Soạn giáo án điện tử ngữ văn 10 chân trời bài: Xã trưởng – Mẹ Đốp

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Các em hãy suy nghĩ và trả lời các câu hỏi sau:

• Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ là gì?
• Những yêu cầu khi sử dụng các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ?

Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ là gì?

• Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ là những hình ảnh, số liệu, biểu đồ, sơ đồ,... góp phần truyền tải ý tưởng, quan điểm trong giao tiếp.
• Đây là phương tiện thường được sử dụng kết hợp với phương tiện ngôn ngữ trong văn bản thông tin tổng hợp, giúp thông tin được truyền tải hiệu quả, sinh động hơ

Những yêu cầu khi sử dụng các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ?

Lựa chọn hình ảnh, số liệu, biểu đồ, sơ đồ,... liên quan trực tiếp đến các luận điểm của bài viết.

Sử dụng các phương tiện này đúng thời điểm.

Đưa ra các chỉ dẫn cần thiết.

Chú thích cho các hình ảnh, sơ đồ,... trong bài viết: giải thích rõ về vị trí, ý nghĩa của hình ảnh, sơ đồ; nêu nguồn dẫn (nếu là dẫn lại từ nguồn khác, bài khác)..

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

1. Các em hãy quan sát lại hình ảnh được sử dụng trong văn bản Đàn ghi-ta phím lõm trong dàn nhạc cải lương dưới đây và trả lời các câu hỏi cho sẵn

Câu hỏi

1. Các hình ảnh được sử dụng trong văn bản Đàn ghi-ta phím lõm trong dàn nhạc cải lương giúp bạn hiểu thêm điều gì về các thông tin chính mà văn bản truyền tải?
2. Nhận xét về cách tác giả văn bản chú thích các hình ảnh đính kèm: độ dài của phần chú thích ảnh, mối liên hệ giữa hình ảnh và phần chú thích với văn bản chính,...

Gợi ý

• Đối chiếu các hình minh hoạ trong bài với các đoạn thuyết minh bằng lời trong văn bản.
• Đưa ra câu trả lời về tác dụng minh hoạ gợi mở của các hình ảnh được sử dụng trong văn bản Đàn ghi-ta phím lõm trong dàn nhạc cải lương.
• Đáp án

1. Các hình ảnh được sử dụng trong văn bản giúp người đọc hiểu thêm:

• Lời thuyết minh
• Hình dạng cây đàn ra sao
• Sự khác nhau giữa cần đàn ghi-ta thường và cần đàn ghi-ta lõm
• Nó được sử dụng rộng rãi trong môi trường nào
• Dàn nhạc cải lương bao gồm những nhạc cụ nào

1. Cách tác giả văn bản chú thích các hình ảnh đi kèm:

• Độ dài chú thích vừa phải, tương ứng với chiều dài của ảnh.
• Nội dung của phần chú thích và ảnh đồng nhất với nhau.
• Hình ảnh và phần chú thích giúp lời thuyết minh trong văn bản chính rõ ràng hơn.

Thảo luận nhóm

2. Các em hãy thảo luận với các bạn và trả lời câu hỏi: Quan sát các dạng biểu đồ sau và cho biết có thể thay thế các biểu đồ trong ba hình ảnh minh họa trên bằng dạng khác được không? Vì sao?

Câu hỏi gợi ý

• Thử đưa ra một số khả năng thay thế (ví dụ thay biểu đồ tròn (hình 3) bằng biểu đồ đường (hình 2) hay biểu đồ cột (hình 1) được không?
• Có phù hợp với khả năng biểu hiện của biểu đồ không?

Gợi ý trả lời

• Dạng biểu đồ tròn (hình 3) thường không dùng thay thế cho biểu đồ cột (hình 1) hoặc biểu đồ đường (hình 2) và ngược lại, vì biểu đồ tròn mô tả tỉ lệ các thành phần trong một tổng thể (100%) trong khi hai loại biểu đồ kia không có tác dụng như vậy.
• Tuy nhiên, cần lưu ý, trong trường hợp này, chúng ta vẫn có thể dùng biểu đồ cột để mô tả các số liệu về tỉ lệ giới tính trong biểu đồ tròn (hình 3) như sau:

3. Các em hãy sưu tầm một văn bản thông tin có sử dụng biểu đồ và nêu tác dụng của biểu đồ đó.

VẬN DỤNG

Viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) trình bày ý kiến của bạn về việc bảo tồn một loại hình nghệ thuật, một nhạc cụ, một kiểu trang phục,... truyền thống của dân tộc, trong đó có sử dụng các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ.