Soạn giáo án đạo đức 4 chân trời sáng tạo Bài 12: Bổn phận của trẻ em

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập, chia sẻ kinh nghiệm của bản thân và kết nối vào bài học Bổn phận của trẻ em. 

b. Cách tiến hành

- GV cho HS nghe bài hát Mẹ ơi có biết (Nhạc và lời: Nguyễn Văn Chung).

https://www.youtube.com/watch?v=YntSHPDSu4A

- GV đặt câu hỏi: Bạn nhỏ trong bài hát đã hứa với mẹ thực hiện những điều gì?

- GV khuyến khích, động viên HS chia sẻ hiếu biết, cảm nghĩ của mình về nội dung bài hát.

- GV dẫn dắt vào bài học.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu. 

a. Mục tiêu: HS nêu được một số quyền cơ bản của trẻ em. 

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm đôi, quan sát tranh SGK tr.60 và trả lời câu hỏi: Em hãy quan sát tranh và nêu bổn phận của trẻ em được thể hiện trong tranh.

- GV mời đại diện 3 – 5 nhóm trình bày. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV đánh giá, chốt đáp án:

+ Tranh 1: Bổn phận của trẻ em đối với gia đình

Điều 37 Luật Trẻ em 2016: Kính trọng, lễ phép, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ; yêu thương, quan tâm, chia sẻ tình cảm, nguyện vọng với cha mẹ và các thành viên trong gia đình, dòng họ.

+ Tranh 2: Bổn phận của trẻ em đối với nhà trường, cơ sở trợ giúp xã hội và cơ sở giáo dục khác

Điều 38 Luật Trẻ em 2016: Tôn trọng giáo viên, cán bộ, nhân viên của nhà trường, cơ sở trợ giúp xã hội và cơ sở giáo dục khác.

+ Tranh 3: Bổn phận của trẻ em đối với cộng đồng, xã hội 

Điều 39 Luật Trẻ em 2016: Tôn trọng, lễ phép với người lớn tuổi; quan tâm, giúp đờ người già. người khuyết tật, phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người gặp hoàn cảnh khó khăn phù hợp với khả năng, sức khoẻ, độ tuổi của mình.

+ Tranh 4: Bốn phận của trê em đối với quê hương, đất nước Điều 40 Luật Trẻ em 2016: Yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, có ý thức xây dựng và bào vệ Tổ quốc; tôn trọng truyền thống lịch sử dân tộc; giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quần, truyền thống và văn hoá tốt đẹp của quê hương, đất nước.

- GV nêu yêu cầu: Em hãy kể thêm một số bộ phận khác của trẻ em mà em biết.

- GV kết luận: Một số bổn phận cơ bản của trẻ em:

+ Bổn phận của trẻ em đối với gia đình.

+ Bổn phận của trẻ em đối với nhà trường, cơ sở trợ giúp xã hội và cơ sở giáo dục khác.

+ Bổn phận của trẻ em đối với cộng đồng, xã hội.

+ Bổn phận của trẻ em đối với quê hương, đất nước.

Hoạt động 2: Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: HS nhận biết được vì sao phải thực hiện bổn phận của trẻ em. 

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm câu chuyện Chiếc đồng hồ bị đánh cắp (SGK tr.61).

- GV đặt câu hỏi: 

+ Tin đã thực hiện bổn phận nào của trẻ em?

Gợi ý: Tin đã thực hiện bổn phận của trẻ em đối với cộng đồng, xã hội.

+ Theo em, vì sao cần phải thực hiện bổn phận của mình?

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Ý nghĩa của việc thực hiện bổn phận của trẻ em: Bổn phận của trẻ em góp phần định hướng cho trẻ em những phẩm chất tốt đẹp trong học tập, lao động, rèn luyện sức khoẻ, tu dưỡng đạo đức và có ý thức yêu thương những người xung quanh, ý thức với cộng đồng và ý thức với cuộc sống, xã hội. 

Hoạt động 3: Quan sát tranh và trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: HS nhận biết được một số biểu hiện của thực hiện bổn phận của trẻ em và nhắc nhở, giúp đỡ bạn bè thực hiện bổn phận của trẻ em. 

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức hoạt động nhóm, chia lớp thành 6 ~ 8 nhóm, giao ngẫu nhiên cho mỗi nhóm quan sát 1 trong 4 bức tranh (SGK tr.61, 62).

- HS thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi: Bạn trong tranh thực hiện bổn phận của trẻ em như thể nào? 

- GV mời lần lượt đại diện các nhóm trình bày kết quả. Các nhóm khác lắng nghe, bổ sung.

- GV chốt kiến thức:

+ Tranh 1: Chia sẻ kiến thức về bổn phận của trẻ em.

+ Tranh 2: Quyết tâm thực hiện bổn phận của trẻ em.

+ Tranh 3: Nhắc bạn thực hiện bốn phận của trẻ em.

+ Tranh 4: Cùng bạn bạn thực hiện bốn phận của trẻ em.

- GV kết luận: Em có thể thực hiện quyền trẻ em và nhắc nhở bạn bè thực hiện bổn phận trẻ em bằng cách:

+ Nhận biết bổn phận của trẻ em.

+ Quyết tâm thực hiện bổn phận của trẻ em.

+ Nhắc nhở bạn thực hiện bổn phận của trẻ em.

+ Cùng bạn thực hiện bổn phận của trẻ em.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Bài tập 1: Nhận xét các ý kiến sau

a. Mục tiêu: HS thể hiện được sự đồng tình và không đồng tình với những ý kiến đúng/sai về bổn phận và tầm quan trọng của thực hiện bổn phận của trẻ em.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc yêu cầu Bài tập 1 SHS tr.62: Dùng thẻ mặt cười nếu ý kiến đúng hoặc mặt buồn nếu ý kiến sai.

- GV mời đại diện HS phát biểu, nêu ý kiến. Các HS khác lắng, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV gợi ý: 

+ Ý kiến 1: Trẻ em không được huỷ hoại thân thể danh dự, nhân phẩm, tài sẵn của bản thân. (Đồng tình)

+ Ý kiến 2: Trẻ em không cần giữ gìn, bảo vệ tài sản của nhà trường vì đó không phải là bổn phận của mình. (Không đồng tình)

+ Ý kiến 3: Trẻ em cần tôn trọng quyền, danh dự, nhân phẩm của người khác. (Đồng tình)

+ Ý kiến 4: Trẻ em không được tự ý bỏ học; không rời bỏ gia đình. (Đồng tình)

+ Ý kiến 5: Thực hiện bồn phận trẻ em thể hiện lòng tự trọng và trách nhiệm của bản thân. (Đồng tình)

+ Ý kiến 6: Người lớn phải tạo điêu kiện tối đa để trẻ em thực hiện bốn phận của mình. (Đồng tình)

- GV kết luận: Tuân thủ pháp luật về bốn phận của trẻ em để phái triển và trở thành người công dân có ích cho xã hội.

Bài tập 2: Nhận xét việc làm

a. Mục tiêu: HS vận dụng được kiến thức đã học để nêu cách thực hiện quyền của trẻ em trong các trường hợp khác nhau.

b. Cách tiến hành

- GV chia lớp thành 4 nhóm, thảo luận về cách thực hiện quyền trẻ em trong các trường hợp sau:

- GV mời đại diện các nhóm trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá.

Bài tập 3: Xử lí tình huống

a. Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học để nhắc nhở, giúp đỡ bạn bè thực hiện quyền trẻ em.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS thảo luận theo nhóm (6 – 8 HS) và thực hiện nhiệm vụ: Đọc lần lượt từng tình huống và đưa ra lời khuyên cho các nhân vật. 

+ Tình huống 1: Na cùng gia đình có một buổi cắm trại ở bờ biển. Sau khi tắm biển và ăn uống, Na nhìn thấy có nhiều rác gần đó. Na nghĩ: “Rác này không phải của gia đình mình. Mình có nên dọn không nhỉ?”. Nếu là Na, em sẽ làm gì? 

+ Tình huống 2: Cuối tuần, trong khi Bin đang say sưa chơi điện tử thì mẹ Bin cần đi siêu thị nên giao cho Bin trông em.

Nếu là Bin, em sẽ làm gì? 

- GV mời đại diện các nhóm trả lời câu hỏi tình huống của nhóm mình. Các nhóm khác lắng nghe, đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Tình huống 1: Néue là Na, m sẽ chủ động đi nhặt rác để giữ cho bờ biển xanh – sạch – đẹp, thực hiện đúng bổn phận của mình với xã hội.

+ Tình huống 2: Nếu là Bin, em sẽ dừng chơi điện tử để trông em giúp mẹ, thực hiện bổn phận của bản thân với gia đình.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS cùng cố kiến thức, thái độ, rèn luyện cách thực hiện bổn phận của trẻ em và nhắc nhở, giúp đỡ bạn bè thực hiện bổn phận của trẻ em.

b. Cách tiến hành

Bài tập 1. Thực hành 

- GV tổ chức hoạt động cá nhân, giao nhiệm vụ cho HS thực hiện theo yêu cầu Hoạt động 1 và 2 phần Vận dụng, SGK trang 63:

+ Chia sẻ với các bạn những việc em đã làm để thực hiện bổn phận của trẻ em.

+ Nhắc nhở các bạn cùng xóm/khu phố thực hiện bổn phận của trẻ em.

- GV gọi đại diện HS chia sẻ. Các HS khác lắng nghe, nhận xét.

- GV chốt kiến thức.

Bài tập 2. Trang trí khẩu hiệu

- GV tổ chức hoạt động nhóm (chia lớp thành 6 ~ 8 nhóm) và phát cho mỗi nhóm giấy A3, bút lông, bút màu,.... để tham gia hoạt động theo yêu cầu: Viết và trang trí một khẩu hiệu tuyên truyền về việc thực hiện bổn phận của trẻ em.

- GV hướng dẫn HS thảo luận và chọn câu khẩu hiệu tuyên truyển (6 - 8 từ), viết lên giẩy và tiến hành trang trí.

- GV mời đại diện các nhóm giới thiệu, thuyết trình về sản phẩm của nhóm mình. Các nhóm khác nhận xét, đánh giá.

- GV động viên và nêu cách khen thưởng cho các nhóm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học. 

- GV tổ chức cho HS đọc và nêu ý nghĩa của hai câu thơ để củng cổ lại ý nghĩa việc thực hiện bổn phận của trẻ em:

Tuổi thơ là nụ là bông

Lớn lên rường cột non sông nước này
                              (Trần Hữu Lộc)

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Đọc lại bài học Bổn phận của trẻ em.

+ Thực hiện bổn phận của trẻ em phù hợp với lứa tuổi.

+ Nhắc nhở, giúp đỡ bạn bè thực hiện bổn phận của trẻ em.

+ Ôn tập lại kiến thức đã học trong chương trình Đạo đức 4.

- HS lắng nghe bài hát. 

- HS xung phong trả lời.

- HS thảo luận theo cặp. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS xung phong đọc bài.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS thảo luận nhóm. 

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS suy nghĩ, thực hiện nhiệm vụ.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc yêu cầu. 

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS hoạt động nhóm. 

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xung phong chia sẻ. 

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS thảo luận nhóm.

- HS lắng nghe, thực hiện. 

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, chia sẻ. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, thực hiện.