Trong tự nhiên, có nhiều đồng vị không bền như 3H(tritium), 14C, 40K,...chúng bị biến đối thành hạt nhân nguyên tử khác, hiện tượng này gọi là gì.

Câu hỏi 1. Hiện tượng hạt nhân nguyên tử không bền, tự biến đổi thành hạt nhân nguyên tử khác, đồng thời phát ra tia phóng xạ gọi là hiện tượng phóng xạ tự nhiên.

Câu hỏi 2. Uranium tồn tại trong tự nhiên 2 loại đồng vị phổ biến, ²³⁵U chiếm 0,711%, ²³⁸U chiếm 99,284% (và một lượng rất nhỏ ²³⁴U).

Câu hỏi luyện tập

(1) Đốt cháy than củi, xảy ra phản ứng hoá học như sau: C + O₂ → CO₂ đồng thời toả ra nhiệt lượng. Quá trình biến đổi chất từ C thành CO₂ không làm biến đổi hạt nhân nguyên tử carbon, nên không là quá trình phóng xạ.

(2) Đồng vị ¹⁴C phân huỷ theo phản ứng: $_{6}^{14}\textrm{C}$ → $_{7}^{14}\textrm{N}$ + β.

có sự biến đổi hạt nhân carbon thành nitrogen và phát bức xạ β, là quá trình phóng xạ tự nhiên.

Câu hỏi 3. 

Tia phóng xạ bao gồm hạt alpha (∝), beta (β) và bức xạ điện từ gamma (γ).

• Hạt ∝ ($_{2}^{4}\textrm{He}$) là hạt nhân helium gồm 2 proton, 2 neutron và không có electron.
• Hạt β ($_{-1}^{0}\textrm{e}$) có điện tích -1 và số khối bằng 0.
• Hạt β⁺ ($_{+1}^{0}\textrm{e}$) còn gọi là positron, có cùng khối lượng với electron và mang điện tích +1.
• Bức xạ γ không làm thay đổi hạt nhân trước và sau khi phát bức xạ, nhưng làm giảm năng lượng của hạt nhân.

Câu hỏi 4.

Phóng xa β xảy ra trong các hạt nhân có nhiều neutron, khi neutron chuyển thành proton và electron có năng lượng cao.

Phóng xạ β+ xảy ra trong các hạt nhân có nhiều proton, khi proton chuyển thành neutron và positron có năng lượng cao.

Hạt β và hạt β+ có cùng khối lượng với electron (m_e = 9,11x10^-28  g);

β có điện tích âm (—1), β+ có điện tích dương (+1).

Câu hỏi 5.

Gamma (γ) có đặc điểm khác 2 loại phóng xạ còn lại, là hạt không có khối lượng, không

mang điện tích và có tính đâm xuyên mạnh.

Vì vậy, sau khi phát ra phóng xạ y, số khối và điện tích hạt nhân không đổi, nhưng làm giảm năng lượng của hạt nhân.

Câu hỏi luyện tập:

Khi chiếu chùm tia phóng xạ đi vào gữa 2 bản điện cực, hạt ∝ mang điện tích dương, sau khi ra khỏi 2 bản điện cực sẽ bị lệch về cực âm, hạt β mang điện tích âm sẽ bị lệch về cực

dương, tia γ không mang điện tích nên truyền thằng. Có thế mô tả như hình dưới.

Câu hỏi 6:  

Phóng xạ ∝: Sau phóng xạ ∝, điện tích hạt nhân nguyên tử giảm 2 đơn vị và số khối giảm 4 đơn vị.

Phóng xạ β: Sau phóng xạ β, điện tích hạt nhân nguyên tử tăng 1 đơn vị, số khối không đổi.

Phóng xạ β+: Sau phóng xạ β+, điện tích hạt nhân nguyên tử giảm 1 đơn vị, số khối không đổi.

Phóng xạ γ  không làm thay đổi điện tích hạt nhân nguyên tử và số khối của hạt nhân.

Câu hỏi luyện tập

$_{92}^{238}\textrm{U}$ → $_{Z}^{A}\textrm{Th}$ + $_{2}^{4}\textrm{He}$

Áp dụng định luật bảo toàn số khối ta có: 238 = A + 4 → A = 234

Áp dụng bảo toàn điện tích ta có: 92 = Z + 2 → Z = 90 

Phương trình phản ứng hạt nhân: $_{92}^{238}\textrm{U}$ → $_{90}^{234}\textrm{Th}$ + $_{2}^{4}\textrm{He}$.

$_{93}^{239}\textrm{U}$ → $_{Z}^{A}\textrm{Pu}$ + $_{-1}^{0}\textrm{e}$.

Áp dụng định luật bảo toàn số khối ta có: 239 = A + 0 → A = 239

Áp dụng bảo toàn điện tích ta có: 93 = Z - 1 → Z = 94 

Phương trình phản ứng hạt nhân:

$_{93}^{239}\textrm{U}$ → $_{94}^{239}\textrm{Pu}$ + $_{-1}^{0}\textrm{e}$.