Soạn giáo án điện tử ngữ văn 7 kết nối bài : Tập làm một bài thơ bốn chữ và năm chữ

Nội dung giáo án

CHÀO ĐÓN CÁC EM TỚI TIẾT HỌC MÔN NGỮ VĂN NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

   Em hãy đọc thuộc lòng bài thơ Đồng dao mùa xuân hoặc Gặp lá cơm nếp.

Tiết...

TẬP LÀM MỘT BÀI THƠ BỐN CHỮ VÀ NĂM CHỮ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Yêu cầu đối với thể thơ bốn chữ, năm chữ
2. Thực hành viết theo các bước
3. Viết bài
4. Yêu cầu đối với thể thơ bốn chữ, năm chữ

   Dựa vào nội dung các văn bản đã học Đồng dao mùa xuân, Gặp lá cơm nếp hãy nhắc lại các đặc điểm của thể thơ bốn chữ, năm chữ.

1. Yêu cầu đối với thể thơ bốn chữ, năm chữ

• Số dòng: Số lượng dòng trong mỗi bài không hạn chế. Bài thơ bốn chữ và năm chữ có thể chia khổ hoặc không.
• Cách gieo vần: vần thường được đặt cuối dòng, gọi là vần chân, vần có thể gieo liên tiếp (vần liền) hoặc cách quãng (vần cách), cũng có thể phối hợp nhiều kiểu gieo vần trong một bài thơ (vần hỗn hợp),...
• Cách ngắt nhịp: Thơ bốn chữ thường ngắt nhịp 2/2; thơ năm chữ thường ngắt nhịp 2/3 hoặc 3/2. Tuy nhiên, nhịp thơ có thể được ngắt linh hoạt, phù hợp với tình cảm được thể hiện trong bài thơ.
• Thơ bốn chữ và thơ năm chữ gần gũi với đồng dao, vè, thích hợp với việc kể chuyện; hình ảnh thơ thường dung dị, gần gũi.

2. Thực hành viết theo các bước

Viết bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

Xác định đề tài và cảm xúc

   Chọn đề tài em yêu thích, phù hợp với lứa tuổi như nhà trường, gia đình, thiên nhiên, quê hương, đất nước,... và ghi lại cảm xúc về đối tượng được nói đến.

Tìm hình ảnh để biểu đạt cảm xúc

• Chọn một hình ảnh để lại trong em ấn tượng sâu sắc hoặc xúc động nhất (hình ảnh nên mới lạ, độc đáo để tránh sáo mòn).
• Liên tưởng, kết nối sự vật, hiện tượng trong mối quan hệ với nhau, với con người để mạch cảm xúc, ý tưởng được thể hiện và phát triển một cách tự nhiên.

Tập gieo vần

• Chọn thể thơ bốn chữ hoặc năm chữ và tìm vần thích hợp.
• Lưu ý: tiếng cuối của những dòng trước đó và xem tiếng đứng liền kề tiếng khuyết thường kết hợp với tiếng nào rồi suy luận.
• Các loại vần: Vần liền, vần cách, vần hỗn hợp.

3. Viết bài

• Chọn thể thơ: Dòng thơ đầu tiên có bốn hoặc năm chữ thường có nội dung diễn tả ấn tượng, cảm xúc nổi bật của em về đối tượng.
• Chú ý phần vần ở tiếng cuối để tiếp tục gieo vần chân ở những dòng sau. Những dòng kế tiếp cần duy trì nhịp phù hợp với cảm xúc.
• Cách triển khai mạch cảm xúc ở những dòng sau. Những dòng thơ tiếp có thể miêu tả chi tiết các đặc điểm đối tượng; có thể diễn đạt dưới hình thức tâm tình, trò chuyện với đối tượng,...
• Có thể sử dụng những biện pháp tu từ như so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, điệp ngữ,... để tăng hiệu quả diễn đạt cho bài thơ.
• Kết thúc bài thơ cần tạo được dư âm trong lòng người đọc hay không phần nhiều phụ thuộc vào kết bài.
• Một vài cách kết bài: bỏ lửng những hình ảnh, cảm xúc để gợi mở, bộc lộ cảm xúc sâu đậm; tạo những vần thơ có hình ảnh ấn tượng; nêu cảm nghĩ của mình về sự vật, hiện tượng,...

LUYỆN TẬP

Em đối chiếu bài thơ vừa làm với các tiêu chí trong bảng Yêu cầu đối với bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.

VẬN DỤNG

   Sử dụng kiến thức đã học, em hãy viết bài thơ theo thể thơ năm chữ hoặc bốn chữ.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Xem lại nội dung bài học
• Soạn bài: Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ LẮNG NGHE BÀI GIẢNG!