Soạn giáo án điện tử sinh học 11 Cánh diều Bài 17: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM

ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát hình 17.1, kể tên các yếu tố môi trường tác động đến cây ngô.

Yếu tố môi trường: ánh sáng, nhiệt độ, nước…

Nhân tố bên trong: tuổi của cây, hormone…

Những yếu tố này ảnh hưởng như thế nào đến sinh trưởng và phát triển của cây ngô?

BÀI 17. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT.

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Một số yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở thực vật
2. Các nhân tố chi phối quá trình phát triển ở thực vật có hoa
3. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển ở thực vật trong thực tiễn
4. Thực hành quan sát tác dụng của bấm ngọn, tỉa cành; phun kích thích tố lên cây; tính tuổi cây

I.MỘT SỐ YẾU TỐ MÔI TRƯỜNG ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT

Thảo luận nhóm

1. Thực vật có sinh trưởng, phát triển cùng tốc độ ở các môi trường khác nhau không?
2. Nêu ví dụ một yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của thực vật

TRẢ LỜI

• Nước: là yếu tố cần thiết và ảnh hưởng lên tất cả các quá trình tồn tại, sinh trưởng, phát triển của thực vật.

Ví dụ: Khi bị hạn, chiều cao cây và kích thước lá của cây ngô giảm so với cây ngô không bị hạn.

• Nhiệt độ: Ảnh hưởng nhiều đến sinh trưởng của thực vật, tùy từng loại cây có nhiệt độ thích hợp khác nhau.
• Ví dụ: Những cây rau màu vụ đông (su hào, bắp cải…) thích hợp với điều kiện lạnh

Trả lời

• Ánh sáng: Ảnh hưởng tới quang hợp, do đó ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây. Thời gian chiếu sáng dài hay ngắn có thể tác động tới cảm ứng ra hoa ở thực vật. Ánh sáng đỏ kích thích sự nảy mầm của hạt, sinh trưởng thân, lá và ra hoa. Ánh sáng xanh gây giảm sinh trưởng thân, lá.

Ví dụ: Thắp đèn ruộng hoa cúc

• Dinh dưỡng khoáng: Ảnh hưởng tới quang hợp, do đó ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây, gây nên biến đổi hình thái của cây (cây bị còi cọc, vàng lá…).

Ví dụ: Thiếu Nitrogen cây còi cọc, vàng lá

• Hormone ngoại sinh hoặc chất điều hòa sinh trưởng: Bổ sung hormone hoặc chất điều hòa sinh trưởng làm thay đổi tương quan hormone trong cây, thúc đẩy sự sinh trưởng, phát triển của cây theo hướng hormone ưu thế.

Ví dụ: Phun gibberellin thúc đẩy sự ra hoa ở cây phong lan Đai Châu (Rhynchostylis gigantea).

1. CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA

THẢO LUẬN NHÓM

1. (Câu hỏi 2 tr.114) Quan sát hình 17.2, cho biết yếu tố nào chi phối sự ra hoa ở thực vật.
2. Nêu các nhân tố bên trong ảnh hưởng tới sự phát triển của thực vật có hoa.
3. Các nhân tố bên trong
4. a) Tuổi của cây

- Tùy vào giống và loài, cây đến độ tuổi xác định sẽ ra hoa.

Cá chua ra hoa khi có 14 lá

Tre 60 năm ra hoa

1. b) Tương quan dinh dưỡng

- Tương quan các hợp chất carbohydrate (C) và các hợp chất chứa nitrogen (N) trong cây chi phối sự chuyển từ pha phát triển sinh dưỡng dang pha phát triển sinh sản.

• Tỉ lệ: C/N lớn → cây ra hoa.
• Ví dụ: Tỉ lệ C/N > 20

→ cây lan Hồ Điệp ra hoa

1. Các nhân tố bên trong
2. c) Tương quan hormone

- Tương quan hormone chi phối sự ra hoa ở thực vật.

Ví dụ: Gibbrelin giữ vai trò quyết định trong sự ra hoa của thực vật

Thảo luận nhóm

1. Quan sát hình 17.3, cho biết quang chu kì là gì?
2. Nêu các nhân tố bên ngoài khác ảnh hưởng tới sự phát triển của thực vật.

2) Các nhân tố bên ngoài

1. Ánh sáng

➢ Quang chu kì: Sự phát triển của thực vật phụ thuộc vào tương quan độ dài ngày và đêm.

- Dựa vào phản ứng đối với quang chu kì, thực vật được chia làm 3 nhóm:

+ Cây ngày ngắn: ra hoa trong điều kiện ngày ngắn với thời gian chiếu sáng thường dưới 10 giờ, thời gian tối liên tục trên 14 giờ.

Ví dụ: cà phê, lúa…

1. Ánh sáng

➢ Quang chu kì: Sự phát triển của thực vật phụ thuộc vào tương quan độ dài ngày và đêm.

- Dựa vào phản ứng đối với quang chu kì, thực vật được chia làm 3 nhóm:

+ Cây ngày dài: ra hoa trong điều kiện ngày dài với thời gian chiếu sáng thường trên 14 giờ hoặc thời gian tối liên tục dưới 10 giờ.

Ví dụ: lúa mì, thanh long…

- Dựa vào phản ứng đối với quang chu kì, thực vật được chia làm 3 nhóm:

+ Cây trung tính: ra hoa không phụ thuộc độ dài thời gian chiếu sáng.

Ví dụ: cà chua, hướng dương…