Slide bài giảng âm nhạc 7 cánh diều tiết 1: Hát bài đi cấy. Nghe bài dân ca hát chèo thuyền. Trải nghiệm và khám phá: tìm những câu thơ lục bát được dùng để phát triển thành lời ca của bài dân ca hát chèo thuyền

Tóm lược nội dung

CHỦ ĐỀ 2: EM YÊU LÀN ĐIỆU DÂN CA

TIẾT 1: HÁT BÀI ĐI CẤY.

NGHE BÀI DÂN CA HÁT CHÈO THUYỀN.

TRẢI NGHIỆM VÀ KHÁM PHÁ: TÌM NHỮNG CÂU THƠ LỤC BÁT ĐƯỢC DÙNG ĐỂ PHÁT TRIỂN THÀNH LỜI CA CỦA BÀI DÂN CA HÁT CHÈO THUYỀN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS chơi trò chơi giải câu đố về các làn điệu dân ca:

Câu 1: Nói đến ví dặm, chúng ta nghĩ đến vùng nào sau đây?

A. Thanh Hóa 

B. Phú Thọ

C. Nghệ An

Câu 2: Trong các bài hát sau, bài nào không phải là dân ca Nam Bộ?

A. Lý cây bông

B. Cây trúc xinh

C. Ru con

Câu 3: Bèo dạt mây trôi là dân ca của vùng nào?

A. Dân ca quan họ Bắc Ninh

B. Dân ca Nam Bộ

C. Dân ca Thanh - Nghệ Tĩnh

Câu 4: Lý đĩa bánh bò là dân ca của vùng nào?

A. Dân ca Nam Bộ

B. Dân ca Quảng Nam

C. Dân ca Thanh Hóa

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Hát bài Đi cấy

- GV giới thiệu tên bài hát, xuất xứ và nội dung của bài hát.

- GV cho HS nghe bài hát kết hợp với vận động cơ thể hoặc biểu lộ cảm xúc. 

- GV hướng dẫn HS khởi động giọng hát. 

- GV dạy HS hát từng câu, ghép nối các câu theo lối “móc xích”: câu hát 1 nối với câu hát 2; câu hát 3 nối với câu hát 4.

Nội dung ghi nhớ:

- Đi cấy là bài hát dân ca trong liên khúc trên. Bài hát có cấu trúc 1 đoạn, giai điệu tươi vui, trong sáng. Lời ca được hình thành từ câu thơ lục bát:

Lên chùa bẻ một cành sen

Ăn cơm bằng đèn đi cấy sáng trăng

Ba cô có bạn cùng trăng?

Thắp đèn ta sẽ chơi trăng ngoài thềm

Cầu cho trong ấm ngoài êm!

- Bài hát thể hiện sắc thái tươi vui, trong sáng.

2. Nghe bài dân ca Hát chèo thuyền

- GV chia lớp thành các nhóm, yêu cầu thảo luận theo những câu hỏi dưới đây:

+ Tinh thần cần cù lao động của những người dân làm nghề chài lưới thể hiện ở câu hát nào?

+ Nghề chài lưới lênh đênh trên sông nước đi khắp mọi nơi thể hiện ở câu hát nào?

+ Nội dung bài hát muốn nhắn nhủ chúng ta điều gì?

+ Cụm từ "dô dô khoan dô hậy" do bên xướng hay bên "xô" hát? 

+ Nêu cảm nhận của em về bài hát.

Nội dung ghi nhớ:

+ Tinh thần cần cù của người lao động thể hiện ở câu hát "Không nên là nên ta cũng chẳng nhờ là nhờ cậy ai".

+ Cuộc sống lênh đênh trên sông nước của nghề chài lưới thể hiện ở câu hát "Sông Ngô là Ngô bể Sở biết đâu là đâu bến bờ".

+ Cụm từ "dô dô khoan dô hậy" do bên "xô" hát.

- Hát chèo thuyền là một bài dân ca của vùng Bắc Bộ. Nội dung bài hát thể hiện tinh thần lao động và sự vất vả của những người dân làm nghề chài lưới. Cuộc sống của họ gắn với sông nước, lênh đênh khắp mọi người. Họ luôn lạc quan, yêu cầu và tự tin vào sức lao động của chính mình. 

- Bài dân ca được hát theo hình thức "Xướng - Xô", giai điệu đan xen giữa sự mềm mại của bè "Xướng" và sự chắc khở phù hợp nhịp lao động của bè "Xô": "dô dô khoan dô hậy".

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VẬN DỤNG

- GV tổ chức cho HS hoạt động theo nhóm và nêu yêu cầu: Hãy tìm những câu thơ lục bát được dùng để phát triển thành lời ca của bài dân ca Hát chèo thuyền.

Gợi ý trả lời:

Chồng chài, vợ lưới, con câu,

Sông Ngô bể Sở biết đâu bến bờ.

Khi nên tay kiếm tay cờ,

Không nên thì cũng chẳng nhờ cậy ai.

* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Ôn lại kiến thức đã học :

+ Hát đúng cao độ, trường độ, sắc thái và lời ca bài Đi cấy; kết hợp gõ đệm, đánh nhịp hoặc vận động theo nhạc.

+ Vận động cơ thể hoặc gõ đệm phù hợp với nhịp điệu của bài dân ca Hát chèo thuyền.