghĩ để phát hiện ra cách làm mới hiệu quả hơn trong công việc.

Trường hợp 3: 

• Thái độ của bạn K trong lao động trong công việc chưa chăm chỉ, cố gắng và cần cù bởi khi gặp khó khăn K đã từ bỏ công việc của mình mà không ngừng cố gắng.

• Bạn K nên thay đổi tính cách của bản thân để tìm tòi học hỏi và nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách trong công việc của mình.

LUYỆN TẬP

CH 1:

Em đồng ý với quan điểm đó.

Vì sự sáng tạo trong học tập, trong lao động và các hoạt động khác cũng phải từ sự rèn luyện trong học tập lao động và bản thân tự tìm tòi, rút kinh nghiệm những gì đã làm để từ đó sáng tạo ra những cái mới, phương pháp mới, tất nhiên tố chất trí tuệ, yếu tố bẩm sinh di truyền là rất quan trọng.

CH 2: 

• Những việc làm thể hiện cần cù, sáng tạo: a, b, d. Vì trong mỗi trường hợp trên các bạn đều cần cần cù, sáng tạo trong công việc và học tập để rèn luyện bản thân nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách tìm ra những cách thức làm việc phù hợp để đạt hiệu quả cao trong công việc, học tập.

• Những việc làm không thể hiện sự cần cù, sáng tạo: c. Vì bạn P chưa chăm chỉ, chủ động cố gắng.

CH 3:

•  Em không đồng ý vì bạn V đã cố gắng học tập rèn luyện và mở rộng kiến thức sự hiểu biết của bản thân và chia sẻ với các bạn.

• Học sinh cần chăm chỉ, nỗ lực, vượt qua khó khăn, thử thách, tìm ra những cách thức làm việc phù hợp để đạt được hiệu quả cao trong học tập.

CH 4: 

– Đi học chuyên cần.

– Bài khó không nản chí.

– Tự giác học, không chơi la cà…

– Phụ giúp bố mẹ các công việc nhà…

VẬN DỤNG

Chị Nguyễn Phương Anh

- Sinh năm 1996 tại Hà Nội

- Phương Anh mắc bệnh xương thủy tinh từ nhỏ.

- Chị được nhiều người biết đến khi cô tham gia và lọt vào vòng chung kết cuộc thi Tìm kiếm tài năng Việt Nam vào năm 2012.

- Thường xuyên xuất hiện trong các chương trình, sự kiện dành cho cộng đồng người khuyết tật.

- Chị hiện đang làm phát thanh viên, cộng tác viên ở Đài Tiếng nói Việt Nam

- Năm 2013, chị đã được Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) chọn làm một trong những gương mặt tiêu biểu cho trẻ em khuyết tật trên toàn thế giới và thực hiện một Video clip quảng bá về chị.