Chỉ ra lỗi dùng từ Hán Việt trong những câu sau đây. Phân tích những lỗi ấy và sửa lại cho đúng.

Câu 1

Yêu cầu:

- Chỉ ra lỗi dùng từ Hán Việt trong từng câu.

– Phân tích những lỗi ấy.

– Sửa những lỗi ấy.Gợi ý:

Lỗi dùng từ không phù hợp với phong cách (Đây là phong cách nói chuyện thường ngày, không cần trang trọng, cầu kì).

Sửa: Bố mẹ của thằng bé ấy đều làm công nhân ở xí nghiệp in.

b, tài hoa

Lỗi dùng từ không đúng nghĩa (tài hoa thường dùng nói về lĩnh vực sáng tạo cái đẹp như hội hoạ, điêu khắc, âm nhạc, văn chương và những ngành nghệ thuật khác...).

Sửa: Ông ấy vừa giỏi về cơ khi lại vừa giỏi về kinh doanh, thật là tài năng.

c. tập họp

Lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm.

Sửa: Sáng mai, các bạn tập hợp đúng giờ nhé.

Câu 2

Yêu cầu: Thay thế một số từ thuần Việt bằng từ Hán Việt đồng nghĩa cho câu văn trang nhã hơn. Từ Hán Việt dùng thay thế phải:

– Đồng nghĩa với từ thuần Việt cần thay.

Gợi ý:

– Giúp câu văn trang nhã hơn, phù họp với ngữ cảnh sử dụng

a. Ẩm thực ở Việt Nam rất phong phú.

b. Tổng thống Pháp và phu nhân sẽ đến thăm hữu nghị nước ta vào khoảng trung tuần tháng 11 năm nay.

c. Nguyên thủ các quốc gia đều bày tỏ sự quan ngại trước tình hình kinh tế đang biến động phức tạp hiện nay.

B. Bài tập mở rộng

Câu l

Gợi ý: Nên đọc bao quát và làm trước những kết nối hai cột đối với các từ ngữ dễ hiểu, thường gặp, có thể nắm chắc ý nghĩa (ví dụ: hiềntài, thôn dã, câu nệ); sau đó đến những từ ngữ khó hơn (ví dụ: thịnh trị, tài kinh luân); cuối cùng là những từ ngữ không thật hiểu rõ nghĩa như: xuất sĩ, suy nhượng. Đối với những từ ngữ này, chọn kết nối phần giải thích ý nghĩa có vẻ gần gũi nhất với một từ ngữ (nhờ hiểu được nghĩa của một yếu tố trong từ ngữ đó), và cứ tiếp tục như thế, cuối cùng sẽ còn lại cặp ý nghĩa – từ ngữ cảm thấy khó hiểu nhất được kết nối với nhau. Giải bài tập này sẽ giúp hiểu thêm về ý nghĩa một số từ Hán Việt mới để dùng đúng chỗ.

Câu 2

Yêu cầu: Sửa lỗi dùng từ Hán Việt. - Chỉ ra lỗi dùng từ Hán Việt trong từng câu.

– Phân tích những lỗi ấy.

– Sửa những lỗi ấy.

a. Bị điếc

Lỗi dùng từ không phù hợp với khả năng kết họp (bị điếc không thể đi đôi với khiếm thị).

Sửa: Ngày nay, có nhiều phương tiện truyền thông dành cho người khiếm thị, khiếm thính.

d. Tu

Lỗi dùng từ không đúng hình thức ngữ âm (tự là từ Hán Việt, xuất từ thuần Việt ở đâu có hiện trong cụm từ thuần Việt ở đầu câu này là không phù hợp).

Sửa: Từ trước tới nay không ai làm như thế cả; hoặc: Tự cổ chí kim không ai làm như thế cả.

đ. Lộ trình

Lỗi dùng từ không phù hợp với phong cách (Đây là phong cách nói chuyện thường ngày, không cần trang trọng, cầu kì). Sửa: Lúc sáng đi chợ, tôi gặp cô ấy trên đường đi,

h. Hậu Lê

Lỗi dùng từ không đúng nghĩa (Hậu Lê nghĩa là triều nhà Lê sau (để phân biệt với Tiền Lê, tức triều nhà Lê trước) chứ không có nghĩa là cuối thời Lê như ý câu này muốn nói).

Sửa: Thời Lê sơ xã hội ổn định, kinh tế phát triển, còn thời Lê mạt xã hội loạn lạc, dân chúng cơ cực.