Soạn giáo án điện tử KHTN 7 Chân trời bài 3: Nguyên tố hóa học

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

Một viên kim cương hay một mẩu than chì đều được tạo nên từ hàng tỉ nguyên tử giống nhau. Kim cương và than chì được tạo từ một nguyên tố hóa học là carbon. Nguyên tố hóa học là gì?

BÀI 3. NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

NỘI DUNG BÀI HỌC

Trình bày khái niệm về nguyên tố hóa học

Tìm hiểu số lượng nguyên tố hóa học hiện nay

Cách viết kí hiệu hóa học của nguyên tố

1. Nguyên tố hóa học

Câu 1: Quan sát Hình 3.1, em hãy cho biết sự khác nhau về cấu tạo giữa 3 nguyên tử hydrogen.

Câu 2: Vì sao 3 nguyên tử trong Hình 3.1 lại thuộc cùng một nguyên tố hóa học?

Vì cả 3 nguyên tử đều có cùng số proton trong hạt nhân.

• Mọi nguyên tố hóa học là tập hợp của những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân.

KẾT LUẬN

• Tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân được gọi là nguyên tố hóa học.
• Các nguyên tử của cùng một nguyên tố hóa học đều có tính chất hóa học giống nhau.

Câu 3: Quan sát Hình 3.2, cho biết

1. Nguyên tố nào chiếm hàm lượng cao nhất trong vỏ Trái Đất.
2. Nguyên tố nào chiếm tỉ lệ phần trăm lớn nhất trong cơ thể người.

Câu trả lời:

a, Hàm lượng oxygen trong vỏ Trái Đất chiếm tỉ lệ cao nhất.

b, Nguyên tố oxygen chiếm tỉ lệ phần trăm lớn nhất trong cơ thể.

Câu hỏi luyện tập:

1. Những nguyên tố nào cần thiết giúp cơ thể phát triển?
2. Nguyên tố nào giúp ngăn ngừa bệnh bướu cổ ở người?

Câu trả lời:

1. a) Những nguyên tố cần thiết giúp cơ thể phát triển: calcium, phosphorus,…
2. b) Nguyên tố cần thiết ngăn ngừa bệnh bướu cổ ở người: iodine (i-ốt).

KẾT LUẬN

Các nguyên tố hóa học có vai trò rất quan trọng đối với sự sống và phát triển của con người.

2. Kí hiệu hóa học

Câu 4: Vì sao cần phải xây dựng hệ thống kí hiệu nguyên tố hóa học? Các kí hiệu hóa học của các nguyên tố được biểu diễn như thế nào?

Câu trả lời:

Nhằm mục đích thuận tiện cho việc ghi chép ngắn gọn và nhanh chóng, người ta xây dựng nên các kí hiệu hóa học. Mỗi nguyên tố được biểu diến bằng một hay hai chữ cái, trong đó chữ cái đầu viết ở dạng in hoa.

Câu 5: Hãy cho biết, nếu quy ước tất cả kí hiệu hóa học bằng một chữ cái đầu tiên trong tên gọi các nguyên tố hóa học thì gặp khó khăn gì.

Câu trả lời:

Do có một số nguyên tố có cùng chữ cái đầu tiên trong tên gọi, nếu chỉ dùng một chữ cái thì rất khó phân biệt kí hiệu hóa học của các nguyên tố khác nhau nên trong nhiều trường hợp, kí hiệu hóa học phải được biểu diễn bằng hai chữ cái để phân biệt.

Câu hỏi luyện tập:

Qua tìm hiểu trong thực tế, hãy cho biết để cây sinh trưởng và phát triển tốt, ta cần cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây. Dựa vào Bảng 3.1, hãy viết kí hiệu hóa học các nguyên tố đó.

Câu trả lời:

Nguyên tố dinh dưỡng để cây sinh trưởng và phát triển tốt là nitrogen (N), kali (potassium – K), phosphorus (P).

KẾT LUẬN

• Kí hiệu hóa học được sử dụng để biểu diễn một nguyên tố hóa học và chỉ một nguyên tử của nguyên tố đó.
• Kí hiệu hóa học được biểu diễn bằng một hay hai chữ cái (chữ cái đầu viết in hoa và nếu có chữ cái thứ hai thì viết thường).

Trò chơi “Hiểu ý đồng đội”

Luật chơi: Có 4 thẻ hình và thông tin của 20 nguyên tố hóa học đầu tiên.

Yêu cầu 4 đội chơi (2 bạn / đội), 1 bạn đọc tên nguyên tố có in trong thẻ hình, bạn còn lại viết kí hiệu hóa học của nguyên tố đó. Mỗi lượt ghi 5 kí hiệu hóa học bất kì có trong thẻ hình. Đội về nhất là đội ghi đúng kí hiệu hóa học nhiều nhất.

Đáp án trò chơi:

Calcium: Ca

Sulfur: S

Magnesium: Mg

Neon: Ne

Carbon: C

Phosphorus: P

Potassium : K

Chlorine: Cl

Beryllium: Be

Nitrogen: N

Hydrogen: H

Lithium: Li

Boron: B

Florine: F

Argon: Ar

Oxygen: O

Hellium: He

Sodium: Na

Aluminium: Al

Silicon: Si

LUYỆN TẬP

Bài 1: Bổ sung các thông tin để hoàn thành bảng sau:

Bài 2: Kí hiệu hóa học nào sau đây viết sai? Nếu sai, hãy sửa lại cho đúng: H, Li, Na, O, Ne, AL, CA, K, N.

Câu 3: Cho các nguyên tử được kí hiệu bởi các chữ cái và số proton trong mỗi số nguyên tử như sau:

Các nguyên tử thuộc cùng một ngyên tố hóa học là:

1. X, Y.
2. Z, Q.
3. R, E.
4. Y, E.

Bài 4: Kí hiệu hóa học của nguyên tố chlorine là:

1. CL.
2. cl.
3. Cl.
4. Cl.

VẬN DỤNG

Bài 1: Cho biết sơ đồ của hai nguyên tử như hình dưới đây:

a, Nêu sự giống nhau và khác nhau về thành phần hạt nhân của hai nguyên tử

b, Giải thích vì sao nói được hai nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hóa học. Viết tên và kí hiệu hóa học của hai nguyên tố đó.

Câu trả lời:

1. a) Thành phần hạt nhân của hai nguyên tử giống nhau về số proton (đều có 2p), khác nhau về số neutron, theo thứ tự bằng 2 và 1.
2. b) Hai nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hóa học vì có cùng số proton trong hạt nhân. Đó là nguyên tố helium (He).