Slide bài giảng Ngữ văn 6 Cánh diều bài 2: À ơi tay mẹ

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN. À ƠI TAY MẸ

CHUẨN BỊ

Câu 1: 

Khi đọc bài thơ lục bát, các em cần chú ý:

- Bài thơ có được chia khổ không? Gồm bao nhiêu khổ? Mỗi khổ có bao nhiêu dòng? Vần trong bài thơ được gieo như thế nào? Các dòng thơ được ngắt nhịp ra sao?

- Bài thơ viết về ai và về điều gì?

- Bài thơ sử dụng các biện pháp nghệ thuật nào? Từ ngữ trong bài thơ có gì độc đáo? Việc sử dụng các từ ngữ và biện pháp nghệ thuật đó đem lại tác dụng ra sao?

- Ai là người đang bày tỏ cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ trong bài thơ? Người đó bày tỏ cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ gì?

Đọc trước văn bản; tìm hiểu thêm về tác giả Bình Nguyên.

Em đã lần nào nghe bà hoặc mẹ ru chưa? Hãy chia sẻ cảm nhận của em về lời ru ấy.

Bài soạn rút gọn:

Bài thơ được chia làm 6 khổ:

- Khổ 1: 2 dòng

- Khổ 2,3,4: 4 dòng

- Khổ 5: 2 dòng

- Khổ 6: 4 dòng

Cách gieo vần:

- Ở khổ 2 dòng: chữ thứ 6 của dòng đầu sẽ vần với chữ thứ 6 dòng sau ( sa- qua, mầu- dầu)

- Ở khổ 4 dòng: Chữ thứ 6 của dòng 6 câu sẽ vẫn với chữ thứ 6 dòng 8 câu ( dàng- vàng, tròn còn, đời- trời-mòn-còn, thu-mù,....)

Cách ngắt nhịp: Các em có thể ngắt theo nhịp 4/2, 4/4 

Bài thơ về mẹ và về sự hi sinh của mẹ cho con

Bài thơ sử dụng biện pháp nghệ thuật:

- Điệp ngữ: " bàn tay", " à ơi này cái"," ru cho"

- Biện pháp nhân hóa

- Biện pháp ẩn dụ bàn tay- mẹ

CÂU HỎI GIỮA BÀI:

Câu 1: Nhan đề và tranh minh họa gợi cho em cảm nhận gì?

Bài soạn rút gọn:

Nhan đề và tranh minh họa gợi cho em về tình mẹ

Câu 2: Chú ý các biện pháp tu từ, cách gieo vần và ngắt nhịp trong bài thơ.

Bài soạn rút gọn:

Các biện pháp tu từ, ngắt nhịp trong bài (xem phần 1. Chuẩn bị)

Câu 3: Hãy chú ý các phép nhiệm mầu từ tay mẹ thể hiện trong các khổ thơ như thế nào

Bài soạn rút gọn:

Phép nhiệm màu từ tay mẹ chắt chiu từ những dãi dầu, sương gió, vất vả trong cuộc đời mẹ. Cả đời mẹ dành trọn cho con, lam lũ sớm khuya chỉ muốn con có cuộc sống hạnh phúc.

Câu 4: Những từ ngữ nào được lặp lại nhiều lần trong bài thơ?

Bài soạn rút gọn:

Những từ ngữ được lặp lại nhiều:  " bàn tay", " à ơi này cái"," ru cho"

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Tìm hình ảnh, chỉ tiết thể hiện “phép nhiệm mầu” của bàn tay mẹ. Những dòng thơ nào nói lên đức hi sinh của người mẹ?

Bài soạn rút gọn:

Những hình ảnh chi tiết thể hiện phép màu từ tay mẹ:

- Bàn tay mẹ- chắn mưa 

- Bàn tay mẹ- chặn bão

- Bàn tay mẹ- thức một đời, dù bể cạn đá mòn vẫn còn hát ru

Những dòng thơ nói lên đức hi sinh của mẹ:

Bàn tay mẹ chắn mưa sa

Bàn tay mẹ chặn bão qua mùa màng

Bàn tay mẹ thức một đời

Mai sau bề cạn non mòn

À ơi tay mẹ vẫn còn hát ru

Bàn tay mang phép nhiệm màu

Chắt chiu từ những dãi dầu đấy thôi

Câu 2: Em nhỏ trong bài thơ được gọi bằng những từ ngữ nào? Cách gọi đó nói lên điều gì về tình cảm mẹ dành cho con?

Bài soạn rút gọn:

Em nhỏ trong bài thơ được gọi bằng: cái trăng vàng, cái trăng tròn, cái trăng, cái mặt trời, cái khuyết.

Câu 3: Trong bài thơ, cụm từ “à ơi” được lặp lại nhiều lần. Hãy phân tích tác dụng của sự lặp lại ấy.

Bài soạn rút gọn:

À ơi được lặp lại nhiều lần khiến câu thơ mang âm điệu lời ru nhằm mục đích thể hiện tình cảm chan chứa của mẹ dành cho con.

Câu 4: “Bàn tay mang phép nhiệm mầu / Chắt chịu từ những dãi dầu đấy thôi.”. Em có đồng ý với tác giả không? Vì sao?

Bài soạn rút gọn:

Em đồng ý với tác giả. Bởi cả đời mẹ vất vả vì con, lam lũ nhọc nhằn chịu mọi đắng cay, nguyện hi sinh cả cuộc đời để cho con có cuộc sống tốt đẹp. 

Câu 5: Hình ảnh “bàn tay mẹ” trong bài thơ tượng trưng cho điều gì?

Bài soạn rút gọn:

Hình ảnh bàn tay mẹ trong bàu thơ tượng trưng cho người mẹ

Câu 6: Em thích khổ thơ nào nhất trong bài thơ? Vì sao?

Gợi ý:

Em thích khổ thứ 3. Bởi đọc khổ thơ em cảm nhận được tình cảm của mẹ dành cho con là vô bờ vô tận